استانبول/ خلیل سلحشور/ خبرگزاری آناتولی

پروفسور نظیف شهرانی، استاد دانشگاه ایندیانای آمریکا و از نظریه پردازان برجسته سیاسی افغانستان در مصاحبه با خبرنگار آناتولی اظهار داشت: زندانیان طالبان را خلیل‌زاد و آمریکایی‌ها آزاد کردند و گفت‌وگوی بین‌الافغانی هم ممکن است به درخواست واشنگتن و توافق پاکستان به‌زودی آغاز شود".

وی با بیان اینکه مذاکرات باید به بعد از انتخابات آمریکا موکول شود، افزود: ان‌شاءالله عمر دولت ترامپ و نقش خلیل‌زاد کوتاه باشد. وگرنه خلیل‌زاد و آمریکا با عجله و جهت منافع شخصی خود افغان‌ها را وارد منجلاب دیگری خواهند کرد.

شهرانی همچنین گفت: "من امیدی به دستیابی نتیجه مثبت از مذاکرات ندارم، چون موانع بسیار زیاد است؛ افزایش خشونت توسط طالبان، اوضاع بدی امنیتی، عدم توافق سیاسی غنی با عبدالله و افرادی در داخل خارج دولت و تنش درونی که شدت یافته است. کشورهای منطقه و روسیه و چین نیز در برابر آمریکا و اهدافش قرار دارند. طالبان تنها صلح با امارت خودش را قبول دارد و بس، هرچند خواب مشترک این گروه با اطلاعات پاکستان، تنها یک رویاست و اوضاع به جنگ‌های نیابتی 25 سال قبل بر خواهد گشت. متاسفانه امیدی وجود ندارد".

محمدامین فروتن، نویسنده و کارشناس مسائل افغانستان در مصاحبه با خبرنگار آناتولی اظهار داشت: "توجه تحلیلگران به مسئله صلح افغانستان پس از توافق آمریکا-طالبان افزایش یافته است.‌ مهم، توقف جنگ در افغانستان از راه مشروع است وگرنه آن توافق را نیز فاقد مشروعیت حقوقی می‌دانیم".

وی افزود: "اگر اوضاع کنونی جامعه را واقع‌بینانه و با توجه به تغییرات و تحولات مورد مطالعه قرار دهیم، علی‌رغم تلاش مخالفان صلح در افغانستان و اجرای این توافق، به تدریج و دیر یا زود جنگ در افغانستان فروکش می‌کند. از جنگجویان طالبان نیز به‌عنوان نیروی ضربت و حافظ منافع خارجی‌ها در چارچوب سیستمی که در گفت‌وگوهای بین‌الافغانی تعیین می‌شود استفاده خواهد شد".

در همین راستا مسعود امین از پژوهشگران افغان مقیم ترکیه نیز تاکید کرد: "احتمال دارد تفاهم بین‌الافغانی توسط تمام گروه‌ها تحقق یابد و همگی به‌سوی تشکیل یک دولت مشترک و مورد توافق همه طرف‌ها پیش بروند. دولت افغانستان می‌تواند ضامن صلح واقعی بین تمام اقشار ملت، اقوام، ولایات، احزاب و غیره و قوی و مسلط بر تمام کشور باشد و هیچ گروه مسلحی غیررسمی باقی نماند؛ یعنی یک دولت مردمی، قوی، مقتدر".

وی درادامه اضافه کرد: "قدرت‌های خارج، از جمله پاکستان و دیگر همسایگان از افغانستان خارج شوند و کشورمان از دخالت بیگانگان رهایی یابد. خروج آمریکا بدون وجود بدیل مناسب از افغانستان، به افزایش بحران در این کشور و منطقه منجر خواهد شد. طرف‌های درگیر افغانستان بابد این نکته را جدی بگیرند و راهکاری معقول و منطقی برای آن ارائه کنند. افغانستان برای رسیدن به صلح واقعی به کمک جامعه بین‌المللی و همکاری‌های همه‌جانبه نیاز دارد. اگر افغانستان همانند زمان خروج ارتش سرخ شوروی تنها رها شود، قطعا شاهد وضعیت خیلی بدتری نسبت به دوره کنونی خواهیم بود".

امین با بیان اینکه "دولت افغانستان باید به جامعه جهانی، به‌ویژه همسایگان اطمینان دهد که هرگز از خاک این کشور علیه منافع ملی دیگران استفاده نشود"، گفت: نکته خیلی مهم‌تر اینکه، صلح نعمت گران‌بهایی است و بدون قربانی میسر نمی‌شود. بنابراین تمام ملت افغانستان باید برای تحقق صلح، ایثار کنند. وگرنه ما به صلح نخواهیم رسید و بار دیگر شاهد جنگ و فلاکت خواهیم بود".