'Rico de Chileen', crimineel met contacten van Colombia tot Napels, voor de rechter
Zijn naam zal bij weinig mensen een belletje doen rinkelen. Toch wordt Richard R., beter bekend als 'Rico de Chileen', beschouwd als een grote speler in het criminele milieu. Volgens het Openbaar Ministerie werkte hij nauw samen met topcrimineel Ridouan Taghi, die in december vorig jaar in Dubai werd opgepakt.
Vandaag en de komende dagen staat de 46-jarige R. terecht in de extra beveiligde rechtbank in Amsterdam. Hoewel het OM denkt dat hij diep in de cocaïnehandel zat en ook opdracht gaf voor moorden, houdt justitie het in deze zaak hoofdzakelijk bij de beschuldiging van het witwassen van 10 miljoen euro.
Dat R. al twee jaar in voorarrest zit in de extra beveiligde gevangenis in Vught, geeft aan dat de autoriteiten hem zien als vluchtgevaarlijk. Eerdere zittingen bij de rechtbank vonden plaats onder zware politiebewaking.
Zijn bijnaam 'de Chileen' dankt Rico aan zijn dubbele nationaliteit: hij heeft een Nederlands en een Chileens paspoort. Hij was zeven toen zijn ouders vluchtten uit zijn geboorteland. Het gezin kwam terecht in Amsterdam-Noord.
Erin geluisd
Toen hij in de twintig was dook zijn naam volgens Het Parool voor het eerst op in onderzoeken naar drugshandel. Vermoedelijk fungeerde R. als schakel tussen Colombiaanse cocaïnehandelaren en afnemers in Amsterdam.
Zo kreeg hij in 1997 het aanbod om een partij van 115 kilo coke op te pikken en de verdere afhandeling in Nederland voor zijn rekening te nemen. Wat Richard R. niet wist, was dat hij erin werd geluisd. Een informant van de politie speelde door dat het transport eraan kwam.
Nietsvermoedend maakte R. afspraken om de coke op te pikken en enkele honderdduizenden guldens af te rekenen voor het transport. Zodra de drugs werden overhandigd, werd R. met enkele handlangers gearresteerd.
Zelf beweerde R. dat hij onder druk was gezet om mee te doen, maar volgens de politie kwam hij professioneel en geroutineerd over. Bovendien had hij een undercoveragent toevertrouwd dat hij al twintig eerdere transporten begeleid had. Rico de Chileen werd veroordeeld tot elf jaar cel: de rechter geloofde niet dat de Colombianen zo'n klus aan de eerste de beste zouden toevertrouwen.
Hard bewijs ontbrak
Na zijn vrijlating in 2005 wist R. jarenlang uit handen van de opsporingsdiensten te blijven, ook al vermoedde de politie dat hij nog steeds volop in de cocaïnehandel zat. Agenten zagen hem een keer tassen vol geld aan iemand overhandigen en hij zou heen en weer pendelen tussen Amsterdam, Spanje, Zuid-Amerika en Dubai.
De politie kreeg ook informatie dat Rico de Chileen betrokken was bij een machtsstrijd in het criminele milieu, toen in 2014 meerdere grote spelers uit de cocaïnehandel werden vermoord. Keer op keer ontbrak hard bewijs, wel bleef de politie hem in de gaten houden.
Dat leidde in de zomer van 2016 naar een bedrijf van zijn zus en zwager. De politie vond er vaten met restanten cocaïne. Op andere plekken werd anderhalf miljoen euro cash gevonden en administratie die wees op drugshandel.
Een jaar later werd R. opgepakt, in een hotel in de Chileense hoofdstad Santiago. Hij werd uitgeleverd aan Nederland op verdenking van het leiden van een criminele organisatie, drugshandel en witwassen. Het zijn deze feiten waar Richard R. nu voor terechtstaat.
Handel in horloges
Inmiddels is het Openbaar Ministerie ervan overtuigd dat hij samenwerkte met een maffiabaas uit Napels, waar in 2016 twee gestolen schilderijen van Vincent van Gogh werden teruggevonden.
Ook had R. volgens het OM veel contact met Ridouan Taghi. Zo zouden ze de moord op misdaadblogger Martin Kok hebben besproken, die op zijn site Vlinderscrime als eerste hun samenwerking blootlegde. "Die kk vlinderscrime moet slapen", zou Taghi hebben geschreven in een versleuteld sms-bericht. "Dat hoerenkind heeft het verdiend", luidde volgens justitie het antwoord van Rico de Chileen.
De twee zouden zelfs het idee hebben besproken om officier van justitie Koos Plooy te liquideren. Die leidde een onderzoek naar een derde veronderstelde zakenpartner, die inmiddels levenslang heeft. De criminelen beschikten volgens het OM over hun eigen organisaties, maar werkten samen als ze dat nodig vonden.
Het Openbaar Ministerie heeft aangekondigd Richard R. op termijn ook te gaan vervolgen voor het geven van moordopdrachten. Zijn advocaat Leon van Kleef heeft deze beschuldigingen altijd afgedaan als onzin. Volgens hem gooit het OM lukraak berichten op een hoop en worden daar onterechte conclusies uit getrokken.
De raadsman vindt ook het bewijs in de huidige witwaszaak maar mager. Rico de Chileen heeft verklaard dat hij zijn geld verdiende met onder andere de handel in horloges. Verder beroept hij zich op zijn zwijgrecht.
