یکی از آن‌ها در بیست‌وچهارمین سال زندانی شدنش نوشته بود بیکسترین زندانی «رجایی‌شهر» است و تنها برای اجرای قانون اعتصاب غذا کرده است. بعد از مردم خواسته بود او را به خاطر بی‌کسی، به حال خود رها نکنند.
آن دیگری هم در بیستمین سال زندانی شدنش نوشته بود نه فقط برای آزادی او که ۲۰ سال از زندگی و جوانی‌اش در زندان‌های جمهوری اسلامی تباه شده است که به خاطر جلوگیری از تباه شدن زندگی جوانان دیگر در این زندان‌ها کاری بکنند.
«محمد نظری» و «عثمان مصطفی‌پور»، از قدیمی‌ترین زندانیان سیاسی ایران، به ترتیب پس از تحمل ۲۵ سال و ۲۸ سال زندان، روز پنج‌شنبه ۳۰ آبان از زندان مرکزی ارومیه آزاد شدند.
هر دو آن‌ها به اتهام «عضویت در حزب دموکرات کردستان ایران» در ابتدا به اعدام محکوم شده بودند اما در دادگاه تجدیدنظر حکم محمد نظری از اعدام به حبس ابد و حکم عثمان مصطفی‌پور از اعدام به ۳۵ سال حبس تبدیل شد.
این دو زندانی کُرد از زمان بازداشت تاکنون از حق مرخصی محروم بودند و درخواست‌های مکرر آن‌ها برای مرخصی، آزادی مشروط و اعاده‌دادرسی، از سوی قوه قضاییه رد شده بود.
عثمان مصطفی‌پور متولد ۱۳۴۶، در تیرماه ۱۳۷۰ در دره «آسن‌گران» توسط نیروهای سپاه پاسداران دستگیر شد. او پیش از بازداشت ازدواج کرده و دارای یک نوزاد دختر بود که ساکن کردستان عراق بودند. با این حال، از زمان بازداشت هرگز دخترش را ندید.
به گفته منابع نزدیک به این زندانی، او در تمام دوران زندانش حتی یک بار هم ملاقاتی نداشته است.
محمد نظری متولد ۱۳۵۰ و اهل «شاهین‌دژ» از توابع استان آذربایجان غربی، در سن ۲۳ سالگی توسط ماموران سپاه پاسداران در شهر بوکان بازداشت شد.
تاریخ دقیق بازداشت او نهم خرداد ۱۳۷۳ بود و از آن زمان تاکنون، یعنی طی ۲۵ سال حتی از حق یک روز مرخصی هم برخوردار نشد.
نظری در طی این سال‌ها در زندان‌های زیادی، از جمله زندان‌های مهاباد، اوین، رجایی‌شهر کرج و زندان مرکزی ارومیه به سر برده است. به گفته منابع نزدیک به نظری، او در تمام دوران زندانش فقط چهار، پنج بار ملاقاتی با اعضای خانواده‌اش که ساکن روستاهایی در کردستان هستند، داشته است.
نظری توسط شعبه یک دادگاه انقلاب شهر مهاباد به اتهام عضویت در حزب دموکرات کردستان محاکمه و به اعدام محکوم شد. دادگاه تجدیدنظر نیز این حکم را تایید کرد.
این زندانی تا مدت‌ها فاقد وکیل بود و به تنهایی به حکم خود اعتراض کرد. در نهایت پنج سال بعد، در سال ۱۳۷۸ حکم او با یک درجه تخفیف، از اعدام به حبس ابد تبدیل شد.
نظری پس از آن بارها درخواست اعاده دادرسی برای تجدیدنظر در حکم خود را داد اما در تاریخ ۲۷ دی ۱۳۹۷ درخواست اعاده دادرسی وی از سوی دیوان عالی کشور رد شد و محمد نظری باقی ماند در زندان با امید به آزادی.
او در طی ۲۵ سال زندان، دچار بیمارهای متعدد دیسک گردن، بیماری قلبی و افسردگی و در نهایت مبتلا به توموری در معده‌اش شد. با این حال، مقامات قوه قضاییه نه تنها با مرخصی درمانی او مخالفت می‌کردند بلکه حتی انتقال وی به بیمارستان برای معایناتش را نیز به تعویق می‌انداختند. حتی به او اجازه حضور در مراسم خاک‌سپاری مادر و پدرش را نیز ندادند.
نظری طی ۲۵ سال زندان، برخی از اعضای خانواده‌اش را از دست داد و به دلیل دوری راه و مشکلات مالی، ملاقاتی نیز با خانواده‌اش در زندان نداشت.
«محمدحسین آقاسی»، وکیل نظری در گفت‌وگویی با «ایران‌وایر» در تیر ۱۳۹۸ گفته بود علی‌رغم درخواست‌های متعدد او برای انتقال موکلش به بیمارستان، با آن موافقت نشده است.
نظری بارها برای تجدیدنظر در حکم دادگاه، درخواست اعاده دادرسی داد اما با این درخواست موافقت نشد. او به دلیل شنیده نشدن صدایش، چندین بار نیز در زندان رجایی شهر کرج دست به اعتصاب غذا زد.
محمدحسین آقاسی به «ایران‌وایر» گفته بود یک بار در روزهای اعتصاب غذای موکلش، او را در زندان رجایی‌شهر ملاقات کرده بود: «در آن دوران، یک بار به ملاقاتی‌اش رفته بودم. خاطرم است که چهره یک پیرمرد تکیده ۷۵ ساله بسیار ناتوان را داشت در حالی که فقط حدود ۴۵ سالش بود. پس از اعتصابش، من برایش درخواست اعاده دادرسی کردم و بسیار امیدوار برای پذیرش آن بودیم اما متاسفانه با اعاده دادرسی موافقت نشد.»
نظری نامهای نیز خطاب به مردم در روزهای اعتصاب غذایش نوشت. او در ابتدای نامه‌اش نوشته بود: «من بیکسترین زندانی این شهرم.»
نظری در ادامه نامه خود نوشته بود: «۲۴ سال است پشت میله‌های زندانم؛ از مهاباد تا ارومیه و رجایی‌شهر و هر روز بی‌کس‌تر از روز پیش و تنهاتر شده‌ام. پدر، مادر و برادرم رهسپار گورستان بوکان شده‌اند و جز شما مردم، کسی را ندارم.»
او دی ماه سال ۱۳۹۵ در مصاحبه با «کمپین حقوق بشر در ایران» گفته بود: «تا حالا شاید ۱۰ بار تقاضای اعاده دادرسی کرده‌ام. گفتم می‌رویم حرف می‌زنیم، اگر شما خلاف گفتههای من را ثابت کردید، حکم اعدام را بنویسید، من امضا می‌کنم. در غیر این صورت، بدون هیچ شرط و شروطی من باید آزاد شوم. جواب ندادند.»
«بهمن احمدی‌امویی»، روزنامه‌نگاری که در زندان رجایی‌شهر مدتی با محمد نظری هم‌بند بود، در آن روزها در توییترش نوشت: «پنج سال پیش محمد نظری را در زندان رجایی‌شهر دیدم. ۱۷ سال در سکوت، حبس ابدش را می‌گذراند به امید این که دلی به رحم آید. سرانجام صدایش بلند شد.»
حالا خبرگزاری «فارس»، وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با ذکر نام این دو زندانی سیاسی نوشته است آن‌ها با درخواست «ابراهیم رئیسی»، مورد عفو رهبری قرار گرفتند.
پیش‌تر سخن‌گوی قوه قضاییه اعلام کرده بود در لیست جدید عفو محکومان که به مناسبت تولد پیامبر مسلمانان از سوی رییس قوه قضاییه به رهبر جمهوری اسلامی داده شده است، نام ۳۲ زندانی جرایم سیاسی و امنیتی هم وجود دارد.
«غلامحسین اسماعیلی» گفته بود: «]در این جمع ۳۲ نفره[ محکومان امنیتی، تعدادی از دانشجویانی که در حوادث سال‌های اخیر محکومیت پیدا کرده بودند و تعدادی از اصحاب فرهنگ و هنر و رسانه که دوره‌های گذشته محکومیت پیدا کرده بودند، گنجانده شده است.» هنوز مشخص نیست به جز این دو زندانی سیاسی با سابقه کُرد، چه نامهای دیگری در این لیست بوده‌اند و در روزهای آینده باید در انتظار آزادی چه کسانی باشیم. اما مشخص است که محمد نظری حتی با استانداردهای حقوقی جمهوری اسلامی و به صراحت ماده ۱۳۴ «قانون مجازات اسلامی جدید»، باید چند سال پیش آزاد می‌شد.
براساس این ماده قانونی، اگر تعداد جرایم یک محکوم از سه جرم بیشتر نباشد، تنها بیشترین مجازات اعمال می‌شود و اگر تعداد جرایم بیشتر باشد، بیشترین مجازات به علاوه نصف آن اجرا خواهد شد.
قانون مجازات اسلامی جدید اگرچه از خرداد ۱۳۹۲ به مرحله اجرا گذاشته شده، ولی به موجب ماده ۷۲۸ آن، کلیه قوانین و مقررات مغایر با این قانون در قانون مجازات اسلامی سابق باطل شده است. در ماده ۱۰ قانون مجازات اسلامی جدید تصریح شده است که حتی در مواردی که به موجب قانون سابق، حکم قطعی لازم‌الاجرا علیه یک محکوم صادر شده باشد نیز باید طبق قانون جدید عمل شود.
با این حال، این قانون در مورد این دو زندانی سیاسی اجرا نشد؛ زندانیانی که بیکسترین بودند و روزگار جوانی آن‌ها در زندان گذشت.
مطالب مرتبط:
پرونده محمدنظری؛ «بی کس ترین زندانی این شهر»
ممانعت از درمان تومور محمد نظری؛ ۲۵ سال زندان بدون یک روز مرخصی
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر