در کنار زر امیرابراهیمی، بهترین بازیگر زن جشنواره کن امسال، فروزان جمشیدنژاد دیگر بازیگر مهم زن فیلم «عنکبوت مقدس»، در نقش همسر سعید حنایی بود. با او در این باره گفتوگو کردهایم. همه مواردی که در فیلم هست در جامعه وجود دارد و خب حالا کار رسیده به جایی که خیلیها دارند به ما توهین و حتی تهدید میکنند، تهدید به مرگ میکنند. به نظر من اگر دولتی باشد که وظیفه خودش را اجرای قانون در ایران بداند، باید با این افراد برخورد کند.
به خاطر این که همین افراد هم افرادی هستند که انگار یک سعید حنایی در وجود خودشان دارند. یک آدمی که ضد اجتماع است، دشمن مردم است و قانون را به نفع خودش ترجمه میکند، به شیوهای خطرناک. این افراد هم خطرناک هستند.
انتظار داشتید این شکل از واکنشهایی که پس از جشنواره فیلم کن نسبت به فیلم میبینیم، رخ بدهد؟ بینی نمیکردیم رخ بدهد. سعید حنایی کسی بود که خودش در ایران محکوم شد و اعدام شد. یعنی این آدم در ایران یک شخصیت خطرناک بود. خب، آن زمان بد بود، حالا که یک فیلم در موردش در خارج از کشور ساخته شده خوب شده؟ نه، ما اصلاً چنین انتظاری را نداشتیم.
از خبرنگار قتلهای «حنایی» تا خبرنگار «عنکبوت مقدس» در واقع علیعباسی آمده و قصدش این بوده که در مورد یک قاتل سریالی فیلم بسازد؛ یک آدم سایکوپات، یک آدمی که دارای اختلالات شخصیتی است. شخصیتی ضداجتماعی که برای جنایاتش توجیه میآورد. خب حالا توجیه سعید حنایی در این فیلم مذهب است. میتواند توجیهات دیگری داشته باشد. headtopics.
فیلم که در جشنواره کن دیده شد، واکنشهای مختلفی به آن وجود داشت. از منظر سینمایی خود این موضوع که به نوعی یک نوآر ایرانی ساخته شده بود بیشتر در صحبتها مطرح میشد. اما موضوع نوع نگاه سازنده به جامعه، محدودیتها، نوع عملکرد حکومت، و ایدئولوژی، همه اینها مطرح میشد. خود شما از همان زمانی که فیلمنامه را خواندید تا وقتی محصول نهایی را دیدید، این نگاه کارگردان را با آن آموختهها و نوع نگرش زندگی که خودتان در ایران داشتید، چه مقدار منطبق می دانید؟ به هر صورت برخی در واکنشها این موضوع را مطرح کردند که نوع نگاه سازندگان این فیلم به کلیت مفهومی ایران هم منفی است، یا حتی ممکن است نوعی نگاه منفی به مردم وجود داشته باشد و جامعه را هم مقصر بداند در مجموع اتفاقاتی که رخ داده.و نقاط تاریک را نشان داده ولی این طور نیست. ما که نباید همیشه از گل و بلبل فیلم بسازیم. هرچند فیلمهایی هم در ایران ساخته میشود که مشکلات جامعه را نشان میدهد. این فیلم در واقع از روزنهای نوری تابانده به جایی از جامعه که توانسته آبستن چنین فرد یا افرادی باشد. افرادی که در واقع فناتیک هستند و ذوبشده در تعصبات دینی و تعصباتی که باعث میشود دین را به نفع خودشان ترجمه کنند و دست به اعمال خشونتبار بزنند و از نام دین سوءاستفاده کنند.
همه مواردی که در فیلم هست در جامعه وجود دارد و خب حالا کار رسیده به جایی که خیلیها دارند به ما توهین و حتی تهدید میکنند، تهدید به مرگ میکنند. به نظر من اگر دولتی باشد که وظیفه خودش را اجرای قانون در ایران بداند، باید با این افراد برخورد کند. به خاطر این که همین افراد هم افرادی هستند که انگار یک سعید حنایی در وجود خودشان دارند. یک آدمی که ضد اجتماع است، دشمن مردم است و قانون را به نفع خودش ترجمه میکند، به شیوهای خطرناک. این افراد هم خطرناک هستند.
انتظار داشتید این شکل از واکنشهایی که پس از جشنواره فیلم کن نسبت به فیلم میبینیم، رخ بدهد؟
بینی نمیکردیم رخ بدهد. سعید حنایی کسی بود که خودش در ایران محکوم شد و اعدام شد. یعنی این آدم در ایران یک شخصیت خطرناک بود. خب، آن زمان بد بود، حالا که یک فیلم در موردش در خارج از کشور ساخته شده خوب شده؟ نه، ما اصلاً چنین انتظاری را نداشتیم.
از خبرنگار قتلهای «حنایی» تا خبرنگار «عنکبوت مقدس»
در واقع علیعباسی آمده و قصدش این بوده که در مورد یک قاتل سریالی فیلم بسازد؛ یک آدم سایکوپات، یک آدمی که دارای اختلالات شخصیتی است. شخصیتی ضداجتماعی که برای جنایاتش توجیه میآورد. خب حالا توجیه سعید حنایی در این فیلم مذهب است. میتواند توجیهات دیگری داشته باشد.
اش هم زیاد است، برای مثال فیلم آمریکایی «هفت» که کاراکتر اصلیاش بر اساس هفت گناه کبیره دست به قتل میزد و در نهایت خودش را یک قهرمان میدانست که توسط قدرتی برتر انتخاب شده. پس حالا باید جامعه مسیحیت هم فریاد دادخواهی سر بدهد و اعاده حیثیت کند؟ نه. اصلاً چنین چیزی نبوده و چنین فکری نمیکردیم. اتفاقاً در این فیلم بحث مذهب نیست. بلکه فیلم یک روش سودجویی از مذهب را نقد میکند.
اید. فکر میکنید این پیامها فردی بوده یا به نوعی ساماندهیشده بود؟ چه شکلی از این پیامهای تهدیدآمیز بود که در صحبتتان اشاره کردید؟
من فکر میکنم ساماندهی شده باشد. چون یکی این که تاریخی که این اتفاق افتاد، در واقع همزمان شد با فاجعه آبادان و فکر میکنم سازماندهی شده بود برای اینکه افکار عمومی مردم را تحت تأثیر قرار بدهد و به جای این که افکار بر اتفاقی که افتاده متمرکز باشد، ناگهان همه جا پر شد از «عنکبوت مقدس». بله تهدیدهای مختلفی میکنند، این که ما سر شما را زیرآب میکنیم، آدم میفرستیم برایتان، ببینید با روحالله زم چه کار کردیم، امامرضا جوابتان را بدهد، آن دنیا جوابتان را بگیرید، این دنیا جوابتان را بگیرید و ....بله، فکر میکنم سازماندهی شده بود، برای اینکه اصلاً فیلم را هم ندیدهحالا با این واکنشها و اتفاقاتی که الان داریم میبینیم و میشود حدس زد در ادامه هم با اکران شدن فیلم و دیده شدن هر چه بیشترش هم شاید ادامه پیدا کند، اگر بازهم پیشنهاد مشابهی بشود و اگر قرار باشد درباره ایران، در خارج از ایران فیلمی ساخته بشود و به همین شکل بیپروا و جسور هم باشد باز هم بازی میکنید؟
ام. خوش شانس بودم که توانستم با کارگردانی مثل علیعباسی و تیم خوبش کار کنم. ابتدا که این نقش به من پیشنهاد شد، بزرگترین نگرانیام این بود که نکند این فیلم که خارج از کشور ساخته میشود باورپذیر نباشد. شما خودتان فیلم را دیدهاید، با تلاشی که شده فکر نمیکنم اصلاً احساس بشود این فیلم خارج از کشور ساخته شده باشد. اگر فیلمی با همین کیفیت و همین تیم خوب که به آن اعتماد و اعتقاد داشتم به من پیشنهاد بشود، صددرصد قبول میکنم.