چگونه لیگ برتر فوتبال انگلیس بازیچه جنگ نیابتی قطر و عربستان شده

در حالی‎که کشمکش سیاسی میان عربستان سعودی و قطر بسیاری از مسابقات مهم ورزشی جهان را تحت‎تأثیر قرار داده، مقام‎های ارشد فوتبال، از جمله رؤسای لیگ برتر انگلیس، از اپراتورهای ماهواره‎ای در عربستان خواسته‎اند به فراهم کردن بستری برای نقض حق نشر پایان دهند.

چه اتفاقی در حال افتادن است و چرا؟

بازیگران اصلی این سناریو چه کسانی هستند؟

لیگ برتر انگلیس و برخی دیگر از رقابت‎های ورزشی مهم دنیا از جمله جام جهانی، لیگ قهرمانان اروپا و ویمبلدون حق پخش مسابقات خود را به شبکه‎های ماهواره‎ای مختلف در سراسر جهان می‎فروشند.

حق پخش این مسابقات در بیشتر کشورهای خاور میانه به شبکه ورزشی قطری " بین اسپورت" تعلق دارد که زیرمجموعه شبکه الجزیره است و دفتر مرکزی‎اش در دوحه، پایتخت این کشور واقع شده.

اما یک شبکه ماهواره‎ای به نام " بی‎اوت‎کیو" برنامه‎های انحصاری بین اسپورت را بدون مجوز با لوگو و گزارش‎های خاص خود در اختیار مخاطبانش که اغلب در عربستان هستند، قرار می‎دهد. بی اوت کیو البته در سایر کشورهای عربی هم بیننده دارد.

این اتفاق که باعث شده عده‎ای از مخاطبین بین اسپورت دیگر برای خرید حق اشتراک اقدام نکنند، به کاهش درآمدهای این شبکه منجر شده‎است.

در گزارش‎های تحقیقاتی شرکت نرم‎افزاری "مارکس‎مانیتور" آمریکا آمده: "جای هیچ شکی نیست که شبکه بی‎اوت‎کیو برای پخش خود از زیرساخت‎های ماهواره‎ای عرب‎ست استفاده می‎کند." ماهواره‎ای عرب‎ست متعلق به عربستان سعودی است.

با این حال عربستان می‎گوید رابطه‌ای با این ماجرا ندارد.

چرا لیگ‎ها ناراضی هستند؟

دلیلش در یک کلمه خلاصه می‎شود: پول.

لیگ‎ها و تورنمنت‎های مهم و رویارویی نام‎های بزرگ برای مخاطبین بسیار جذاب هستند. به همین دلیل شبکه‎های ماهواره‎ای مبالغ نجومی - میلیون‎ها و شاید میلیاردها دلار- برای خرید حق پخش این مسابقات می‎پردازند و برای بازگرداندن آن از مخاطبان خود به شکل ماهانه پول می‎گیرند، حق عضویت‎های هنگفتی که لیگ برتر انگلیس را به ثروتمندترین لیگ دنیا تبدیل کرده است.

در این میان بین اسپورت یکی از بزرگ‎ترین خریداران حق پخش این مسابقات به حساب می‎آید.

اما اگر یک شبکه، برنامه‎های که شبکه‎ای دیگر بابت خریدشان پول‎های هنگفت پرداخته را مجانی پخش کند، مشتریان را به سمت خود می‎کشاند، هر چند که این کار غیرقانونی است.

اگر این اتفاق در مقیاس‎ بزرگ بیفتد، تعداد مشتریان حق عضویت شبکه‎های قانونی به شکل چشمگیری کم می‎شود و درآمد آن‎ها کاهش خواهد یافت. در نتیجه این شبکه‎ها توانایی مالی خرید حق پخش دوره بعدی را از دست خواهند داد.

اما این چه ربطی به عربستان سعودی دارد؟

این که هدف از راه‎اندازی شبکه بی‎اوت‎کیو ناراحت کردن قطری‎هاست در طول جام جهانی ۲۰۱۸ به وضوح مشخص شد. بی‎اوت‎کیو این مسابقات را بدون مجوز پخش کرد و برای گزارش بازی‎ها از گزارشگری استفاده کرد که صدایش شبیه به یکی از مفسرین ورزشی سرشناس سعودی بود و نام یکی از یکی از شخصیت‎های سیاسی مخالف دولت قطر را روی خود داشت.

آگهی‎های بازرگانی که از این شبکه پخش می‎شد هم قطر و خطوط هوایی‎اش را مسخره می‎کرد. برهیچکس پوشیده نیست که بی‎اوت‎کیو با پخش رایگان برنامه‎های بین‎اسپورت ضربه شدیدی به منافع قطری‎ها وارد کرده است.

اما سال ۲۰۱۷ بعد از این که عربستان، قطر را به حمایت از تروریسم متهم کرد، بحران سیاسی میان دو کشور شدت بیشتری گرفت و به دنبال آن سعودی‎ها پخش بین اسپورت را در عربستان متوقف کردند.

این در حالی است که قطر می‎گوید حامی تروریسم نیست و این بحران به دلیل رابطه نزدیک تجاری‌‎اش با دشمن منطقه‎ای عربستان یعنی ایران شکل گرفته است.

سعودی‎ها همچنین بین اسپورت را به انحصارطلبی در حق پخش رویدادهای ورزشی در منطقه و سوء‌ استفاده از آن متهم کرده است، ادعاهایی که به گفته بین‎اسپورت به دلایل سیاسی شکل گرفته‎اند.

طبق گزارش‎ها بی‎اوت‎کیو پخش خود را متوقف کرده اما ظاهرا این اقدام برای آرام کردن قطری‎ها و سازمان‎های ورزشی کافی نبوده است.

آن‎ها از عرب‎ست خواسته‎اند به فراهم کردن بستری برای نقض حق نشر پایان دهد، اتقاقی که به گفته آن‎ها نه تنها به دارندگان مجوزهای قانونی، هواداران و بازیکنان ، بلکه به خود ورزش لطمه می‎زند.

آن‎ها علاوه بر این تعهد کرده‎اند که به نقض قوانین حق نشر در ورزش پایان دهند.

آن‌ها نگران این هستند که بین اسپورت از حق خود بگذرد و کنار بکشد؛ درست مثل کاری که در مورد مسابقات فرمول یک انجام داد و نقض حق نشر توسط سعودی‎ها را دلیل کار خود دانست.

اما اگر چنین اتفاقی بیفتد، تکلیف پول‎های هنگفتی که از خاورمیانه می‎رسند، چه خواهد بود؟ موضوعی که باشگاه‎های بزرگ اروپایی ظاهرا علاقه‎ای به درک آن ندارند.