SER: brede brugklas en meer diversiteit tegen kansenongelijkheid in onderwijs

Een brede brugklas, meer differentiatie tussen leerlingen en meer aandacht voor diversiteit in én voor de klas, dat zijn een aantal van de belangrijkste aanbevelingen om kansenongelijkheid binnen het onderwijs tegen te gaan van de Sociaal Economische Raad (SER). Dat staat in het advies dat de SER vrijdag naar buiten heeft gebracht. De Raad benadrukt het belang van wachten met indelen op onderwijsniveau zodat kinderen niet al op elf- en twaalfjarige leeftijd van elkaar gescheiden worden. Wel is hiervoor een investering in het onderwijs nodig: voor differentiatie binnen een brede brugklas zijn kleinere klassen nodig, zodat leraren voldoende tijd hebben, aldus de SER.

Een latere scheiding van leerlingen zorgt er volgens de Raad voor dat kinderen meer kansen krijgen en dat verschillende sociaal-economische achtergronden bij elkaar in hetzelfde netwerk blijven. Het is volgens de SER van belang dat de kinderen zich kunnen ontwikkelen in een veilige en inclusieve omgeving, waarbij kennis van diversiteit en stereotypering voor leraren cruciaal is. Naast een brede brugklas, waarin kinderen langer de tijd krijgen om erachter te komen welke leerstroom bij hen past, moeten kinderen die juist wél een keuze kunnen maken op twaalfjarige leeftijd ook de mogelijkheid krijgen om dat te doen. Ook zijn het bevorderen van een gezonde leefstijl op scholen, middels bijvoorbeeld sport en voeding, en gelijke kansen voor jongeren op de arbeidsmarkt en bij stageplekken ontwikkelingen die de Raad aanmoedigt in het advies.

Lees ook zijn brede brugklassen de oplossing voor de onderwijscrisis?

Het advies is gericht aan de demissionaire ministers Ingrid van Engelshoven (Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, D66) en Arie Slob (Basis- en Voortgezet Onderwijs, CU). Volgens de SER kan goed onderwijs in potentie ongelijkheid in de samenleving tegengaan. Op dit moment wordt de functie van scholen als „great equalizer” echter niet benut, schrijft de Raad. „Integendeel.” Zo zou het huidige onderwijssysteem er juist voor zorgen dat kwetsbare kinderen en jongeren minder mogelijkheden hebben zich te ontwikkelen in het onderwijs. Dit heeft vervolgens ook effect op hun verdere loopbaan en leven, bijvoorbeeld bij het vinden van geschikte woonruimte en het stichten van een gezin. De adviezen moeten ervoor zorgen dat deze kloof tussen kinderen uit verschillende milieus kleiner wordt.

Coronacrisis

De coronacrisis heeft de kansenongelijkheid tussen kinderen volgens de Raad alleen maar zichtbaarder gemaakt en vergroot. Zo is het voor sommige kinderen lastiger om thuisonderwijs te volgen, als zij bijvoorbeeld geen computer hebben of moeilijk de hulp van hun ouders kunnen vragen. Daarnaast is het moeilijker voor jongeren om een baan te vinden als zij net hun opleiding hebben afgerond. Ze moeten terugvallen op een bijstandsuitkering omdat zij nog weinig WW-rechten hebben opgebouwd. Als de jongeren wel een baan vinden, is het voor hen lastig de organisatie te leren kennen vanwege het thuiswerken, aldus de SER.

Verder signaleert de Raad meer mentale klachten, onder meer versterkt door de coronacrisis. Leerlingen op de middelbare scholen zijn minder gemotiveerd om te leren dan voorheen. De omgeving van hun thuiswerkplek zou hierbij een grote rol spelen. Studenten op mbo’s, hbo’s en universiteiten hadden tijdens de crisis last van eenzaamheid. Wel worden er ook voordelen van de coronacrisis genoemd in het SER-rapport, zoals studeren in eigen tempo, minder reizen en de mogelijkheid om thuis te blijven wonen. Ook zijn sommige studenten thuis juist productiever.

Lees ook ‘Ongelijkheid moet je met ongelijkheid bestrijden’