Ze stierf in een keer, zittend op de wc

Geen titel, geen naam van de auteur.

En geen doen om elk boek open te slaan. Misschien heb ik het niet eens in mijn bezit.

Voor in het boek staan vier foto’s, de grootouders van de man of vrouw die het schreef. Met een tekstje, zo herinner ik het me, dat dat gedaan was om ze niet in de vergetelheid te laten oplossen. Misschien waren ze niet belangrijk geweest in het grote geheel van de geschiedenis, maar ze waren er geweest, en dat was al bijzonder genoeg. Zoiets.

Ik moest aan dat boek denken omdat het gisteren 5 december was. Ja, dat is ook pakjesavond (om technische reden wordt dat hier vanavond pas gevierd), maar ook de dag dat mijn oma, de moeder van mijn moeder, werd gecremeerd.

En omdat ik veel bewaar in oude schoenendozen, had ik de rouwkaart na een uurtje gevonden.

Ik woonde in de Laurierstraat, en op de kaart, gestempeld in Ommen, zat een postzegel van 70 cent.

Dina Sina Luttekes. Gehuwd geweest met Klaas Klosse. 11 november 1905 – 1 december 1992.

Oma Klosse.

Ze bestierde een winkel in galanterieën in de Brugstraat, met aan de achterkant een smederij. In het huis dat bij die winkel hoorde is mijn moeder geboren. Mijn oma verkocht pannen, speelgoed, boeken en snuisterijen. In december illegaal vuurwerk vanuit de pannen.

Na haar trouwen nam ze haar drie ongehuwde broers in huis. Oom Smid, oom Ab, ome Jan, allen ook lid van muziekvereniging Crescendo. Dat zorgde bij mijn opa voor spanningen, volgens mijn broer dronk opa Klosse vaak al heel vroeg in de middag pijpjes bier.

Ome Jan zag ’s nachts pinken staan in zijn kamer. Hij is een keer gaan zwerven en is ’s ochtend gevonden. Half naakt en half in het water, vlak bij de serviceflat waar hij met mijn opa en oma woonde.

Mijn opa stierf vijf jaar voor mijn oma, hij was ongeneselijk ziek. Ik heb hem nog op bed zien liggen, en durfde hem niet aan te raken. Toen ik dat uiteindelijk wel durfde, voelde ik een ijskoude hand.

Later kwam onder dat bed een elftalfoto tevoorschijn: U.S.V. Den Hulst. Ongeslagen kampioen 1e klasse N.C.V.B. seizoen 1932-33. Die foto hangt bij mij in de keuken. Stoere vent.

Er is een film. Huiselijke taferelen. De tuin. Mijn oma die met een lepel gemengde vruchten uit het blik eet. Ik weet nog dat we gilden toen de film terug werd gedraaid en ze vervolgend de vruchten uit haar mond in het blik lepelde.

Bijna altijd vrolijk, Dina Sina Luttekes. Ze verloor haar jongste dochter aan kanker.

1 december 1992. Ze had een paar weken eerder haar eerste achterkleinkind in de armen gehad.

Ze stierf in een keer, zittend op de wc.

Maarten Moll schrijft over dagelijkse beslommeringen in de stad. Lees al zijn columns terug in het archief.

Reageren? m.moll@parool.nl