بازگشت به ماه؛ از رویا تا واقعیت

میانه تابستان ۱۹۶۹ نگاه ساکنان زمین به ماه مثل شب‌های قبل از آن نبود. حالا بسیاری می‌دانستند که ماه دنیایی بود که پای انسان به آن رسیده است. ۲۰ ژوئیه پنجاه سال پیش انسان برای اولین بار پا بر کره‌ای دیگر گذاشت تا ماموریتی بلند پروازانه را عملی کند. در قالب این ماموریت پای نیل آرمسترانگ و باز آلدرین دو فضانورد آمریکایی به ۳۸۴ هزار کیلومتر دورتر رسید.

ماموریتی که هر چه بیشتر درباره‌اش بخوانید و بدانید، بر شگفتی‌تان افزوده می‌شود.

حدود سه سال بعد از تاسیس سازمان هوا و فضای آمریکا، ناسا، و در سایه جنگ سرد، جان اف کندی رئیس جمهوری وقت آمریکا طرح فرستادن فضانوردان به ماه را مطرح کرد و گفت این ماموریت را انتخاب می‌کند چون دشوار است، نه آسان. طرح عظیمی که ناسا برای عملی کردنش کمتر از هشت سال فرصت داشت.

آمریکایی‌ها همه امکانات را به کار گرفتند تا مطمئن شوند که مسابقه فضایی را به شوروی سابق نمی‌بازند. کار به جوانانی سپرده شد که ترسی از خطر کردن نداشتند و برای عملی کردن این رویا تمام و کمال در خدمت ناسا بودند.

اما با گذشت زمان و کم رنگ شدن مسابقه فضایی اولویت‌های ناسا هم تغییر کرد. سازمانی که در زمان ماموریت آپولو۱۱ تا چهار و نیم درصد بودجه فدرال آمریکا را داشت حالا بودجه‌اش به تنها نیم درصد رسیده است. اما فکر بازگشت به ماه یا فرستادن فضانوردان به سیارات دیگر همیشه بالای سر ناسا می‌چرخیده است. گرچه از سال ۱۹۷۲ تا به حال هیچ انسانی به ماه فرستاده نشده است.

بازگشت به ماه

باز آلدرین، دومین مردی که پا به ماه گذاشت از تاخیر در بازگشت انسان به ماه عصبانی است. او می‌گوید پنجاه سال است که هیچ پیشرفتی در این زمینه انجام نشده است. دیگر علاقمندان به بازگشت به ماه هم مثل او مدت‌هاست در انتظار فرستادن دوباره انسان به قمر زمین هستند و می‌پرسند سفری که قبلا انجام شده چرا دوباره انجام نمی‌شود. اما به نظر می‌آید که به زودی انتظارشان به سر خواهد رسید.

مایک پنس، معاون رئیس جمهوری آمریکا اوایل امسال و به نمایندگی از دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، برنامه بازگشت انسان به ماه تا سال ۲۰۲۴ میلادی را اعلام کرد.

آقای پنس که رئیس شورای ملی فضایی هم هست گفت، با دستور رئیس جمهوری آمریکا فضانوردان آمریکایی تا پنج سال دیگر به ماه باز می‌گردند. او تاکید کرد که زن و مردی که به ماه پا می‌گذارند هر دو فضانوردان آمریکایی خواهند بود که از خاک آمریکا ماموریتشان را آغاز خواهند کرد و با موشکی آمریکایی به ماه خواهند رفت. در صورت اجرایی شدن این ماموریت این اولین بار خواهد بود که یک زن پا به ماه می‌گذارد.

آرتمیس

رفتن دوباره به ماه به خودی خود به نظر ارزش چندانی ندارد. ماموریتی است که قبلا انجام شده و پیشرفت تکنولوژی هم کمک چندانی به ساده‌تر شدنش نمی‌کند و بازه محدود پنج ساله هم کار را دشوارتر می‌کند. گرچه جیم برایدناستاین مدیر ناسا می‌گوید، تاریخ نشان داده وقتی رئیس جمهوری ماموریتی به ما می‌دهد و بودجه و امکانات کافی هم داریم، پروژه را با موفقیت انجام می‌دهیم.

به همین دلیل ناسا این بار پروژه پیچیده‌تری به نام آرتمیس تعریف کرده است که فقط شامل یک بار فرستادن فضانوردان به ماه نمی‌شود. آرتمیس پروژه‌ای است که ناسا با همکاری کشورهای دیگر از جمله کانادا انجام خواهد داد. همچنین بخش خصوصی هم در این پروژه مشارکت خواهد کرد.

آرتمیس شامل دو بخش اصلی است که یکی فرستادن یک زن و مرد فضانورد آمریکایی به قطب جنوب ماه تا پنج سال دیگر است و دومی ساخت ایستگاهی در مدار ماه که امکان اقامت فضانوردان و ماموریت‌های آسان به ماه را فراهم کند. این بخش از پروژه "گیت وی" نام دارد. "گیت وی" قرار است ایستگاهی مشابه ایستگاه بین‌المللی فضایی باشد با این تفاوت که فضانوردان تمام مدت در آن اقامت نخواهند داشت.

اما رقابت ناسا این بار نه با کشوری دیگر که با بخش خصوصی است. ایلان ماسک، بنیانگذار اسپیس اکس در گفتگویی به مناسبت پنجاه سالگی سفر به ماه به مجله تایم گفته، شرکتش می‌تواند تا کمتر از سه یا چهار سال دیگر فضانورد به ماه بفرستد.

چالش اصلی برای ناسا زمان و بودجه است. چون مخالفان این طرح می‌گویند بهتر است این بودجه و وقت به جای تکرار ماموریتی که قبلا انجام شده صرف اکتشاف جدیدی شود. اما ناسا می‌گوید حضور در مدار ماه می‌تواند راه را برای فرستادن فضانوردان به مریخ باز کند.