Europa kiest

Teruglezen: de derde dag van de Europese Parlementsverkiezingen

Tussen 23 en 26 mei worden in alle 28 lidstaten verkiezingen voor het Europees Parlement gehouden. De uitslag wordt zondagavond verwacht. Volg in dit blog alles over de verkiezingen.

Dit blog is gesloten

De stembureaus zijn dicht dus we sluiten dit blog af. Morgenochtend zal een nieuw blog geopend worden. Dan mogen de inwoners van de laatste 21 lidstaten stemmen. Om 23.00 uur sluiten de laatste stembussen, waarna de uitslagen bekendgemaakt mogen worden.

Tot morgen!

Alle stembureaus gesloten, morgen stemmen de laatste landen

Alle stembureaus die vandaag open waren zijn inmiddels gesloten. Eerder op de dag sloten de bureaus in Tsjechië en Letland, sinds 22.00 uur is het ook niet meer mogelijk om te stemmen op Malta en in Slowakije.

In Tsjechië zijn alle stemmen geteld. Er worden echter geen exitpolls of peilingen naar buiten gebracht, hetzelfde geldt voor Slowakije en Letland. Een eerste peiling van de resultaten op Malta worden vermoedelijk morgenochtend bekendgemaakt.

Morgen zal de laatste en grootste groep landen stemmen. Dan gaan de inwoners van Luxemburg, België, Oostenrijk, Cyprus, Duitsland, Griekenland, Bulgarije, Kroatië, Estland, Finland, Hongarije, Litouwen, Slovenië, Frankrijk, Denemarken, Portugal, Roemenië, Spanje, Polen, Zweden en Italië naar de stembus.

Zondagavond om 23.00 uur sluiten de laatste stembureaus, in Italië. Vanaf dat moment mogen uitslagen bekendgemaakt worden. De definitieve uitslag van de Europese Parlementsverkiezingen in Nederland wordt dan ook rond die tijd verwacht. Dan zal onder meer blijken of de PvdA inderdaad een grote overwinning behaalt.

Zo ziet stemmen eruit op Malta en in Tsjechië, Slowakije en Letland

Zaterdag kon gestemd worden op Malta en in Tsjechië, Slowakije en Letland. Inmiddels zijn de stembureaus in Tsjechië en Letland gesloten, Slowaken en Maltezen hebben nog ruim twee uur. Zo zien de stemmingen eruit in de landen:

Stembussen in Letland gesloten, opkomst in Tsjechië hoger dan in 2014

In Letland zijn de stembussen inmiddels gesloten. Op Malta en in Slowakije kan nog tot 22.00 uur gestemd worden. In Tsjechië sloten de stembussen al om 14.00 uur, daar kon gisteren vanaf 14.00 uur al gestemd worden. Er is nog niets bekend over hoe de Tsjechen hebben gestemd, er komt geen exitpoll over dit land.

Volgens een peiling van de Tsjechische televisiezender CT24 ligt het opkomstpercentage tussen de 20 en 25 procent. In 2014 ging 18 procent van de stemgerechtigde Tsjechen naar de stembus.

Twitter avatar EuropeElects Europe Elects Czechia, electoral history: Turnout European elections 2004: 28%
2009: 28%
2014: 18%
2019: 20-25% (ČT24 projection) #EP2019 #EUelections2019 #Eurovolby

Varoufakis kandidaat in Duitsland – met steun van Pamela Anderson

In Griekenland mag de voormalige minister van Financiën Yanis Varoufakis politiek allang zijn uitgespeeld, in Duitsland is hij opgedoken als kandidaat voor het Europees Parlement. Hij voert de lijst aan van de kleine linkse partij Demokratie in Europa, onderdeel van de trans-Europese beweging DiEM 25.

De Griekse hoogleraar economie beschikt over een woning in Berlijn, wat hem het recht geeft om in Duitsland als kandidaat aan de Europese verkiezingen mee te doen. Mocht hij genoeg stemmen halen voor een zetel (waar het niet naar uit ziet) dan is hij overigens niet van plan voor vijf jaar in het parlement te dienen.

Varoufakis wil helemaal niet in het parlement, verklaarde hij afgelopen week tegenover de Süddeutsche Zeitung. Belangrijker dan dat hele parlement is volgens Varoufakis de campagne, want die biedt hem de mogelijkheid overal de debatteren over wat er mis is en beter kan met Europa. Na de verkiezingen zal hij nog de ‘Green New Deal’ van zijn partij zoveel mogelijk onder de aandacht brengen, om zich daarna weer uit de dagelijkse politiek terug te trekken.

Varoufakis is overigens niet de enige beroemdheid van de klein partij. De voormalige Baywatch-ster, ex-Playmate en activiste Pamela Anderson figureert op affiches van Demokratie in Europa, samen met de Kroatische filosoof Srecko Horvat, nummer twee op de lijst. Anderson steunt de partij, maar is geen kandidaat - ook niet voor eventjes.

Varoufakis tijdens een campagnemoment in Athene. Foto Louisa Gouliamaki/AFP

Opkomst in Verenigd Koninkrijk hoger dan in 2014

Volgens het Engelse peilingsbureau Number Cruncher Politics is dit jaar 38 procent van de stemgerechtigde inwoners van het Verenigd Koninkrijk naar de stembus gegaan. Dat is 2,4 procent meer dan in 2014. Sinds de eerste verkiezingen in 1979 ligt het opkomstpercentage in het VK rond de 34 procent. Dit gemiddelde wordt flink naar beneden gehaald door de opkomst in 1999, toen stemde slechts 24 procent van de stemgerechtigde Britten. De opkomst in Nederland lag volgens Ipsos dit jaar op 41 procent, in 2014 was dat 37,3.

Correctie (25 mei 2019): In een eerdere versie van deze update stond dat deze percentages over de gehele EU gingen. Dat klopt niet. Hierboven is dat aangepast.

Stembureaus in Tsjechië gesloten

In Tsjechië zijn de stembussen vandaag om 14.00 uur gesloten. In het land werd in totaal twee dagen gestemd voor de Europese verkiezingen. In de peilingen staat de eurosceptische en populistische partij ANO 2011 bovenaan met vijf tot zes zetels.

Vooral opvallend is de winst van De Piratenpartij. Die staat in de peilingen op 4 tot 5 zetels, terwijl de partij in 2014 geen enkele zetel behaalde. De liberaal-conservatieve Democratische Burgerpartij haalt naar verwachting zo'n 3 tot 4 zetels. In totaal heeft het land 21 zetels te verdelen in het Europees Parlement.

Twitter avatar EuropeElects Europe Elects Czechia: It's EU election day and the projections for the outcome in Czechia slightly vary between POLITICO Europe, Europe Elects, and the Financial Times. Projecting the outcome in Czechia is particularly difficult because of the low turnout. #Eurovolby #EP2019 #Europawahl2019 https://t.co/KZvitbNbrT

Oproep Duitse YouTubers: stem niet op CDU, SPD of AfD

Bijna negentig bekende Duitse YouTubers, met miljoenen volgers op sociale media, roepen in een video op om zondag tijdens de Europese verkiezingen niet te stemmen op CDU/CSU en SPD, omdat die regeringspartijen te weinig doen aan klimaatverandering. Ook geven de influencers een negatief stemadvies tegen het AfD, dat klimaatverandering ontkent. De video is al bijna 2 miljoen keer bekeken.

„Er zijn veel belangrijke politieke thema's, maar de mogelijke vernietiging van onze planeet heeft overduidelijk de hoogste prioriteit”, aldus de YouTubers. Ze hebben zich achter de 26-jarige Rezo geschaard, die afgelopen week in een video van bijna een uur met de titel Die Zerstörung der CDU (De vernietiging van de CDU) uiteenzette wat er allemaal mis is met het huidige beleid van de partij. Die video is ruim 9 miljoen keer bekeken.

Normaal gesproken houdt Rezo zich, met zijn blauwgeverfde haar, vooral bezig met het bespreken van muziek. Maar afgelopen week mengde hij zich voor het eerst in het politieke debat. En hij kan op veel bijval rekenen. Dat terwijl de CDU volgens critici geen goed antwoord heeft op de kritiek.

Het CDU noemde de video „gevaarlijk”, waarna de kritiek van tegenstanders alleen maar toenam. Daarna plaatste de partij een document van elf pagina's online, als reactie op Rezo. Hierin staan verschillende beleidsoverwegingen en links naar rapporten en artikelen.

Lees ook: CDU worstelt met kritische video Duitse YouTuber

Naast het klimaatbeleid noemt Rezo in de video de militaire samenwerking van Duitsland met de Verenigde Staten, de Europese richtlijn voor bescherming van auteursrechten, het onderwijsbeleid en de kloof tussen arm en rijk. Ook noemt hij Europese politiek „fucking saai”.

Bondsdaglid Philipp Amthor (CDU), eveneens 26, zou aanvankelijk reageren op Rezo, maar heeft uiteindelijk besloten om dat niet te doen. Secretaris-generaal van de CDU, Paul Ziemiak, heeft de YouTuber uitgenodigd voor een gesprek.

Slowaakse sociaal-democraten grootste in peilingen, neo-nazi's mogelijk twee zetels

De sociaal-democratische partij SMER staat in Slowakije bovenaan de peilingen. De verwachting is dat de partij drie zetels haalt in het Europees parlement. Daarmee zou de partij wel een zetel verliezen. In 2014 haalde de partij er vier.

Neo-nazi partij Kotleba - Ľudová strana Naše Slovensko (LSNS), die openlijk dweept met het naziverleden van het land en wil onder andere dat Slowakije uit de EU stapt, staat in de peilingen op 2 zetels. De libertarische en eurosceptische SaS staat ook op 1 tot 2 zetels. Het land heeft dertien zetels te verdelen.

In Slowakije is de opkomst bij de Europese verkiezingen in het verleden altijd onder de 20 procent geweest. De verwachting is dat ook vandaag niet veel mensen in het land gaan stemmen.

Twitter avatar EuropeElects Europe Elects Slovakia: Europe's wildcard in these elections. Nothing is sure due to the traditionally extremely low turnout of less than 20% in previous EU elections. Here's what POLITICO Europe, Financial Times, and Europe Elects predict: https://t.co/Bez3nroZch

Exit poll Ierland: centrum-rechts grootste partij, Groenen boeken megawinst

De centrum-rechtse regeringspartij Fine Gael lijkt met 28,7 procent van de stemmen de grootste te zijn geworden in Ierland, zo blijkt uit een exit poll van onderzoeksbureau Red C. In 2014 haalde Fine Gael 22,3 procent van de stemmen. Ook de Groenen hebben een megawinst geboekt. Met 14,8 procent van de stemmen - ten opzichte van 4,9 procent in 2014 - eindigt de partij op de derde plek, achter de liberale Fianna Fáil (15,4 procent).

Twitter avatar EuropeElects Europe Elects Ireland: RED C exit poll shows that centre-right FG (EPP) takes the plurality (most votes among all parties) from liberal FF (ALDE). FF had 425 more votes in the 2014 EU election than FG. Greens could still come second. #EP2019 #EUval2019 #Europee2019 #EUelections2019 https://t.co/uu3n6aN42r

Opkomstpercentage Noord-Ierland bekend

In Noord-Ierland was het opkomstpercentage van de stemming voor de Europese verkiezingen afgelopen donderdag 45,14 procent. Dat heeft de Noord-Ierse kiesraad zaterdag bekendgemaakt via Twitter. De opkomst is 6 procentpunt lager dan het percentage bij de verkiezingen in 2014.

Twitter avatar eoni_official Electoral Office NI European Parliamentary Election 2019
Turnout for the Electoral Region for Northern Ireland is 45.14%

In totaal waren er 1.278.951 stemgerechtigden in Noord-Ierland. De eerste officiële resultaten worden er maandag verwacht. De opkomst is hoger dan in Nederland, waar 41 procent van de stemgerechtigden een stem uitbracht. In Nederland was het percentage juist iets hoger dan bij de vorige Europese verkiezingen, in 2014 (37 procent).

Welkom in een nieuw verkiezingsblog

Donderdag werd in Nederland en het Verenigd Koninkrijk gestemd voor de Europese verkiezingen. De officiële resultaten worden pas bekendgemaakt wanneer zondagavond alle lidstaten hebben gestemd. Voor Nederland laten exitpolls zien dat de PvdA zeer waarschijnlijk de grootste is geworden met vijf zetels. Hier leest u alles terug over de eerste verkiezingsdag.

Lees ook: Was het de PvdA of was het Timmermans?

Over de tussenstand in het VK is nog weinig bekend. Een regel verbiedt media er min of meer om over informatie te berichten die het stemproces mogelijk kan beïnvloeden, zoals voorspellingen en prognoses, daarom weten we weinig over bijvoorbeeld exitpolls.

Vrijdag gingen mensen in Tsjechië en in Ierland naar de stembus. In Tsjechië wordt twee dagen gestemd. Lees hier het blog van vrijdag terug. Vandaag gaan Letland, Malta, Tsjechië en Slowakije naar de stembus. Om 6.00 uur zijn de stembussen in Letland geopend en om 7.00 uur in Slowakije en Malta. Om 8.00 uur gaan de stemlokalen in Tsjechië open. Volg dit blog voor de laatste ontwikkelingen rond de Europese verkiezingen.