استانبول/ خبرگزاری آناتولی

وقوع حداقل پنج آتش‌سوزی و انفجار خطرناک و مبهم در هفته اخیر به سیاق آنچه طی چند سال گذشته در تاسیسات و مراکز نفتی، هسته‌ای، صنعتی، نظامی و تجاری ایران رخ داده، افکار عمومی و ناظران بین‌المللی را به شگفتی واداشته و توجه رسانه‌های داخلی و خارجی را به خود جلب کرده است.

تنها طی هفته گذشته دومین ناو جنگی بزرگ ایران دچار حریق و غرق شد، پالایشگاه تهران در آتش سوخت، مشابه همین حادثه در تاسیسات نفتی منطقه برومی اهواز اتفاق افتاد، دود بسیار بزرگ و غلیظی شهر نفتی آبادان در جنوب ایران فراگرفت و در کارخانه «فولاد زرند» استان کرمان انفجار ناشی از آتش‌سوزی رخ داد.

در مورد منشا این انفجارها و آتش‌سوزی‌ها دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد؛ برخی از موارد بلافاصله یا مدتی بعد اسرائیل مسئولیت آنها را برعهده گرفته است. گاه نیز کارشناسان و رسانه‌های بین‌المللی اسرائیل را به انجام چنین حوادثی متهم کرده، اما با تکذیب این کشور مواجه نشده‌اند.

گهگاه نیز فعالان ایرانی در شبکه‌های اجتماعی اسرائیل را عامل خرابکاری در تاسیسات استراتژیک کشورشان دانسته، ولی تکذیبیه‌ای از سوی مقامات تهران صادر نشده است. در بیشتر موارد نیز مسئولین ایران وقوع حادثه را ناشی از نقص فنی و سهل‌انگاری اعلام کرده‌اند. 

در ادامه این گزارش، به چندین مورد از نوع حوادث بزرگ و خطرناک که از ابتدای سال 2020 تاکنون در مراکز و تاسیسات نفتی، نظامی، دریایی، هسته‌ای، صنعتی و تجاری ایران رخ داده و صدها میلیارد دلار خسارت مالی و صدها نفر تلفات در پی داشته است، اشاره می‌شود.

- ناو خارک در ژوئن 2021 در دریای عمان دچار حریق و غرق شد، اما به گفته مسئولین ایران تنها 30 تن از 400 سرنشین آسیب دیده‌اند. ناو خارک که در سال 1977 به سفارش حکومت سابق ایران از بریتانیا خریداری شد، ابتدا یک کشتی لجستیکی نظامی بود و بعدها با ایجاد تغییر و تسلیح آن به‌عنوان یک شناور جنگی به‌ویژه در زمینه دفاع هوایی به کار رفت. ارزش کنونی این ناو 240 میلیون دلار برآورد شده است.

- پالایشگاه نفت تهران نیز در ژوئن 2021 دچار حادثه آتش‌سوزی شد. این پالایشگاه که پنج دهه پیش احداث و پس از انقلاب نام «شهید تندگویان» (وزیر سابق نفت ایران که توسط عراق اسیر و کشته شد) بر آن گذاشته شد، ظرفیت تصفیه روزانه 235 هزار بشکه نفت (حدود 15 درصد از ظرفیت پالایشگاهی این کشور) را دارد.

- تاسیسات نفتی برومی اهواز (ژوئن 2021) : به گزارش خبرگزاری «برنا»، شهرام وردک، سخنگوی شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب ایران گفته که بر اثر نشت نفت آتش‌سوزی در خط لوله انتقال نفت روستای برومی منطقه غیزانیه اهواز رخ داده داده است.

-کارخانه «فولاد زرند ایرانیان» (ژوئن 2021): کاربران شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های ایران از «آتش‌سوزی همراه با صدای انفجار» در این کارخانه خبر دادند. به گفته مدیر این کارخانه مشکل در زمان خروج مواد مذاب، موجب بروز آتش شده و حالتی انفجاری به خود گرفته است.

-مشاهده دود بسیار غلیظ و گسترده در آسمان شهر صنعتی و نفتی آبادان (ژوئن 2021): حمیدرضا ترکی زاده، مدیر پالایشگاه آبادان اعلام کرد که یکی از سیستم‌های پالایشگاه هفته گذشته دچار مشکل شده بود. فعال‌سازی کمپرسور به مدت یک تا سه ساعت به‌صورت منقطع دچار مشکل شد که انتشار گاز فلوریک را سبب شد.

- آتش‌سوزی وسیع در شرکت موادغذایی «بهنوش» در غرب تهران (ژوئن 2021): به گزارش خبرگزاری‌های ایران، شرکت شهر خودرو که مجری فروش و خدمات پس از فروش شرکت «ریگان خودرو» است، کاملا با آتش شرکت بهنوش درگیر شده است.

- پایانه اتوبوسرانی مشهد (ژوئن 2021): سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری مشهد آتش سوزی از داخل یک انباری با کاربری دپوی ضایعات کارتن در این ترمینال مسافربری آغاز شده است.

-کارخانه تولید پهپاد در استان اصفهان (می 2021): رسانه‌های ایران بدون ارائه جزئیات این خبر را تایید و اعلام کردند که چند نفر در این حادثه زخمی شده‌اند. روزنامه بریتانیایی «گاردین» نوشته که بعید نیست این آتش‌سوزی شبیه سایر اقدامات گذشته اسرائیل در درون ایران، بخشی از واکنش متقابل دو کشور باشد.

- آتش‌سوزی همزمان در دو کارخانه پتروشیمی‌ دماوند و مبین در عسلویه (می 2021): این دو کارخانه تامین کننده اکسیژن، نیتروژن، ازت، هوای فشرده و تصفیه کننده پساب‌ صنعتی هستند.

- انفجار در تاسیسات هسته‌ای نطنز (آوریل 2021): فریدون عباسی، رئیس کمیسیون انرژی مجلس و رئیس سابق سازمان انرژی اتمی ایران در پی حادثه مذکور اعلام کرد که تاکنون پنج «خرابکاری بزرگ» در تاسیسات اتمی نظنز روی داده است. مسئولین و رسانه‌های مختلف ایران اسرائیل را عامل این حادثه دانسته‌اند.

-آتش‌سوزی در گمرک اسلام‌قلعه هرات در مرز افغانستان-ایران (فوریه 2021): بیش از 500 تانکر به ارزش ده‌ها میلیون دلار در آتش سوخت.

- آتش‌سوزی در پتروشیمی ایلام (نوامبر 2020): به گزارش خبرنگار مهر، حوضچه پساب واحد الفین شرکت پتروشیمی ایلام در غرب ایران دچار آتش‌سوزی شد.

- آتش‌سوزی در پتروشیمی «بندرامام» استان خوزستان (اکتبر 2020): بر اساس اعلام روابط عمومی پتروشیمی بندرامام، حادثه آتش سوزی در واحد آروماتیک این کارخانه پتروشیمی رخ داده، تلفات جانی در پی نداشته است.

-نشت گاز کلر از پتروشیمی «کارون» شهرستان ماهشهر استان خوزستان (ژوئیه 2020): به گفته مسئولین این کارخانه، حین عملیات تخلیه کلر از مخزن ایزوتانک، فلکسیبل جوینت این مخزن دچار پارگی شده و باعث انتشار گاز کلر به بیرون می‌شود و 70 نفر زخمی می‌شوند. شرکت پتروشیمی کارون اولین تولید کننده ایزوسیانات‌ها در خاورمیانه است.

- آتش‌سوزی در نیروگاه زرگان اهواز (ژوئیه 2020): بنا به اعلام سازمان آتش‌نشانی اهواز یکی از ترانس‌های نیروگاه شهید مدحج زرگان در اهواز به‌دلیل افزایش دما دچار انفجار و آتش‌سوزی شد.

- آتش‌سوزی در کارخانه لنج‌سازی بوشهر (ژوئیه 2020) در نزدیکی نیروگاه هسته‌ای ایران: هفت شناور در آتش سوخت.

-انفجار باقرشهر در کارخانه تولید اکسیژن در باقرشهر استان تهران (ژوئیه 2020): در این حادثه 2 نفر کشته و 3 تن دیگر زخمی شدند. عامل این حادثه نیز «خطای انسانی» اعلام شده است.

- انفجار تاسیسات غنی سازی هسته‌ای نطنز (ژوئیه 2020): بیشتر قسمت‌های زیر زمینی این مرکز با سانتریفیوژهای پیشرفته استفاده شده برای غنی‌سازی اورانیوم از بین رفته ‌است.

- انفجار در «نیروگاه اسلام‌آباد» استان اصفهان (ژوئیه 2020): شرکت تولید نیروی برق اصفهان، دلیل این انفجار را «فرسودگی ترانس برق» اعلام کرده است.

- آتش‌سوزی در منطقه گرمدره در غرب تهران (ژوئیه 2020): براساس تصاویر ماهواره‌ای محل سوختگی ناشی از این حادثه حدود 22 هزار متر مربع و تقریبا سه برابر یک زمین فوتبال وسعت دارد. آتش‌سوزی گرمدره بعد از شنیده شدن صدای انفجار در غرب تهران رخ داده است.

- آتش‌سوزی در مجتمع آلومینیوم شهرستان لامرد از توابع استان فارس (ژوئیه 2020): گفته می‌شود در این کارخانه قطعات آلومینیوم برای ساخت سانتریفوژ تولید می‌شود.

-انفجار و آتش‌سوزی در کلینیک پزشکی «سینا» در تهران (ژوئن 2020): در این حادثه حدود 20 نفر جان خود را از دست دادند.

-انفجار در منطقه «خجیر» تهران (ژوئن 2020): در این منطقه دو مجموعه، «گروه صنعتی شهید باکری» و «گروه صنعتی شهید همت» وجود دارد که پیشران‌های سوخت جامد موشک و سوخت مایع موشک‌های بالیستیک تولید می‌کنند.

-انفجار در مجتمع نظامی-هسته‌ای پارچین تهران (ژوئن 2020): مقامات ایرانی انفجار در پارچین را حادثه ذخیره‌سازی گاز اعلام کردند، اما به گفته منابع غربی پارچین انبار موشک و مربوط به فناوری هسته‌ای این کشور ‌است.

گفتنی است، پیش از سال 2020 و به عبارت دقیقتر در نیم دهه گذشته ده‌ها مورد از چنین حوادث مشکوکی در ایران رخ داده است. در این زمینه می‌توان به اختلال در فعالیت نیروگاه تامین‌کننده مرکز هسته‌ای «فردو» در نزدیکی قم (2012)، آتش‌سوزی در پتروشیمی کاوه؛ بزرگترین مجتمع تولید متانول جهان (2017)، انفجار انبار مهمات ارتش در دزفول (2018)، انفجار در بندر «شهید رجایی» استان هرمزگان (2019) (رسانه‌های اسرائیل اعلام کردند این انفجار توسط موساد انجام شده است)، آتش‌سوزی مجتنع پتروشیمی «بوعلی سینا» ماهشهر (2017) آتش‌سوزی در نیروگاه حرارتی تبریز (2017)، انفجار در یکی از سکوهای نفتی پارس جنوبی در جنوب ایران (2019)، آتش‌سوزی بازار بسیار ساختمان «پلاسکو» در تهران (2018) و غیره اشاره کرد.