در هفته‌ای که گذشت، فدراسیون موتورسواری و اتومبیل‌رانی رقابت‌های «موتور ریس» زنان و مردان ایران را به میزبانی «آیلند» برگزار کرد. این مسابقات با حضور ۶۵ موتورسوار حرفه‌ای زن و مرد ایرانی برگزار شدند که بیش از ۳۰ نفر از آن‌ها زنان موتورسوار بودند.
زنان ایرانی در حالی در مسابقات موتورسواری کشور حضور دارند که جمهوری اسلامی موتورسواری زنان در خیابان‌ها را ممنوع می‌داند.
موتورسواری زنان چرا در خیابان‌های ایران ممنوع است و توسط چه کسانی این ممنوعیت اعمال شد؟
***
نظر علی خامنهای درباره ورزش زنان چیست؟
رد پای آیت‌الله «علی خامنهای» فقط روی پیکر سیاست یا اقتصاد ایران ننشسته است. بخشی از مصائب زنان ورزشکار یا حتی تماشاگران زن در ورزش ایران به فتواهای رهبر جمهوری اسلامی برمی‌گردد؛ برای نمونه، او در سال ۱۳۸۲ در پاسخ به استفتا در مورد حضور زنان در ورزشگاه‌ها و تماشای رقابت‌های مردان نوشته بود: «این کار ممنوع و خلاف است و سرپیچی از آن تخلف محسوب می‌شود.»
علی خامنهای پیش از این هم در فتوایی دیگر در مورد مجاز بودن تماشای کشتی مردان برای زنان این‌گونه پاسخ داده بود: «اگر مشاهده آن با حضور در میدان کشتی و به طور مستقیم باشد و یا آن را به طور زنده و مستقیم از تلویزیون ببینند و یا به قصد لذت و ریبه بوده و یا در آن خوف ارتکاب گناه و فساد وجود داشته باشد، جایز نیست.»
مشکلات ریشه‌ای آیت‌الله خامنهای با زنان در ورزش فقط به تماشای مسابقات ورزشی مختص نمی‌شود.
با وجود این که رشته سوارکاری یکی از ورزش‌های تاکید شده در دین اسلام است اما مراجع تقلید تشیع این رشته را برای زنان ممنوع می‌کنند.
چرا سوارکاری، دوچرخه‌سواری و موتورسواری برای زنان ایرانی ممنوع شد؟
علی خامنهای در دهه ۷۰ خورشیدی استفتایی دیگر و این بار در مورد سوارکاری زنان صادر کرد. رهبر جمهوری اسلامی در پاسخ به سوالی که پرسیده بود آیا زنان می‌توانند در رشته سوارکاری حضور داشته باشند، نوشت: «اسب‌سوارى براى دختران و بانوان در مجامع عمومى و در منظر نامحرم موجب جلب نظر مردان و در معرض فتنه و به فساد کشیده شدن اجتماع و منافى با عفت بانوان است و لازم است ترک شود و در صورتى که در منظر نامحرم نباشد، فى نفسه اشکال ندارد.»
پس از این فتوا، سوارکاری، دوچرخه‌سواری و موتورسواری به صورت کامل برای زنان ایرانی ممنوع شدند. زنان ایرانی اجازه کسب گواهی‌نامه موتورسواری را در ایران ندارند.
خبرگزاری «فارس» در سال ۱۳۹۵ از دفتر آیت‌الله خامنهای در مورد حکم اسلامی در مورد زنان موتورسوار و دوچرخه‌سوار سوال کرده بود. علی خامنهای در پاسخ نوشته بود: «دوچرخه‌سواری بانوان در مجامع عمومی و در منظر نامحرم غالبا موجب جلب نظر مردان و در معرض فتنه و به فساد کشیده شدن اجتماع و منافی با عفت بانوان است و لازم است ترک شود و در صورتی که در منظر نامحرم نباشد، اشکال ندارد.»
همان سال، پس از آن که تصاویری از موتورسواری دو زن ایرانی در شهرستان دزفول منتشر شدند، سرهنگ «علی الهامی»، فرمانده نیروی انتظامی این استان از بازداشت هر دو زن توسط نیروهای بسیج خبر داد.
سرهنگ الهامی موتورسواری این دو زن را «زشت»، «قبیح»، «مایه نگرانی جامعه مسلمان» و «اسباب تاسف مردم دین‌دار ولایت‌مدار» خوانده بود.
او گفته بود: «نیروی انتظامی اقداماتی گسترده را برای دستگیری این دو زن انجام داده بود.»
پایگاه «اسلام کوئست» به عنوان یکی از منابع فتواهای مراجع تقلید تشیع، در بررسی چرایی ممنوعیت موتورسواری و دوچرخه‌سواری زنان، به روایتی از پیامبر مسلمانان اتکا کرده و به نقل از پیامبر اسلام نوشته است: «محمد رسول‌الله گفته بود زنان نباید در وسط جاده حرکت کنند، فقط می‌توانند در کنار دیوار و حاشیه جاده و خیابان حرکت نمایند.»
این وب‌سایت در تشریح این نقل قول از پیامبر اسلام نوشته است: «حضرت محمد در این‌جا نمی‌خواهد بفرمایند که راه رفتن خانم‌ها از وسط خیابان حرام است بلکه این گونه روایات بیان‌گر اهمیت دادن دین اسلام به رعایت اکرام و بزرگ‌داشت شخصیت بانوان و سلامت حریم آن‌ها برای حضور در اجتماع است.»
چرا با وجود رای دیوان عدالت اداری مبنی بر صدور گواهی‌نامه موتور برای زنان، هم‌چنان به این حکم بی توجهی می‌شود؟
مرداد ۱۳۹۸، شعبه‌ای از دیوان عدالت اداری اصفهان در رایی، حکم به الزام پلیس راهور ناجا به صدور گواهی‌نامه رانندگی موتورسیکلت برای زنان واجد صلاحیت صادر کرد. این حکم پس از اعتراض زنی که اجازه کسب گواهی‌نامه رانندگی موتورسیکلت از پلیس راهور ناجا را نداشت، در دیوان عدالت اداری صادر شد.
در بخشی از این حکم آمده بود: «وضعیت حاکم بر شهرنشینی، علی‌الخصوص کلان‌شهرها و عدم امکان مالی جهت تهیه خودرو برای همه اقشار و سهولت رفت و آمد با موتورسیکلت جهت رتق و فتق امور زندگی (که بعضاً زنان جامعه با توجه به وضعیت شخصی و خانوادگی خود شخصاً مجبور به حل آن‌ها هستند)، ضرورت صدور گواهی‌نامه برای آنان را بیشتر نمایان می‌کند.»
با وجود صراحت این رای در ضرورت صدور گواهی‌نامه رانندگی موتور برای همه زنان کشور، برخی مسوولان این حکم را تنها مختص زن شاکی در اصفهان دانستند.
۲۷ مهر ۱۴۰۰، «کمال هادیان‌فر»، رییس پلیس راهور ناجا آب پاکی را روی دست زنانی که می‌خواهند در سطح شهرهای ایران موتورسواری کنند، ریخت و مدعی شد که زنان چون گواهی‌نامه رانندگی موتور ندارند، اگر موتورسواری کنند، کار خلاف قانون انجام داده‌اند و با آن‌ها «قطعا» برخورد می‌شود.
هادیان‌فر در توجیه این تصمیم گفته بود: «برای صدور گواهی‌نامه موتورسواری در این بخش به این دلیل که در متن قانون فقط کلمه آقایان آمده است، منع قانونی داریم.»
با این وجود، زنان بسیاری هنوز امید دارند که موتورسواری برای آن‌ها روزی در ایران آزاد شود. زنان موتورسوار در خیابان‌های ایران نه اما در پیست‌های مسابقه با هم رقابت می‌کنند.
درباره زنان موتورسوار ایرانی چه می‌دانیم؟
یکی از نام‌دارترین زنان موتورسوار ایرانی، «نورا نراقی» است؛ یکی از شهروندان بهایی ایران که هم به واسطه موتورسواری و هم به دلیل بهایی بودن، در ایران تحت فشارهایی قرار گرفت. او برای تحصیل و شرکت در رقابت‌های بین‌المللی موتورسواری به امریکا رفت اما به ایران بازگشت.
«شهرزاد نظیفی»، مادر نورا نراقی نیز که از زنان موتورسوار و بهایی بود، بازداشت شد، به زندان رفت و از هرگونه فعالیت ورزشی منع شد.
«مهسا احمدی» نامی پرآوازه دارد. او بدل‌کار زن ایرانی است که سال ۱۳۹۴ در مراسم «اکشن آیکن» در کالیفرنیا به «جایزه کریستال» دست یافت که یکی از جوایز مهم مراسم بود.
در این مراسم، از بدل‌کاران و بازیگران زن فیلم‌های اکشن تجلیل شد. او اولین دختر بدل‌کار و «بیس جامپر» ایرانی محسوب می‌شود که در فیلم‌های مشهوری همچون «اسکای فال» (سقوط آسمانی) در نقش یکی از بدل‌کاران اصلی ایفای نقش کرد.
احمدی نیز مانند سایر زنان موتورسوار، به جز در زمان اجرای نقش‌هایش، حق سوار شدن بر موتور در خیابان‌های ایران را ندارد.
از دیگر دختران موتورسوار مشهور ایران که فقط اجازه موتور راندن در پیست‌های مسابقه را دارد، «بهناز شفیعی» است. «شاهده ربیعی» و «صدیقه خطی» از دیگران موتورسواران قهرمان ایران هستند.
زنان موتورسوار ایرانی با وجود موانع قانونی، فتواهای مراجع تقلید و رهبر جمهوری اسلامی و نیز بازداشت‌ها و برخوردهای قضایی، هم‌چنان از کمترین فرصت‌ها برای رسیدن به آن‌چه می‌خواهند استفاده می‌کنند.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر