Kaag doet ‘concessie’: D66 wil in kabinet met VVD, CDA, PvdA, GroenLinks én ChristenUnie

Een ‘concessie’, zo noemt Kaag haar voorstel voor een breed meerderheidskabinet met zes partijen. “Wij zijn bereid onze politieke blokkade op te heffen,” zegt de D66-leider bij een partijbijeenkomst in Amsterdam. “Laten we met zes van de constructieve partijen aan tafel gaan. Het nationale belang vooropstellen.”

Tot nu toe wilde Kaag niet in een kabinet stappen met de huidige coalitiepartners CDA én ChristenUnie. “Het roer moet om,” zei Kaag daar vorige maand nog over. Maar afgelopen week - bij de Algemene Politieke Beschouwingen - sloten VVD, D66, CDA en ChristenUnie wél een deal over de begroting voor volgend jaar.

‘Verademing’

“Ik heb afgelopen week gezien dat een brede meerderheid met elkaar kan praten in het debat,” zegt Kaag nu. “Dat is een verademing. Maar waarom zouden we dat dan ook niet kunnen doen in het landsbestuur? Laten we bouwen aan een evenwichtig en daadkrachtig kabinet in de beste Nederlandse traditie.”

Daarmee lijkt de D66-leider definitief een streep te zetten door de optie van een minderheidskabinet. Informateur Johan Remkes bekijkt die mogelijkheid komende week nog wel. Hij praat maandagochtend verder met VVD-leider Mark Rutte, Kaag en CDA-leider Wopke Hoekstra over de formatie. “Het is pijnlijk duidelijk geworden dat een minderheidsconstructie gewoon niet kan werken zonder stabiele, voorstelbare steun in het parlement,” vindt Kaag.

Het is de vraag of Rutte en Hoekstra er net zo over denken. VVD en CDA hebben voortdurend aangegeven géén kabinet te willen met PvdA én GroenLinks. De twee linkse partijen houden elkaar al de hele formatie vast. Demissionair premier Rutte zei te vrezen dat een kabinet met vijf partijen te instabiel is. Of hij zich nu dan wel kan vinden in een kabinet zes partijen, lijkt onwaarschijnlijk.

Ook komt het voorstel van D66 voor een zespartijencoalitie niet helemaal uit de lucht vallen. Achter de schermen bij D66 werd deze mogelijkheid al langer geopperd. Het is nu voor het eerst dat Kaag de optie openlijk op tafel legt.

Minderheidskabinet

CDA-leider Hoekstra zei afgelopen vrijdag dat hij het ‘doorzetten van de huidige coalitie het meest voor de hand vindt liggen’. “Maar goed, dat is niet meer mogelijk,” gaf hij daarbij meteen aan. “Dus praten we over een minderheidskabinet. Ik heb al aangegeven dat ik constructief wil kijken naar de variant van met z’n drieën: een minderheidskabinet met VVD, D66 en CDA.” Kaag wil daar echter niet van weten.

Dus lijkt de formatie nog altijd niet op een doorbraak af te stevenen. Informateur Remkes wil in de loop van deze week ‘conclusies trekken’ over de mogelijkheden om tot een minderheidskabinet te komen. Het is nog onduidelijk wat Remkes gaat doen als partijen niet van standpunt veranderen. Mogelijk geeft hij dan zijn opdracht als informateur terug, of zal hij op zoek gaan naar een andere oplossing.

ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers heeft de deur naar D66 niet dichtgegooid, zo zegt hij in een interview. “Ik zie dat medisch-ethisch heel groot wordt gemaakt. Terwijl er zoveel momenten zijn dat D66 en ChristenUnie de afgelopen vier jaar schouder aan schouder stonden,” aldus Segers.