Als we echte verandering willen, moeten we op verschillende fronten strijden
Vorige week stonden we met 15.000 mensen in het Amsterdamse Westerpark om te protesteren tegen de wooncrisis. Daar is een stevig statement gemaakt. Het protest zal dan ook een vervolg krijgen in andere steden.
Onze politieke aanpak is gestoeld op discriminatie en ontoegankelijkheid en een overheid die beleidsmatig basale mensenrechten schendt, is crimineel. De valkuil is denken dat de één z’n emancipatie losstaat van die van een ander, waardoor werkelijke systeemverandering nooit echt van de grond komt.
Willen we echte verandering, dan moeten we begrijpen dat we niet alleen de wooncrisis moeten bestrijden. Ook andere crises die eraan verbonden zijn, die onszelf soms niet persoonlijk raken, moeten bevochten worden. De kracht zit hem in het consequent durven zijn in het gevecht voor rechtvaardigheid.
Het is daarom belangrijk je te realiseren dat de wooncrisis niet op zichzelf staat. Zij hangt onlosmakelijk samen met racisme, de klimaatcrisis, seksisme, validisme en vele andere vormen van institutionele uitsluiting. Voorbeeld: als je wel strijdt voor een betaalbare woning maar je niet bewust bent van- en protesteert tegen het racisme op de woningmarkt, blijf je onbedoeld onderdeel van het probleem.
Daarbij is de stad niet onuitputtelijk. Ze raakt op. Het bouwen van wijken, vaak op plekken waar voorheen groen stond, vervuilt de omgeving extreem en tast lokale ecosystemen, de natuurlijke en de culturele, ernstig aan. En de stad warmt in rap tempo op, dus we hebben verkoeling nodig. Maar juist nu vernietigen we meer groen dan we ons kunnen veroorloven.
De Spaanse stedenbouwkundige Laia Grau Balagueró beschrijft hoe in de regelgeving gender vaak wordt gebruikt als een indicator van kwetsbaarheid. De loonkloof tussen mannen en vrouwen zorgt er bijvoorbeeld voor dat veel vrouwen in relaties blijven om maar een dak boven het hoofd te hebben. De ergste gevolgen van die loonkloof zie je wanneer vrouwen de pensioengerechtigde leeftijd bereiken. Net als sociale uitkeringen vallen die pensioenen als gevolg van onderbroken loopbanen en ongelijke betalingen voor vrouwen vele malen lager uit dan voor mannen. De economische positie van vrouwen wordt er systemisch door verzwakt.
Grau Balagueró beschrijft hoe vrouwen specifiek lijden onder de wooncrisis en gentrificatie; omdat ze met minder economische middelen een groter risico lopen uit de stad te worden verdreven als de prijzen stijgen.
Werk- en opleidingsniveau wordt net als de fysieke en geestelijke gesteldheid gezien als indicator van kwetsbaarheid, wat validistisch is.
De strijd voor echte verandering moet dus radicaler en intersectioneler gevoerd worden. Begrensde solidariteit houdt het bestaande machtsevenwicht alleen maar in stand en verstevigt soms zelfs de bestaande verhoudingen. Zo blijven we hoogstens hier en daar pielen aan een paar knoppen en bedreigen we de status quo nooit helemaal.
Rapper en schrijver Massih Hutak (1992) schrijft elke week een column voor Het Parool. Lees al zijn columns hier terug.