Direct naar artikelinhoud
Nieuws

Amsterdam gaat voor plantaardig met City Deal en wil snacks weren uit straatbeeld

In 2030 moet het dieet voor Amsterdammers voor de helft uit plantaardige voeding bestaan. De gemeente gaat daarom de komende jaren in meerdere wijken ongezonde voeding weren. ‘Het is wrang dat er op bijna elke hoek van de straat snacks en ongezond eten te verkrijgen is.’

en
De Vebo-snackbar in de Ferdinand Bolstraat serveert vegaburgers.Beeld ANP

Een extra shoarmatent op het Buikslotermeerplein in Noord? De kans is klein dat de gemeente hier nog een vergunning voor afgeeft. Wethouder Simone Kukenheim (Zorg) heeft zaterdag namens de stad haar handtekening gezet onder de zogenoemde City Deal. Daarmee committeert Amsterdam zich officieel aan een ‘gezonde en duurzame voedselomgeving’.

Een van de doelstellingen is dat het dieet van Amsterdammers vaker uit plantaardig eten bestaat: minimaal 50 procent in 2030 en 60 procent in 2040. Dit ten opzichte van de huidige 39 procent. Dat moet onder meer gebeuren door het aanbod van gezond en duurzaam eten uit te breiden in kwetsbare wijken of rondom scholen en openbare gebouwen. Horecazaken en supermarkten moeten het aanbod van plantaardig voedsel ook verbeteren, ook moet er meer lokaal eten komen.

Overgewicht tegengaan

De belangrijkste reden om gezonde en duurzame voedselkeuzes te organiseren is het overgewicht dat in Nederland bij veel mensen toeneemt. In 2018 had een op de acht kinderen overgewicht, terwijl ongeveer de helft van de volwassenen in Nederland hiermee kampt. De laatste onderzoeken laten zien dat  62 procent van de volwassenen in 2040 kampt met overgewicht als het zo doorgaat.

In Amsterdam zijn de cijfers voor jongeren niet beter, blijkt uit de Amsterdamse gezondheidsmonitor. Ongeveer 20 procent van de kinderen tot 11 jaar heeft overgewicht. In sommige stadsdelen is dat bijna een kwart. Overgewicht op jonge leeftijd zorgt op latere leeftijd voor meer risico op hart- en vaatziekten, diabetes en mentale problemen. Volwassenen doen het relatief wel beter dan het landelijke gemiddelde. In Amsterdam is momenteel 39 procent van de volwassenen te zwaar.

Geen fastfood meer

Kukenheim noemt de cijfers ‘zorgwekkend’ en zegt dat het wrang is dat er op bijna elke hoek van de straat snacks en ongezond eten te verkrijgen is. “Dat helpt niet om jonge mensen gezond te laten eten. Om te voorkomen dat kinderen na of tijdens school naar de snackbar lopen, moet er een gezonde voedselomgeving zijn. Dat betekent dus ook: geen fastfoodverkoop meer bij scholen.”

In Amsterdam heeft 84 procent van de aanbieders in eten en drinken een ongezond aanbod, blijkt uit cijfers van de GGD. De wethouder wil ook gaan onderzoeken wat er juridisch gezien mogelijk is om bijvoorbeeld vergunningen van nieuwe snackbars of winkels waar ongezond eten wordt verkocht te weigeren. “De gemeente heeft nu geen mogelijkheden om hier structurele verandering in te brengen en daarom hebben we andere partijen nodig om de situatie aan te pakken. Dat doen we met deze City Deal.”

Het initiatief wordt ondersteund door verschillende ministeries. In Amsterdam ondersteunen (sport)verenigingen, vastgoedontwikkelaars, buurthuizen en welzijnsorganisaties de actie ook. Onder meer rondom het Amstelstation en de Amstelcampus komt er gezonder eten, omdat daar veel scholen zitten. Het Waterlooplein is ook aangewezen als locatie waar voedsel diverser moet worden, terwijl in Bos en Lommer het fastfoodaanbod teruggeschroefd moet worden. In Zuidoost bij de Arenapoort moet meer eten komen dat ‘aansluit’ bij de bewoners en bezoekers van dit gebied.

Behalve Amsterdam hebben ook Utrecht, Rotterdam, Almere en Ede hun handtekening gezet onder de City Deal.

Suikertaks
Gezond eten en drinken is de afgelopen tien jaar duurder geworden dan ongezond eten en drinken, zo bleek eerder dit jaar uit een onderzoek van het Centraal Bureau voor Statistiek. Vooral de prijs van fruit en noten steeg fors, terwijl ijs, suiker en snoep nu zelfs goedkoper zijn dan tien jaar geleden. 

Kukenheim doet een oproep aan het kabinet om dit ter veranderen. “Er moeten verdergaande afspraken gemaakt worden over onder andere een suikertaks, lagere belasting op groente en fruit en het ontwikkelen van ruimtelijke instrumenten waarmee je als gemeente beter kan sturen op het aanbod van gezond voedsel in de buurt van scholen.”