Kan de nieuwe Libanese regering de demonstranten tevreden stellen?

Bijna drie maanden nadat premier Saad Hariri onder druk van aanhoudend straatprotest ontslag nam, heeft Libanon sinds dinsdagavond een nieuwe regering. Maar het is twijfelachtig of deze de onvrede zal kunnen bedaren, of een efficiënt antwoord zal bieden op de economische malaise die het land doormaakt.

Toen Hassan Diab, een 61-jarige professor, op 19 december de opdracht aanvaardde om een nieuwe regering te vormen, maakte hij zich sterk om wars van elke politieke invloed een regering van technocraten samen te stellen. Dat was een belangrijke eis van de betogers die de afgelopen maanden de straat op gingen.

Maar Diab moest ook rekening houden met de eisen van de partijen die hem hadden voorgedragen: het sjiitische Hezbollah en zijn bondgenoten, waaronder ook de grootste christelijke partij, het FPM van president Michel Aoun.

Uiteindelijk heeft Diab genoegen moeten nemen met ‘experts’ die zoals vanouds zijn voorgedragen door de politieke partijen. Om iedereen tevreden te stellen moest hij twee ministerposten toevoegen aan een ploeg die hij aanvankelijk tot achttien ministers wilde beperken – de uittredende regering telde maar liefst dertig leden.

Libanezen waren verre van tevreden met de vermeende expertise van hun nieuwe ministers. Zo zijn landbouw en cultuur samengevoegd tot één ministerie onder leiding van Abbas Mortada, die zijn sporen lijkt te hebben verdiend in de hotelbranche en het vastgoed.

De nieuwe minister Tarek Majzoub (Onderwijs) is een magistraat. De minister van Sociale Zaken en Toerisme is een orthopedisch chirurg. Libanon krijgt als eerste Arabische land een vrouwelijke minister van Defensie maar over Zeina Acar is zo weinig te weten dat de media maar het cv van haar man opdiepten.

Lees ook ‘Revolutie’ Libanon ontaardt in geweld. Volgens demonstranten werd het tijd

Honderden gewonden bij protest

Anderen, zoals de ministers van Justitie, Telecommunicatie en Financiën, lijken meer op hun plaats te zitten. Maar sommige activisten speculeren nu al dat de benoeming van een generaal op Binnenlandse Zaken een signaal is dat tegen nieuw straatprotest met harde hand zal worden optreden. Afgelopen weekeinde vielen in Beiroet honderden gewonden bij rellen met de oproerpolitie.

De burgerbeweging Beirut Madinati noemt de nieuwe regering alvast „een belediging” en een „provocatie” voor de protestbeweging, en voorspelt dat zij tot de totale ineenstorting van het land zal leiden.

Ook Paul Salem, directeur van het Middle East Institute, een denktank in Washington, denkt dat de protestbeweging de regering-Diab zal verwerpen omdat zij „de correcte analyse maakt dat deze louter de wil van de oligarchen vertegenwoordigt”. Dat de regering-Diab alleen de steun heeft van de „pro-Hezbollah, pro-Syrië”-as van Libanon zal het volgens Salem ook heel moeilijk maken om de internationale en regionale steun te vergaren die nodig is om een economische ramp af te wenden.

Hoe de Libanese straat zal reageren moet nog blijken. Na de bekendmaking van de regering werd dinsdagavond en woensdag opnieuw gedemonstreerd, onder meer bij het parlement. Ook werden op diverse plaatsen in het land wegblokkades opgeworpen, vooral door soennieten die zich niet vertegenwoordigd voelen door de nieuwe regering. De grootste soennitische partij, de Toekomstpartij van oud-premier Hariri, heeft gekozen voor een oppositiekuur.

Parallelle markt

Wellicht in een poging om de bevolking gerust te stellen werd dinsdag gelijktijdig met de aankondiging van de regering bekendgemaakt dat de wisselkantoren een akkoord hebben gesloten met de centrale bank om de dollarprijs te beperken tot 2.000 Libanese pond per dollar.

Officieel is het pond al decennia gekoppeld aan de dollar tegen zo’n 1.500 pond maar die positie kwam begin vorig jaar onder druk te staan, waardoor een parallelle markt ontstond in de wisselkantoren. Daar was de dollar vorige week gestegen tot zo’n 2.500 pond.

De maatregel is bijzonder: het komt neer op een devaluatie van het pond maar niet op de officiële markt, wel op de grijze markt. Het is een ,idiote’ maatregel, zegt de economiejournalist Dan Azzi op Twitter, „die er alleen voor zal zorgen dat nu een tweede parallelle markt gaat ontstaan, een zwarte markt”.

Lees ook Libanon vreest run op banken