Het delicate dossier van middenvelder Donny van de Beek

Heel even verschijnt Donny van de Beek aan de zijlijn, zaterdagavond, na iets meer dan een half uur spelen. De kraag van zijn trainingsjack zit tot over de kin. Verwachtingsvol kijkt de voetballer af en toe in de richting van manager Ralf Rangnick en diens staf. Het loopt op niets uit. Tegen West Ham United (1-0 winst) mag Van de Beek zelfs geen handjevol slotminuten invallen bij Manchester United, zoals in de laatste duels geregeld gebeurde.

Vorige week, kort na de wedstrijd tegen Aston Villa, waarin Van de Beek exact één minuut mocht meedoen, verstuurde Manchester United een feestelijke post op hun Twitter- en Instagramkanalen: ‘50 appearances’, stond er boven een gelikte graphic van Van de Beek. ‘A half a century of appearances for Donny’, luidde de begeleidende tekst.

De ironie ontging ze bij de media-afdeling van de club zelf, vermoedelijk, maar supporters van United reageerden woedend: werd Van de Beek hier bewust te kakken gezet? Van de vijftig wedstrijden die de Nederlander sinds zijn transfer in september 2020 bij elkaar heeft gespeeld, kwam hij slechts zes keer tot een volledig duel. Veel vaker bleef het bij ultrakorte invalbeurten. Het maakte hem stilaan tot een martelaar onder de fans van United, die zijn naam vrolijk blijven scanderen.

Drie keer ingevallen

Ook het ontslag van Ole Gunnar Solskjaer verbeterde de positie van Van de Beek de laatste maanden niet. Integendeel: de nieuwe manager Rangnick liet hem weliswaar tegen Young Boys in de Champions League een volledige wedstrijd spelen, in de competitie mocht Van de Beek slechts drie keer invallen. Totale speeltijd in acht duels onder Rangnick: zes (!) minuten.

Een wintertransfer, al dan niet op huurbasis, lijkt dan ook onvermijdelijk. De laatste maanden werden er volop gesprekken gevoerd, onder meer met Borussia Dortmund, Newcastle United, Everton en Wolverhampton Wanderers. Een vertrek vóór 31 januari, over zes dagen al, is echter zeker geen uitgemaakte zaak. Deels komt dat door Van de Beeks nogal complexe positie ten opzichte van zijn zaakwaarnemer(s). Na de zomer vertrok de oud-Ajacied bij zijn jarenlange manager Guido Albers, de man die hem begeleidde bij zijn transfer naar Manchester United.

Toen die na een teleurstellend eerste seizoen geen vertrek kon realiseren, stapte Van de Beek over naar het kantoor van Ali Dursun, HCM Sports Management. Een Zweeds-Nederlands bureau dat onder meer de zaken doet van Frenkie de Jong, Victor Lindelöf en Justin Bijlow.

Selectie van dertig man

Eén probleem: Van de Beek staat nog tot 1 juli onder contract bij zijn oude zaakwaarnemer Albers. Dat betekent niet dat hij geen tussentijdse transfer kan maken, maar wel dat een eventuele commissie binnen die termijn naar Albers gaat en dus niet naar Dursun en HCM. Pas in de zomer verandert dat.

Dat compliceert de zaken enigszins. Voor zijn club Manchester United is Albers formeel nog altijd de officiële agent, terwijl Dursun en diens collega Kenan Mert op de markt opereren namens Van de Beek. Pogingen het contract met Albers te verscheuren, liepen vooralsnog op niets uit.

Daar komt bij dat Manchester United niet per se de noodzaak inziet van een tijdelijk of definitief vertrek. Van de Beek krijgt weliswaar weinig speelminuten, in de A-selectie van zo’n dertig man geldt dat voor wel meer spelers. In de Engelse Premier League mag je ook in coronatijd maar maximaal drie keer wisselen, dus de spoeling is dun.

Een routinier als Juan Mata speelt nog minder dan Van de Beek, net als aanvaller Anthony Martial of de talentvolle keeper Dean Henderson. Jesse Lingard, 32-voudig Engels international en vorig seizoen nog succesvol verhuurd aan West Ham United, komt er evenmin aan te pas. Ofwel: in de context van een grote miljoenenclub als United is Van de Beek niet per se een ‘overbodige speler’.

Middenveld versterken

De middenvelder gedraagt zich bovendien voorbeeldig, zowel op het trainingsveld als daarbuiten. Van de Beek zat af en toe zichtbaar teleurgesteld op de bank, maar hij is allesbehalve een rotte appel in een duurbetaalde selectie. “Veel spelers veroorzaken onrust over hun positie en hun toekomst,” zei oud-speler Rio Ferdinand onlangs, “maar Donny hoort daar zeker niet bij. Ik hoor alleen maar goede dingen over hem.”

In de hiërarchie van Rangnick is de Nederlander daarnaast een handige back-up voor spelers als Bruno Fernandes, Fred of eventueel Scott McTominay, bijvoorbeeld in wedstrijden om de FA Cup. In het FA Cupduel met Aston Villa viel hij ‘tactisch’ in voor Edinson Cavani om het middenveld te versterken.

Daar komt bij dat de contracten van Paul Pogba (nu geblesseerd) en Lingard komende zomer aflopen. Van de Beek ligt nog tot 2025 vast, hij geldt met bijna 40 miljoen euro als een stevige aankoop. Waarom een groot verlies pakken op een speler die met 24 jaar nog relatief jong is?

Specifieke kwaliteiten

Verhuren lijkt de logische optie, maar United staat er in de markt om bekend dat het slechts bij uitzondering spelers uitleent. Dat doet de club vooral bij spelers die nog als talenten worden beschouwd, zelden bij meer gearriveerde krachten of grote aankopen. Lingard was afgelopen seizoen een uitzondering, maar ondanks diens prima tweede seizoenshelft bij West Ham verbeterde dat zijn positie bij United niet.

Dursun en co doen hun uiterste best om Van de Beek aan een club te helpen waar hij meer kan spelen, ook met het oog op Oranje en het WK in Qatar. De tijd dringt inmiddels, maar het naderen van de transferdeadline zet zaken ook vaak snel in beweging. De afweging luistert nauw: Van de Beek is een specifieke speler, die ook moet passen in de denkwijze van een trainer. De voetballer uit Nijkerkerveen is geen type dat met spectaculaire acties het verschil maakt. Van de Beek brak bij Ajax door dankzij zijn functionele techniek, gevoel voor diepte en scorend vermogen. Zolang een trainer hem niet op juist die kwaliteiten benut, wordt zijn positie binnen een team al snel kwetsbaarder. Een directe ‘klik’ met de trainer is ook bij verhuur daarom van belang. Is die er niet helemaal, dan is het wellicht logischer het seizoen bij United ‘gewoon’ af te maken.

Komende zomer begint de club uit Manchester aan zijn zoveelste renovatie. Met een nieuwe clubleiding en een technische sleutelpositie voor Rangnick, die zijn huidige job als manager/coach formeel op interim-basis vervuld. Die nieuwe start biedt automatisch nieuwe kansen, ook op een eventuele transfer. Daarnaast loopt Van de Beeks contract bij zijn oude zaakwaarnemer over een half jaar af en wordt het mogelijk gemakkelijker te vertrekken. “Ik denk nog steeds dat het beter voor hem is om te blijven,” zei Rangnick begin januari nog. “Ik snap dat hij meer wil spelen, maar ik ben er ook van overtuigd dat hij kansen gaat krijgen.’' Dat mag dan zo zijn, die kansen zijn er in de tussentijd amper rooskleuriger op geworden. Van de Beek zit voorlopig gevangen tussen botsende belangen.