زندگی ناهموار و ساز رسا

پدر آدولف ساکس Adolphe Sax نجار و سازنده ساز و مادرش سرپرست ۱۱ فرزند بود. از کودکی با ناهنجاری و ناهمواری زندگی دست به گریبان شد: یک بار از بلندی افتاد، بار دیگر میخی را فرو داد و نزدیک بود در آتش اجاقی بسوزد و به بیماری‌های گوناگون هم دچار شد.

از همان کودکی در کارگاه سازسازی پدر در پایتخت بلژیک کار می‌کرد و در ۱۲ سالگی، یک قره‌نی ساخت که خود آن را به خوبی می‌نواخت. در ۱۸ سالگی، نوازنده ارکستر بزرگ فیلارمونی بروکسل شد.

۲۱ ساله بود که اداره کارگاه پدر را به عهده گرفت و در همان سال، ساز تازهای اختراع و به نام خود ساکسوفون "آوای ساکس" ثبت کرد.

می‌گفت: "این ساز با اینکه از برنج ساخته شده به خاطر سَری آن صدایی تولید میکند که از سویی به ترمپت و از سوی دیگر به سازهای زهی میماند. افزون بر این حُسن، دامنه تولید صداهای آن بود که از بَمترین تا زیرترین آواها را پوشش می‌داد.

ساکسوفون نخست چنان در پاریس طرف توجه دستاندرکاران موسیقی قرار گرفت که اِکتور برلیوز، آهنگساز سرشناس فرانسوی، چندین اثر، ویژه این ساز ساخت و لویی فیلیپ، پادشاه وقت فرانسه، ساکس را به دربار خود خواند.

۲۸ ساله بود که به پاریس رفت و به عنوان سرپرست ارکستر نظامی پایتخت سازش را وارد موسیقی مارش کرد و همزمان در کنسرواتوار پاریس آموزش موسیقی می‌داد.

اما مخالفان افراطی او هرکجا می‌توانستند از ورود سازش به ارکسترها جلوگیری می‌کردند و حتی دادگستری فرانسه را به جان او انداختند که باید ثابت کند، ساکسوفون ساز جدیدی است و برداشتی از سازهای دیگر مانند ترمپت و کلارینِت نیست.

در پایان عمر، ساکس به دلیل هزینه‌های گزاف دادگاه ورشکسته و تنگدست شد.

افسوس که او نتوانست اقبال ساز خود میان موسیقیدانان سبک جاز را ببیند و بشنود: امروزه موسیقی جاز بدون ساکسوفون تصورکردنی نیست.

آدولف ساکس در ۷۹ سالگی در پاریس درگذشت.