Een derde van jonge vrouwen slachtoffer van online seksuele intimidatie

Meer dan 750.000 mensen van 16 jaar of ouder werden het afgelopen jaar slachtoffer van seksuele intimidatie online, blijkt uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Slachtoffers kregen onder meer te maken met seksueel kwetsende opmerkingen, kregen ongewenst naaktfoto’s of seksfilmpjes toe­gestuurd, werden gedwongen tot seksuele handelingen op beeld, of werden afgeperst.

Vrouwen geven ongeveer anderhalf keer zo vaak als mannen aan dat zij in de afgelopen twaalf maanden op ­internet ongewenst seksueel gedrag hebben ervaren. Biseksuelen, met ­name biseksuele vrouwen, en homo’s kregen er vaker mee te maken dan lesbische en heteroseksuele personen. Jongeren zijn duidelijk het vaakst slachtoffer van online seksuele intimidatie, met name jonge vrouwen: bijna 30 procent van de 16- tot 18-jarigen en 23 procent van de 18- tot 24-jarigen. Bij hun mannelijke leeftijds­genoten is dat respectievelijk 9 en 8 procent.

Of het aantal slachtoffers van online seksueel geweld is toegenomen, kan het CBS niet zeggen. “Het is de eerste keer dat we hiernaar onderzoek hebben gedaan,” zegt CBS-woordvoerder Maarten Bloem. “We gaan dit onderzoek nog minstens twee keer herhalen om te zien hoe het zich de komende jaren ontwikkelt.”

Extra maatregelen

Amsterdam constateerde eerder al dat online seksueel geweld een groeiend probleem is, met grote impact onder alle leeftijden. Het aanpakken van seksueel geweld staat al langer op de prioriteitenlijst van burgemeester Femke Halsema. Vorig jaar noemde Halsema online shaming en exposing ‘een van de grootste en vooral ­onzichtbare problemen in onze stad’. En het is sindsdien niet minder geworden.

Omdat het probleem urgent is, zijn er in Amsterdam op initiatief van burgemeester Halsema en wethouder Simone Kukenheim recentelijk extra maatregelen en initiatieven gestart om online seksueel geweld tegen te gaan

Vooral de jongere doelgroep krijgt extra aandacht van de gemeente. Preventie moet voorkomen dat zij later slachtoffer of dader worden van seksueel geweld. Deze week startte in samenwerking met Qpido de campagne In gesprek om ouders bewust te maken van het belang met hun kinderen te praten over seksualiteit en de online wereld. “En om het normaler te maken voor ouders om in gesprek te gaan over seksualiteit,” zegt Joanneke Buntsma van Qpido. De organisatie, onderdeel van jeugdhulporganisatie Levvel, heeft als doel dat kinderen veilig seksueel opgroeien.

In gesprek blijven

Transgender personen en mensen die zich tot de lhbtq-gemeenschap rekenen óf daarover twijfelen, zijn het kwetsbaarst. Uit onderzoek van 113 Zelfmoordpreventie blijkt dat mensen die lesbisch, homo, bi en/of transgender zijn, voor extra uitdagingen staan in vergelijking met anderen. Negatieve reacties, pesten en geweld komen veel voor. Dit maakt lhbtq’ers kwetsbaar voor onder meer depressie en zelfmoord. Onder lhbtq-jongeren komen zelfmoordpogingen 4,5 keer vaker voor dan bij andere jongeren.

Ook dat moet onderwerp van gesprek zijn, zegt Buntsma. “Als jongeren er zelf mee te maken krijgen, maar ook met andere jongeren moeten we hierover in gesprek blijven om te voorkomen dat het ‘raar’ is of dat ze overgaan tot pesten of uitsluiten van leeftijdsgenoten.”

Buntsma benadrukt dat één gesprek met een kind niet voldoende is. “Je wil in gesprek blijven en lastigere onderwerpen – zoals naaktfoto’s of video’s – niet uit de weg gaan, maar juist normaliseren. Dan kun je samen bepalen en bespreken waar grenzen liggen en hoe een jonger iemand daarmee omgaat. Hoe je dat doet? Door te vragen wat ze tegenkomen en wat hen opvalt, maar ook door zelf met situaties te komen.”