صبح جمعه اول آذر ۱۳۹۸، مرکز آمار ایران، گزارش تورم آبان ۱۳۹۸ را منتشر کرد. اثر تورمی بنزین در ماه‌های آینده آشکار خواهد شد. بدون بنزین شرایط بسیار بد است و با بنزین بدتر هم خواهد شد؛ تورم ماهانه بالای ۱.۵ درصد، تورم نقطه‌ای نزدیک ۳۰ درصد و تورم سالانه بیش از ۴۰ درصد.
سایه اعتراض‌های آبان ۱۳۹۸، به‌زودی از سر ایران کم نخواهد شد. اگرچه ظاهرا به نظر می‌رسد اوضاع کمی آرام‌گرفته، اما همچنان همه اخبار متاثر از وقایع خشونت‌باری است که هفته گذشته ایران را تکان داد. حالا همه‌چیز را باید از زاویه آتشی دید که افزایش قیمت بنزین آن را شعله‌ور کرد. مردمی که بحران از آستانه تحملشان گذشته، انگار که معیشت کاغذی‌شان فقط بنزین کم داشت.
مهم‌ترین و کامل‌ترین سند برای نشان دادن بحران معیشت در ایران آمار تورم است. ماه‌ها است بانک مرکزی ایران، انتشار آمار تورم را متوقف کرده است، هنوز برخی کارشناسان با دیده تردید به شاخص‌های قیمت مرکز آمار نگاه می‌کنند. نداشتن سابقه طولانی در انتشار آمارهای اقتصادی، وابستگی مالی و اداری سازمان آمار به برنامه‌وبودجه و وضعیت ناپایدار و غیرمطمئن فعلی سازمان برنامه‌وبودجه و سیاست‌زدگی آن در سال‌های اخیر و مهم‌تر از همه، عدم انتشار گسترده داده‌های خام شاخص قیمت کالاها به این تردیدها دامن می‌زند، اما صرف‌نظر از همه این‌ها، همین گزارش‌های مرکز آمار برای نشان دادن عمق بحران معیشت در ایران کافی است.
تورم ماهانه همچنان بالا است
در ماه‌های گذشته در چند نوبت مسوولان دولتی با خوشحالی اعلام کرده‌اند که نرخ تورم ماهانه به زیر یک درصد رسیده است. آن‌ها این اتفاق را به معنای مهار تورم دانسته‌اند و با خوشحالی اعلام کردند برای دومین ماه پیاپی میزان افزایش قیمت سبد کالا و خدمات در طول یک ماه بیش از ۱.۶ درصد و در مهر ۱.۸ درصد بوده است. برای اینکه تصویر قابل‌فهم‌تری داشته باشیم باید بگوییم معنی این حجم از تورم ماهانه در پایان سال بین ۲۱ تا ۲۵ درصد خواهد بود. اگرچه این اعداد از ۴۰ درصد کمتر است اما به‌هیچ‌وجه نشانه‌ای از بهبود اوضاع نخواهد بود.
افزایش دوباره تورم مواد غذایی
یکی دیگر از مشخصه‌های گزارش تورم آبان، افزایش تورم مواد غذایی است. درحالی‌که به نظر می‌رسد از نیمه تابستان تا پایان مهر، نرخ تورم مواد غذایی روندی کاهشی داشته، چنانکه در مهر منفی هم شده است؛ اما گزارش اخیر نشان می‌دهد که سیر افزایش قیمت غذا در ایران در آبان دوباره صعودی شده است.
میزان تورم ماهانه مواد غذایی در آبان امسال ۱.۴ درصد، تورم نقطه‌ای حدود ۳۰ درصد و تورم سالانه نزدیک ۶۰ درصد است. در میان مواد غذایی، تورم قیمت سبزیجات و حبوبات بیش از بقیه بوده و قیمت‌ها یک‌ماهه حدود ۸ درصد افزایش‌یافته است. میزان تورم نان و غلات، میوه و خشکبار و لبنیات هم چشمگیر بوده، اما آن‌طور که این گزارش نشان می‌دهد، روند تغییرات قیمت گوشت همچنان منفی است.
در متن گزارش گفته‌شده در گروه عمده خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات، بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به گوجه‌فرنگی، پیاز و فلفل‌دلمه‌ای و تخم‌مرغ است.
تورم مواد غیرخوراکی
مرکز آمار ایران در آبان ۱۳۹۸، در بخش مواد غیرخوراکی، تورم ماهانه را ۱.۷ درصد، تورم نقطه‌به‌نقطه را ۲۶ درصد و تورم سالانه را ۳۴ درصد محاسبه کرده است. در میان این گروه از کالا و خدمات بیشترین میزان تورم مربوط به گروه حمل‌ونقل بوده که نرخ تورم ماهانه ۵.۴ محاسبه شده است. در متن گزارش به افزایش «قیمت بنزین» اشاره‌ای گذرا شده و اما بعید است که افزایش قیمت سوخت در ۶ روز پایانی ماه اصلا در این گزارش محاسبه شده باشد. اگر واقعا در این گزارش تورم بنزین در نظر گرفته شده باشد، آن‌وقت این سوال پیش خواهد آمد که آمارگیران چه زمانی و چگونه در شرایطی که بسیاری از شهرهای ایران عرصه درگیری‌های خشونت‌آمیز مردم و نیروهای نظامی و امنیتی بوده، موفق به نمونه‌برداری از بازار شده‌اند. آیا پشت میز قیمت ثابت بنزین را محاسبه کرده‌اند، آن‌وقت این عدد چه سهمی از کل حمل‌ونقل و چه سهمی از کل هزینه خانوار را در بر خواهد گرفت.
تورم فقرا و تورم ثروتمندان
از سوی دیگر، آمار تورم آبان نشان می‌دهد بار تورم روی شانه‌های فقرا بیش از طبقات متوسط و پردرآمد سنگینی می‌کند. نرخ تورم چهار دهک نخست درآمدی کمتر از میانگین کل تورم است. نرخ تورم ماهانه این دهک ۱.۹ درصد، یعنی نیم درصد بیش از میانگین تورم کل است.
نرخ تورم مواد خوراکی و آشامیدنی برای ۱۰ درصد فقیرترین مردم ایران، سه برابر بیشتر از ۱۰ درصد ثروتمندان جامعه است. پدیده‌ای که هم نشان‌دهنده تبعیض و بی‌عدالتی حتی در تقسیم بحران است و هم نشانه‌ای از احتمال وقوع یک موج تورمی دیگر. تجربه دو دوره طوفان تورمی در دهه ۹۰ شمسی نشان داده در مراحل ابتدایی بحران، گرانی‌گاه تورم روی دهک‌های پایین و طبقات کم‌درآمد قرار دارد.
مطالب مرتبط:
این مردم معترض؛ جغرافیای اجتماعی، اقتصادی اعتراض‌های آبان ۹۸
ورشکستگی و فقر؛ منظور روحانی از بازگشت آرامش به اقتصاد ایران چیست؟
اعتراضات اقتصادی؛ توپ در زمین رهبری است
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر