«وضعیت دارویی کشور قرمز است و حداکثر تحمل شش ماه فشار موجود را دارد.»
این حرف یک دکتر داروساز در تهران است که به شدت از وضعیت دارویی در ایران، به ویژه داروهای خارجی و مورد نیاز بیماران سرطانی، قلبی‌وعروقی و اعصاب و روان نگران است و شرایط را فوق بحرانی توصیف میکند.
«فرید» که ۱۰ سالی است در بازار دارویی ایران مشغول کار است و هم با شرکتهای خارجی تولید دارو و هم شرکتهای داخلی مراوده کاری دارد، میگوید: «هیچ وقت وضعیت دارویی کشور به این اندازه بحرانی نبوده است و داروخانهها با مشکلات عدیده دست و پنجه نرم نکردهاند.»
او با اشاره به این که در حال حاضر حدود ۷۰ درصد از داروهای مورد نیاز کشور نایاب یا کم‌یاب شده‌اند، میگوید: «از یک طرف دولت به دلیل نداشتن ارز چهار هزار و ۲۰۰ تومانی، مجوز وارد کردن بسیاری از داروها را قطع کرده و از طرف دیگر بسته شدن کانالهای مالی که به دنبال اعمال تحریم‌های امریکا علیه ایران اتفاق افتاده، بیش از همیشه توان دارویی کشور را تضعیف کرده است.»
فرید در خصوص بازار دارویی ایران میگوید: «در بازار دارویی ایران دو دسته شرکتهای خارجی در کنار شرکتهای تولید دارو داخلی کار میکنند؛ یک دسته آن‌هایی هستند که با کسب مجوزهای لازم، در ایران شرکت ثبت کردهاند و در کشور دارو تولید میکردند مانند "نوارتیس" سوییس یا "بایر" آلمان. دسته دیگر نیز شرکت‌هایی هستند که در ایران تنها دفتر نمایندگی تاسیس کرده و دارو وارد میکردند. اما طی یکی دو سال اخیر بسیاری از این شرکت‌ها و نمایندگیها مجبور به تعطیل کردن شرکت‌ها و یا محدود کردن فعالیت خود شده‌اند.»
این داروساز با اشاره بر این که ۹۰ درصد مواد اولیه تولیدات داخلی دارویی کشور نیز از کشورهایی مانند چین، ترکیه، هند، کره جنوبی، ژاپن و برخی کشورهای اروپایی وارد می‌شود، میافزاید: «طی سال‌های اخیر خیلی از این داروسازها با ارز دولتی مواد اولیه را وارد و تا حدود زیادی نیاز کشور را تامین کردهاند. اما با افزایش فشار تحریم‌های امریکا بر این کشورها و محدود شدن ذخیره ارزی ایران، خیلی از این شرکتهای داروسازی مجبورند با ارز آزاد ۱۲ یا ۱۳ هزار تومانی، آن هم با دور زدن تحریمها، یعنی به چند برابر قیمت مواد اولیه را وارد کنند. بنابراین، میتوان حدس زد به زودی با چهار برابر شدن قیمت دارو، با چه بحران مضاعفی در کشور مواجه خواهیم شد؛ به ویژه که بسیاری از مواد اولیهای که به این شکل از چین و هند وارد میشوند، از کیفیت مطلوبی برخوردار نیستند و عوارض دارویی بدی به همراه دارند.»
چندی پیش جمع‌آوری محرمانه داروهای «شرکت اسوه» خبر ساز شد. این داروها با مواد اولیه تاریخ مصرف گذشته درست شده بودند و گفته می‌شد عوارض بدی روی بیماران برجای می‌گذارند.
فرید عمدهترین مشکلات دارویی کشور را در حوزه‌های بیماریهای دیابت، ام اس، سرطان، قلبی و عروقی و اعصاب و روان می‌داند و میگوید: «اخیرا با شیوع بیماری آنفولانزا در کشور، به یک‌باره تقاضا برای دریافت واکسن این بیماری و کپسول تامیفلو به شدت افزایش یافته است. در حالی‌که تعداد این داروها در کشور محدود بود و خیلی زود تمام شدند. همین موضوع منجر به فوت تعدادی از مردم و یا مراجعات متعدد به مراکز درمانی و حتی تعطیلی مدارس شد.»
به گفته وی، در این شرایط، قیمت واکسن آنفولانزا که حدود ۸۰ هزار تومان بود، تا ۵۰۰ هزار تومان هم توسط قاچاق‌چیان دارو در «ناصر خسرو» به فروش رسید. البته ذخایر این بازار هم خیلی زود به پایان رسیده‌اند و با همین قیمت و حتی بالاتر هم امکان دسترسی وجود ندارد.
او به افزایش مرگ و میر ناشی از بیماریهای سرطان در چند ماهه اخیر نیز اشاره میکند: «اگر سری به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی بزنید، میبینید که بسیاری از بیماران در اثر نبود دارو یا مصرف داروهای بیکیفیت، جان خود را از دست میدهند.»
کمبود دارویی کشور و سهمیهبندی آن نگرانیهای زیادی را در بین افرادی که بیماری خاص دارند و خانواده‌های آن‌ها ایجاد کرده است. «یگانه» یکی از این بیماران است که سال‌ها است از بیماری دیابت رنج میبرد و مجبور به استفاده از انسولین است. او در این رابطه میگوید: «قرار بوده هلال احمر هر دو ماه یک بار، چهار تا انسولین نوورپید و دو تا انسولین لانتوس به بیماران بدهد. اما به هر داروخانهای که مراجعه میکنیم، می‌گویند با کمبود دارو مواجه هستیم و تنها میتوان دو قلم از این دارو را به هر نفر داد، بنابراین باید طوری سهمیهبندی کنیم تا به همه برسد.»
«علی‌رضا» که سال‌ها است در یکی از خیابان‌های مرکزی تهران داروخانه دارد و ۳۰ سالی است که در بازار دارویی کشور مشغول به کار است، وضعیت حال حاضر داروخانهها را در ایران اسفبار توصیف میکند: «کمبود شدید دارو در کشور از یک طرف و عمل نکردن شرکتهای بیمهای به تعهدات‌شان در پرداخت سهم خود، عواملی هستند که بسیاری از داروخانهها را به مرز ورشکستگی کشانده‌اند.»
او میگوید بخش عمده داروخانههای تهران در اختیار چند خانواده بزرگ هستند: «این خانواده‌ها به دلیل ثروت کلان خود، توان بیشتری هم در تامین داروهای مورد نیاز و لوازم آرایشی و بهداشتی وارداتی دارند و تا به حال توانستهاند خود را سرپا نگه دارند. اما بسیاری از داروخانههای معمولی که توسط دانشآموختگان داروسازی تاسیس شده‌اند، زیر بار فشارهای موجود سر خم کرده و به سختی روزگار می‌گذرانند.»
این داروساز با اشاره به قفسههای خالی داروخانه خود و کمبود شدید در بخش بیماریهای قلبی و عروقی و اعصاب و روان میگوید: «از یک سو با افزایش موج عوامل این بیماریها، از جمله آلودگی هوا، پارازیتها و فشارهای روانی و اقتصادی حاکم بر جامعه، نیاز به مصرف این داروها افزایش یافته و از طرف دیگر به علت فشار ناشی از تحریمها و بسته شدن کانالهای مالی، امکان وارد کردن دارو کاهش یافته و منجر به ایجاد بحران کمبود جدی دارو در کشور شده است.»
او میگوید: «سعید نمکی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سایر مسوولان این وزارت‌خانه وضعیت دارویی و داروخانهای کشور را مطلوب ارزیابی میکنند و مرتب در رسانهها از عادی بودن وضعیت خبر میدهند. در صورتی که کافی است سری به چند داروخانه بزنید و درخواست تهیه یک مسکن معمولی مانند ادویل را بکنید، آن وقت است که جواب خیر از همه آن‌ها میشنوید و به عمق ماجرا پی میبرید.»
علی‌رضا مشکل عمل نکردن شرکتهای بیمهای، به ویژه سازمان تامین اجتماعی در رابطه با پرداخت حق‌السهم داروها را نیز تشریح میکند و میگوید: «معمولا از هر نسخه دارویی، ۷۰ درصد سهم بیمه و ۳۰ درصد خود بیمار است. بیمهها باید ماهیانه این سهم خود را به داروخانهها پرداخت کنند. اما چندین ماه است که بسیاری از بیمهها و از همه مهم‌تر، سازمان تامین اجتماعی سهم خود را با تاخیر پرداخت میکنند که این موضوع مشکلات مضاعفی را در تامین داروها برای داروخانهها فراهم کرده است. به این دلیل که آن‌ها مجبورند دارو را نقد از شرکتهای داروساز خریداری کنند و نسیه به بیمار و بیمهها بفروشند.»
این داروساز در ادامه با تاکید بر شکاف موجود بین دسترسی مسوولان رده بالای کشور و مردم عادی به خدمات پزشکی و دارویی، میافزاید: «مسوولان طراز اول کشور و بستگان آن‌ها معمولا برای درمان بیماریهای خود مثل یک آنفولانزای معمولی، به خارج از کشور سفر میکنند و نگرانی در رابطه با کمبود دارو ندارند. میماند مردم عادی جامعه که باید انواع فشارهای اقتصادی، روحی، روانی و حالا هم بهداشتی و دارویی را تحمل کنند.»
به گفته «فریال مستوفی»، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران، به زودی قرار است کانال مالی ویژه مبادله کالاهای بشردوستانه مانند غذا و دارو، زیر نظر سوییس و خارج از سازوکار «اینستکس» (سامانهٔ حمایت از مبادلات تجاری برای کم‌اثر کردن تحریم‌های امریکا علیه ایران)، توسط دولت این کشور راه‌اندازی شود. زمان مشخصی برای راه‌اندازی این کانال و امکان تامین داروهای مورد نیاز بیماران کشور اعلام نشده است.
این که آیا بشود این کانال مالی را راه انداخت یا نه و چه طور میتوان جان هزاران بیمار را نجات داد و خیال مردم و دست‌اندرکاران بازار دارویی کشور را در تامین داروهای مورد نیاز راحت کرد، سوالی است که هنوز جوابی برای آن وجود ندارد و باید منتظر ماند تا واکنشی از سوی مسوولان مشاهده شود.
مطالب مرتبط:
فساد دولتی در ایران علت اصلی کمبود دارو بود یا تحریم های آمریکا؟
عجیب ولی واقعی؛ دلایل کاهش صادرات دارو به ایران
کمبود داروی تالاسمی معضل حل نشده بیماران
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر