Mimeprijswinnaar 8: Metamorphosis van Nicole Beutler in reprise. ‘Feminien denken heeft de toekomst’

Het was zo mooi bedacht: een podium met achterwand voor performers, bovenin het grid voor licht, aan de voorzijde de zaal voor toe­schouwers. In 8: Metamorphosis van Nicole Beutler kantelt het ­perspectief. De achterkant is voor – de drummer die de voorstelling opent zit met zijn rug naar ons toe – het grid komt naar ­beneden en het publiek zit op de dansvloer en kijkt naar een lege zaal. Zangers dansen, dansers ­zingen, mannen in pak worden kleurrijke en unieke faunen. ‘Een alternatief scheppings­verhaal’ noemde de jury van de Mimeprijs het.

“Misschien is het eerder een toekomstvisie,” zegt Beutler. “Het gaat over de vraag waar we naartoe gaan. Ik vertrek vanuit het patriarchale systeem dat langzaamaan ten einde komt, de geoliede machine die ernstig hapert. Dat opent de mogelijkheid een veelzijdigheid toe te laten, ook wat betreft het idee over wat een man zou kunnen zijn.”

“The future is female. Dan bedoel ik niet vrouwen, maar het feminiene denken. Het wordt tijd voor het jaar van de man, want als wij het alleen hebben over de emancipatie van de vrouw komen we er niet. De man moet zich ook be­vrijden uit het concept van kostwinner, leider, aanjager van oneindige economische groei. 8: Metamorphosis is voor mij een ritueel voor het einde van het patriarchaat. Dat is wat nu nodig is om de balans op de planeet te herstellen: echt samenleven, luisteren naar Moeder Aarde.”

“Ik begin mijn voorstelling met het vertrouwde beeld: allemaal mannen in grijs kostuum. Het is idioot, maar als je de krant opent, is dat nog steeds het geval. Mannen in pak zijn machtige mannen, dus we beginnen daar. Vervolgens verandert alles. We zien nu de consequenties van de machine die de mens heeft geconstrueerd en in gang gezet. Structuren smelten, alles beweegt.”

Verbeeldingsruimte

‘Let me freeze again’, zingt de Cold Genius in Henry Purcells opera King Arthur. Het is een lied dat Beutler al sinds haar zeventiende met zich meedraagt. “Klaus Nomi heeft het destijds weergaloos gezongen. Het past perfect bij mijn thema van onvermijdelijke verandering.”

De aria weerklinkt in een nieuwe versie tijdens de voorstelling waarin drie zangers, drie dansers, een mimespeler en een drummer naast ­elkaar staan.

“Voorafgaand aan de repetities heb ik een workshop gedaan met mensen waarvan ik vermoedde dat ze lef hadden. In 8: Metamorphosis zie je zangers die ja zeiden tegen bewegen, en dansers/mimers die wilden zingen. De grenzen tussen de disciplines doorbreken is precies wat mij interesseert. Ik probeer degene die voor me staat altijd uit zijn comfortzone te lokken.”

“Het uitgangspunt van verschillende disciplines die samen een gesamtkunstwerk vormen, is bij mij op een natuurlijke manier ontstaan. Ik heb choreografie gestudeerd aan de School voor Nieuw Dans Ontwikkeling in Amsterdam. In de jaren daarvoor in Duitsland had ik fysiek theater gedaan, als amateur gedanst, beeldende kunst en literatuur gestudeerd en piano en fluit gespeeld. Zo is het idee gegroeid dat het allemaal met elkaar verbonden is; ik zie de grenzen niet.”

“Het lichaam is wel de motor in mijn voorstellingen. Ik hou van de energie en vibratie van het bewegende lijf, de kracht die erin zit. Het is ook letterlijk mijn eigen motor: al jaren beoefen ik de Zuid-Indiase vechtkunst kalaripayattu. Daarbij strijd je tegen een onzichtbare vijand en train je je flexibiliteit, kracht en coördinatie. Het is zwaar, maar het is ook plezierig om uit je comfortzone te komen. Zo daag je het lichaam uit en scherp je de geest. Dat is belangrijk voor mij als kunstenaar die nadenkt over de wereld”

“Theater is voor mij een plek om de realiteit even uit te schakelen en in een vrije ver­beeldingsruimte te reflecteren. Samen met het ­publiek.”