Grip aşısı hangi aylarda yapılır? Grip aşısı kimlere ücretsiz yapılır? Grip ve grip aşısı hakkında bilinmesi gerekenler

Grip maalesef hafife alınan bir hastalık. Sebebi ise nezleyle karıştırılıyor olması... Grip, bütün dünyada yaygın olarak görülen, en fazla insan ölümüne neden olan hastalıktır. Savaşlar, depremler gibi her türlü felaket içerisinde en büyük kayıp 1918-1919 yıllarındaki İspanyol gribi ile oldu. Aynı yıllarda devam eden Birinci Dünya Savaşı'nda silahla ölümlerin beş katı, yaklaşık 100 milyon insan griptenhayatını kaybetti.

Peki, bu kadar ciddi olan gribi neden hafife alıyoruz? Grip nedir, nasıl bir hastalıktır? Grip ile nezle arasındaki farkı nasıl ayırtedebiliriz? Grip aşısının önemi nedir?Grip aşısı için ideal zaman nedir? Grip aşısını kimler yaptırmalı? Grip aşısını kimler ücretsiz yaptırabilir? Grip aşısı gribe sebep olur mu? Yeni aşı yaklaşımları nelerdir? sorularınaSağlık Bakanlığı Bağışıklama Danışma KuruluÜyesi Prof. Dr. Mehmet Ceyhan açıklık getirdi.

Gribin belirtileri nelerdir?

Grip ve nezle farklı hastalıklardır. Grip ağır bir hastalıktır. Yüksek ateş, baş ağrısı, genel vücut ağrıları, kas ağrıları, kırıklık ve öksürük en sık rastlanan belirtilerdir.

Hastaların büyük çoğunluğu yatma ihtiyacı duyar. Burun akıntısı ve ateş, hapşırma belirtileri ile görülen hastalık ise nezledir ve hafif bir hastalıktır. Halk arasında bu iki hastalık birbiriyle karıştırıldığı için grip küçümsenir. Oysa gripte yüzde 1, salgınlar sırasında yüzde 3’e varan oranda ölümler söz konusudur.

Hangi durumlarda acil bir durum söz konusudur?

Grip vücutta hemen hemen her organı etkileyebilir. Gripten ölümler en cok zatürreye bağlı olarak ortaya çıkar. Ancak kalp hastalarında kalp yetmezliği ve miyokard enfarktüsünü, kronik böbrek hastalığı olanlarda böbrek yetmezliğini, şeker hastalarında şeker komasını tetiklemesinin yanında, beyin iltihaplarına neden olarak, ölümlere yol açabilir. Özellikle kronik hastalığı olanlar, 2 yaş altında olanlar, 65 yas üzerinde olanlar ve gebe kadınlar için grip acil bir durumdur ve hemen doktora başvurulmalıdır.

Grip aşısının önemine değinir misiniz?

Grip aşısı insanın bağışıklık sistemini uyarıp, griple savaşmaya hazır hale getirmek için vücuda verilen grip virüsunun zararsız parçalarıdır. Ülkemizde kullanılan aşılar canlı virüs içermez. Aşı 6-8 ay süreyle ve yüzde 75 civarında korur. Bu nedenle grip virüsü antijenik yapısını sık degiştirdiği için aşı her yıl tekrarlanır. Aşının içereceği virüs antijenleri Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından bütün dünyadaki yaygın virüs tipleri grip mevsimi boyunca izlenerek, Ağustos ayında belirlenir ve aşı üreticilerine bildirilir. Aşıya 3 veya 4 grip virüsünün antijeni konur. Kullanımda bulunan bütün aşıların içeriği aynıdır.

Grip aşısı için ideal zaman nedir?

Grip mevsimi ülkemizde genellikle ekim ve kasım aylarında başlar. Aralık sonu veya ocak başında maksimuma ulaşır. Mayıs ayının bazen sonuna kadar devam etmektedir. Mevsimin başlangıcı havaların soğumasıyla da ilişkilidir. Gribin nedeninin soğuk hava olmadığı unutulmamalıdır. Soğukta gribin artması, insanların daha çok kapalı ortamlarda bir arada bulunmasından kaynaklanır. Bu nedenle aşı için ideal zaman eylül ayı sonu ile ekim sonu arasıdır. Ancak aşılama grip mevsimi bitinceye kadar yapılabilir. Aşı yapıldıktan sonra 6 ay süreyle koruma sağlar. Yani artık zamanı geçti diye şubat ayında aşı yaptırmamak yanlış bir düşüncedir.

Grip aşısını özellikle kimler yaptırmalı?

Grip aşısını bütün çocuklara uygulayan tek ülke ABD'dir. Ülkemizde ve diğer ülkelerde risk grubuna aşı önerilmektedir. Ancak Dünya Sağlık Örgütü, gripten korunmak isteyen herkes icin grip aşısını önermektedir.

Aşı, 65 yaşından büyük herkese, 6 ay ve 2 yaş arasındaki çocuklara; astım ve KOAH dahil kronik akciğer hastalığı, koroner arter hastalığı ve kalp yetmezliği dahil kronik kalp hastalığı, kronik böbrek hastalığı, kronik karaciğer hastalığı olanlara ve gebelereönerilmektedir.

Ayrıca performansı toplum için önemli olan kişilere, grip nedeniyle yatağa düşmesi kişisel veya kurumsal kayba yol açabilecek mesleklerde çalışanlara (sporcular, performans sanatçıları, kritik görev yapan güvenlik güçleri vb.) de grip aşısı yapılması uygundur.

Grip aşısı kimler için ücretsiz?

* 65 yaş üstü kişiler

* Hamileler

* Kronik hastalar

*Bütün risk grupları için ücretsiz

65 yaş üstü olanlar için nüfus kaydı yeterli, risk grupları için ise doktor raporu isteniyor.

Grip aşısının ölümleri azalttığını söyleyebilir miyiz?

Grip aşısı kesinlikle ölümü engeller. "Grip aşısı yaptırdım, yine de grip oldum” söyleminin en önemli nedeni, grip virüsünden başka virüslerin de gribe benzer hastalık tablosu oluşturmasıdır.

Öüumlere daha çok grip virüsü neden olduğundan, grip aşısının ölümü engelleme özelliği, hastalığı engelleme özelliğinden daha fazladır.

En çok kafa karıştıran sorulardan biri de bu. "Grip aşısı gribe sebep olur mu?" Aşı, gerçekten gribe neden olur mu?

Kesinlikle olmaz. Cünkü ülkemizde kullanılan aşılarda canlı virüs bulunmaz, ABD'de canlı bir aşı mevcuttur, ancak ülkemizde hiç kullanılmamıştır ve ruhsatlı değildir.

Grip aşısı yaptırmaması gereken kişiler kimlerdir?

Sadece grip aşısı içinde bulunan maddelere ciddi allerjisi olanlar aşıyı yaptırmamalıdır. Aşı, civciv embriyosunda hazırlandığından ve bakteri bulaşını önlemek için içinde bulunan, ancak tedavide pek kullanılmayan neomisin adlı antibiyotik allerji için dikkatli olunması gereken maddelerdir. Burada bahsettiğim ciddi allerjidir. Hafif döküntü halleri aşı için engel değildir.

Grip aşısının yan etkileri nelerdir?

Canlı bir aşı olmadığından, aşının ciddi yan etkisi yoktur. En sık gözlenen yan etkiler; aşının yapıldığı kolda ağrı, kızarıklık, nadiren şişme ve ateştir.

Grip aşısına sıcak bakmayanlara önerileriniz nelerdir?

Genelde aşılar ve grip aşıları ile ilgili olarak yazılı ve görsel medyada yer alan bilgiler tamamen yanlıştır. Grip aşısı kızamık, boğmaca, difteri, tetanoz aşıları kadar yüksek oranda koruyucu olmasa da, hasta sayısının fazla olması nedeniyle, bu aşılardan daha fazla insanı ölümden kurtarmaktadır. Özellikle risk grubunda yer alan kişilerin aşılanması gerekir. Grip aşısı ile ilgili olarak konuşulan ve yazılan çok sayıda yanlış bilgi vardır.

Örneğin; "Grip aşısı içinde alüminyum var ve bu nedenle Alzheimer hastalığına yol açar" bilgisi tamamen yanlıştır.

Grip aşısında alüminyum yoktur ve Alzheimer'a neden olmaz. Alüminyum bileşikleri bazı aşılara bağışıklık yanıtını artırmak için konur. Grip aşısı için yeterli antijen üretildiğinden ve grip aşısı bağışıklık sistemini son derece iyi uyardığından, alüminyum konulmasına gerek yoktur. Diğer aşılara konulan alüminyum da zaten her gün gıdalarla aldığımız alüminyumdan daha az miktarda, bir çok ilaçta örneğin anti asit türü mide ilaçlarında bulunan alüminyumdan yüzlerce kat daha düşüktür.Grip aşısı söylenildiği gibi romatizmal hastalıklara veya sinir sistemi hastalıklarına neden olmaz.

Grip aşısı ve diğer aşılar allerjik hastalıklar açısından yararlıdır. Çünkü aşı yapılmadığında vücuda giren mikrop yüzlerce farklı antijen taşırken, aşıda bunların sadece birkaçı bulunur.

Grip hastalığından korunmak için medyada sıkça önerilen gıdalar genel anlamda sağlıklı beslenme için yararlıdır. Ancak hiçbiri grip aşısının alternatifi olamaz. Çünkü grip sağlıklı beslenilse bile, özellikle risk grubundaki kişilerde ağır seyreder ve ölümlere neden olabilir. Hem sağlıklı beslenmek, hem de aşı yaptırmak en doğru yaklaşımdır.

Geçtiğimiz günlerde ingiliz basınında grip aşısının bantlar yoluyla yapılabileceğine yönelik haberler vardı...Yeni aşı yaklaşımlarına değinir misiniz?

Çok sayıda araştırma merkezi yeni grip aşıları üzerinde çalışmaktadır. Daha uzun süre koruyan ve grip virüsünün değişmeyen proteinlerinden üretilerek, her yıl tekrarlanmasına gerek kalmayacak aşılar ile ilgili çalışmalar devam etmektedir. Ancak henüz bir sonuç elde edilememiştir. Ağızdan veya sprey şeklinde burundan uygulanan aşılar üzerinde de çalışılmaktadır. Ayrıca kola uygulanan bantlar üzerine küçük iğneler yerleştirmek ve aşıyı o yolla yapmak şeklinde daha kolay uygulamalar için de araştırmalar devam ediyor.