ایران علیرغم درخواست‌ها فرآیند غنی‌سازی در فردو را از سر گرفت

سازمان انرژی اتمی ایران اعلام کرده است که فعالیت های مربوط به غنی سازی اورانیوم را در سایت فردو در جنوب تهران آغاز کرده که تازه ترین گام ایران در کاهش تعهداتش در قبال برجام است.

سازمان انرژی اتمی ایران اعلام کرد که از ساعات نخست روز پنجشنبه "گازدهی به سانتریفیوژها و جمع‌آوری اورانیوم غنی شده در سایت فردو آغاز شد".

این اقدام علیرغم درخواست های تازه سایر اعضای توافق هسته ای، برجام، که در سال ۲۰۱۵ میان ایران و قدرت ها امضا شد صورت می گیرد. این توافق غنی سازی در فردو را ممنوع می کند اما اجازه کار پژوهشی در آن را می دهد.

ساعاتی پیشتر بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران گفت که تا صبح شنبه غنی سازی "به سطح ۴.۵ درصد" خواهد رسید.

ایران در چندین ماه اخیر به تدریج شروع به کاهش تعهداتش در قبال برجام کرده است چون بعد از خروج آمریکا و بازگشت تحریم ها می گوید منافعش در قبال آن تامین نمی شود.

این کشور روز چهارشنبه مواد هسته ای را در حضور بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی به تاسیسات غنی سازی فردو منتقل کرد و ساعتی بعد حسن روحانی رئیس جمهور این کشور در توییتی به زبان انگلیسی نوشت که "با سیاست آمریکا و متحدانش فردو به زودی به صورت کامل فعالیت خود را از سر خواهد گرفت".

تصمیم ایران برای تزریق گاز اورانیوم به مرکز غنی‌سازی فردو با واکنش سایر کشورهای عضو برجام روبرو شد.

از جمله رئیس جمهور فرانسه امانوئل مکرون گفت این برای اولین‌بار است که ایران به صراحت اقدامی انجام می‌دهد که نشانه‌ قصد این کشور برای خروج از برجام است.

آقای مکرون در پایان سفر خود به چین و دیدار با شی جین‌پینگ، همتایش، در یک کنفرانس مطبوعاتی حاضر شد و چهارمین گام ایران برای کاهش تعهداتش در توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ را یک "تغییر ژرف" در موضع ایران و عمیقا مایه نگرانی خواند.

حسن روحانی رئیس جمهوری ایران چهارشنبه در توییتر خود نوشت "به خاطر سیاست‌های آمریکا و متحدانش، سایت فردو به زودی به طور کامل فعالیت می‌کند".

مرکز اتمی فردو یکی از موارد عمده اختلاف ایران و گروه ۱+۵ شامل آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه و چین به همراه آلمان بود. این مرکز به عنوان پشتیبانی از کارخانه غنی سازی اورانیوم نطنز و در دل کوه های جنوب تهران در نزدیکی قم ساخته شده است.

براساس برجام ایران قبول کرده بود فردو را به یک "مرکز هسته ای، فیزیک و فناوری" تبدیل کند. ایران ۱۰۴۴ سانتریفیوژ را برای مقاصدی غیر از غنی سازی در فردو حفظ کرده بود.

آقای مکرون در پکن به خبرنگاران گفت که در روزهای آینده با طرف ایرانی درباره تبعات خروج از برجام صحبت خواهد کرد.

او همچنین اعلام کرد که در روزهای آینده فشار بر ایران افزایش خواهد یافت تا به چارچوب‌ پیمان هسته‌ای سال ۲۰۱۵ بازگردد. به گفته رئیس جمهوری فرانسه این افزایش فشار باید با کاهش برخی تحریم‌ها همراه باشد.

آقای مکرون گفته بازگشت به وضعیت عادی تنها در صورتی اتفاق می‌افتد که ایران و آمریکا اعتمادسازی را در دستور کار قرار دهند و در این زمینه با دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا توافق کنند.

مورگان اورتاگوس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت که تهران دلیل موجهی برای گسترش برنامه غنی سازی ندارد و واشنگتن سیاست فشار بر ایران را ادامه خواهد داد.

هایکو ماس وزیر خارجه آلمان هم از اقدام ایران انتقاد کرد.

او گفت: "اعلامیه ایران در مورد سانتریفیوژهای جدید پیشرفته بخشی از توافق اتمی نیست. همانطور که در ماه سپتامبر گفتیم اینها با توافق هسته ای همخوانی ندارد. این برای آلمان غیرقابل قبول است. ایران با این کار کل توافق را به خطر می اندازد و ما انتظار داریم به اجرا کامل تعهداتش در برجام بازگردد."

همزمان در روز چهارشنبه سرگی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، از ایران خواسته به تعهدات خود در توافق هسته‌ای با قدرت‌های جهانی عمل کند.

او اضافه کرد که مسکو درک می‌کند که چرا تهران برخی تعهدات خود را در برجام متوقف کرده است اما همزمان وضعیت فعلی برجام را به شدت نگرانی کننده خواند.

پیش از این سخنگوی ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه گفته بود مسکو علیرغم رابطه خوب با ایران با نگرانی اوضاع را تحت نظر دارد.

سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم اظهارات حسن روحانی درباره کاهش مجدد تعهدات ایران را مایه نگرانی دانست.