» شنیده شد. با «صبا آلاله»، روان‌شناس بالینی و روان تحلیل‌گر سیاسی و اجتماعی در این‌باره گفت‌وگو کرده‌ایم. لکنت زبان یعنی چه و دلیل آن چیست؟ لکنت زبان با ابعاد روان‌شناختی تعریف می‌شود.
به گفته صبا آلاله، روان‌شناس بالینی، لکنت نمود بیرونی از ابعاد روان‌شناختی است. ممکن است فرد یک رویداد استرس‌زا را تحمل کرده باشد یا بار روانی بر دوش او باشد.
صبا آلاله، روان‌تحلیل‌گر سیاسی و اجتماعی می‌گوید: «جو بایدن به عنوان رییس جمهوری امریکا، فردی است که حتما قبل از سخنرانی سالانه خود در کنگره با مشاورانش صحبت می‌کند و مشورت می‌گیرد. بنابراین، این اشتباه می‌تواند لپی بوده باشد چون او بسیار درگیر مسایل مربوط به ایران و برجام است و این آشفتگی ذهنی که در رابطه با برجام دارد، به ناخودآگاه چنین نتیجه‌ای داشته است. ممکن هم هست که سابقه لکنت زبان او چنین نتیجه‌ای در پی داشته است. به همین دلیل می‌گویم یک تحلیل نمی‌تواند در مورد فرد کارساز باشد.»
لکنت زبان می‌تواند به صورت «کلونیک» یا «تونیک» . علت این نوع لکنت زبان می‌تواند اختلال فیزیولوژیک عصبی عضلانی باشد که در محل اتصال عصب به عضله به وجود می‌آید و جنبه ژنتیکی دارد و موروثی است.
SGhadarkhan امریکایی ها هم مث ما رای دادن
» تلفظ کرد که شبیه «
Iranian
» شنیده شد.
لکنت زبان چیست، درباره انواع آن چه می‌دانیم و با افرادی که دچار آن هستند، چه طور باید رفتار کنیم؟
با «صبا آلاله»، روان‌شناس بالینی و روان تحلیل‌گر سیاسی و اجتماعی در این‌باره گفت‌وگو کرده‌ایم.
***
لکنت زبان یعنی چه و دلیل آن چیست؟
«لکنت» به اختلال در روانی گفتار و الگوی زمانی در حرف زدن گفته می‌شود که سخن گفتن را دشوار می‌سازد. لکنت به طور کلی جز در موارد استثنایی، در دوران خردسالی آغاز می‌شود و یک پدیده خاص دوران کودکی است. لکنت از مهم‌ترین و متداول‌ترین اختلالات تکلمی است که به طور معمول از سن دو تا چهار سالگی آغاز می‌شود. اگر فرد مستعد چنین اختلالی باشد، در سن شش یا هفت سالگی که مدرسه رفتن آغاز می‌شود، لکنت بروز می‌کند.
لکنت زبان با ابعاد روان‌شناختی تعریف می‌شود. به گفته صبا آلاله، روان‌شناس بالینی، لکنت نمود بیرونی از ابعاد روان‌شناختی است. ممکن است فرد یک رویداد استرس‌زا را تحمل کرده باشد یا بار روانی بر دوش او باشد.
آیا جو بایدن در این سخنرانی بسیار مهم تحت فشار روانی بوده است؟
صبا آلاله، روان‌تحلیل‌گر سیاسی و اجتماعی می‌گوید: «جو بایدن به عنوان رییس جمهوری امریکا، فردی است که حتما قبل از سخنرانی سالانه خود در کنگره با مشاورانش صحبت می‌کند و مشورت می‌گیرد. بنابراین، این اشتباه می‌تواند لپی بوده باشد چون او بسیار درگیر مسایل مربوط به ایران و برجام است و این آشفتگی ذهنی که در رابطه با برجام دارد، به ناخودآگاه چنین نتیجه‌ای داشته است. ممکن هم هست که سابقه لکنت زبان او چنین نتیجه‌ای در پی داشته است. به همین دلیل می‌گویم یک تحلیل نمی‌تواند در مورد فرد کارساز باشد.»
چند نوع لکنت زبان وجود دارد؟
لکنت زبان می‌تواند به صورت «کلونیک» یا «تونیک»
باشد
.
در لکنت زبان کلونیک، کودک یا فرد دارای لکنت، یک سیلاب از کلمه را که معمولا اولین سیلاب کلمه است، با سرعت و تشنج تکرار می‌کند؛ مثلا کلمه کتاب را چنین بیان می‌کند: ک‌ک‌ک‌کتاب.
علت این نوع لکنت زبان می‌تواند اختلال فیزیولوژیک عصبی عضلانی باشد که در محل اتصال عصب به عضله به وجود می‌آید و جنبه ژنتیکی دارد و موروثی است.
لکنت زبان تونیک اما نوع اختلال در فعالیت عضلات تلفظی است؛ یعنی چند ثانیه‌ای توقف و سکون به وجود می‌آید و کودک یا فرد دچار لکنت گرفتار وقفه در تلفظ و ادای کلمه همراه با فشار و کوشش و حرکات خاصی می‌شود. در این شرایط، او تلاش می‌کند برای ادای کلمه فشار زیادی به خود بیاورد. در این حالت با چند ثانیه سکون، کلمه با حالت تشنج ادا می‌شود.
این نوع لکنت به دلیل انقباض عضلات دهان، حلق و حنجره ایجاد می‌شود.
لکنت زبان سن و سال می‌شناسد؟
لکنت زبان چیزی نیست که سن خاصی را در بر بگیرد و در هر سنی ممکن است برای فرد رخ دهد. البته بر اساس گفته متخصصان گفتار درمانی، این اختلال گفتاری بیشتر در کودکان شایع است و در عین حال در سنین پایین درمان آن سخت است. اما در کودکان بالای شش سال و بزرگ‌سالان ممکن است بدون درمان خاصی لکنت برطرف شود.
البته نوعی از لکنت زبان هم وجود دارد که ناگهان رخ میدهد. لکنت زبان ناگهانی در میان افراد بزرگ‌سال شایع است که ممکن است هر فردی به آن دچار شود و سن و جنسیت خاصی را هم شامل نمی‌شود.
لکنت در بزرگ‌سالان به صورت گرفتگی زبان خود را نشان میدهد و بیشتر هم در موقعیت‌های خاص و حین ادای برخی از کلمات، فرد را دچار مشکل می‌کند. شماری از کسانی که به این مشکل خود واقف هستند، بیشتر سعی میکنند در کلام خود از کلماتی که روی آن مشکل دارند، کمتر استفاده کنند یا نکنند و یا از کلمات جایگزین بهره ببرند. این بهترین روش برای پنهان کردن لکنت است. امکان دارد افراد دارای لکنت حتی از صحبت کردن اجتناب کنند. این افراد در موقعیت‌های اجتماعی کمتر شرکت میکنند و حتی سکوت میکنند.
فشارهای عصبی یکی از شایع‌ترین زمینه‌های ایجاد لکنت ناگهانی است؛ مشابه آن‌چه برای جو بایدن، رییس جمهوری امریکا در روزهای اخیر رخ داد و بیشتر رسانه‌های فارسی زبان را حساس کرد.
صبا آلاله، روان‌شناس بالینی و روان‌تحلیل‌گر سیاسی و اجتماعی در این خصوص می‌گوید: «لکنت زبان بستگی به شرایط اجتماعی و فردی دارد. ممکن است لکنت در کودکی رخ داده باشد که به طور معمول هم این گونه است. اگر در کودکی رخ دهد، با آموزش و گفتار درمانی قابل برطرف شدن است. اما لکنت زبان در بزرگ‌سالی ممکن است در اثر یک شوک روانی باشد؛ شوکی که فرد درگیر آن می‌شود یا به خاطر دغدغه‌های روانی که فرد دارد، بروز می‌کند. لکنت دلایل مختلفی دارد و نمی‌توان گفت که یک فرد به دلیل خاصی دچار لکنت زبان شده است. لکنت زبان پایه‌های اضطرابی دارد که بیشتر به ابعاد روان‌شناختی آن باز می‌گردد.»
چه‌طور باید با آدم‌هایی که لکنت زبان دارند، برخورد کرد؟
صبا آلاله می‌گوید بیشتر کسانی که لکنت زبان دارند، نیازمند درک و هم‌دلی هستند. این بیش از هر چیز دیگری برای آن‌ها مهم است. بیشتر به آن‌ها گوش کنیم. گوش دادن باعث می‌شود آن‌ها به راحتی بتوانند حرف بزنند. ایجاد حس درک و هم‌دلی در آن‌ها موجب می‌شود که به راحتی بتوانند با ما ارتباط برقرار کنند.
او می‌گوید: «ذهن ما برای یک سری چهارچوب آماده شده است؛ به این معنا که یک نوع بیان خاص برای ما تعریف شده است؛ بیان فصیح که جملات باید سریع و تند گفته شوند. زمانی که چیزی خارج از آن قرار می‌گیرد، جامعه و یا افراد در برابر آن واکنش نشان می‌دهند.»
این روان‌تحلیل‌گر سیاسی و اجتماعی می‌گوید: «یکی از مسایلی که افراد جامعه در برابر آن واکنش نشان می‌دهند، لکنت زبان است. وقتی فردی با آرامش، توقف یا به صورت مقطع صحبت می‌کند، چون بر اساس مفهوم و چهارچوب تعریف شده ما نیست، به همین دلیل به طور معمول آموزش ندیده‌ایم که در برابر او چه کنیم و چه رفتاری داشته باشیم. در مواجهه با فردی که دارای لکنت زبان است، ما سریع می‌گوییم خب بگو، چی شد؟ یا حتی صورت و زبان بدن‌مان طوری است که مثلا منتظریم تا بقیه حرف‌هایش را تند تند ادا کند. این موجب می‌شود که فرد دارای لکنت زبان خیلی اضطراب بگیرد.»
ریشه لکنت زبان، اضطراب است و اگر به فرد دارای لکنت زبان اضطراب بدهیم، لکنت زبان او بیشتر می‌شود. ما در جامعه آموزش ندیده‌ایم که با فردی که دارای لکنت است، به گونه‌ای برخورد کنیم که این نوع حرف زدن هم می‌تواند نوعی از بیان باشد.
در حالت کلی، در ذهن ما، بیان باید فصیح، سریع، پشت سر هم و کامل باشد و زمانی که غیر از این باشد، در برابر آن واکنش نامناسب نشان می‌دهیم؛ مثلا تعجب می‌کنیم و با میمیک صورت‌مان واکنش‌هایی به فرد دارای لکنت نشان می‌دهیم که بیشتر باعث اضطراب فرد می‌شود. این اضطراب سبب می‌شود که فرد دارای لکنت دچار لکنت بیشتری شود.»
اما چه کنیم که فرد دارای لکنت بیشتر مضطرب نشود؟
باید این آگاهی را داشته باشیم که آرامش خود را حفظ کنیم و به گفته صبا آلاله، حتی زبان بدن‌مان را طوری طرح‌ریزی کنیم که در برابر این فرد، آن قدر با آرامش رفتار کنیم که فرد متوجه شود ما بدون عجله منتظر شنیدن باقی گفتار او هستیم. میان حرف‌هایش نپریم و مدام از او سوال نپرسیم. طوری برخورد کنیم که داریم از صحبت‌هایش لذت می‌بریم، نه این‌که خسته شده‌ایم یا این‌که باقی آن چه است و تند تند حرف بزنیم.
واکنش بسیار مهم در مواجهه با فرد دارای لکنت این است که اطمینان داشته باشد شنونده کلام آن‌ها عجله ندارد و آن‌ها را پذیرفته است و به او فرصت داده می‌شود.
این روان‌شناس بالینی می‌گوید: «فرصت خیلی مهم است؛ طوری که کودکان یا افراد دارای لکنت زبان بدانند این فرصت را از طرف مقابل می‌گیرند و این فضا برای آن‌ها باز است و حوصله مخاطب را سر نمی‌برند.»
افراد دارای لکنت این ترس را دارند که حوصله مخاطب خود را سر می‌برند و می‌گویند ما آدم‌های حوصله سر بری هستیم و کنار گذاشته می‌شویم. چون این ترس‌ها را دارند، تلاش میکنند با سرعت حرف بزنند و همین تلاش لکنت آن‌ها را بیشتر می‌کند.