فوتبال هلند-آرژانتین؛ پایان آرزوی بزرگ فان‌خال یا مسی؟

با مشخص شدن برنامه بازی‌های یک چهارم نهایی جام جهانی، حالا قرار است سه نبرد کلاسیک در این مرحله میان مدعیان قهرمانی داشته باشیم.

یکی از این تقابل‌های کلاسیک، بازی هلند-آرژانتین است. دست‌کم دو بازی به یادماندنی از رویارویی آرژانتین و هلند در ادوار مختلف جام جهانی را به یاد داریم؛ یکی در فینال جام جهانی ۱۹۷۸ که آرژانتین میزبان مسابقات بود و در فینال هلند را ۳ بر یک شکست داد و قهرمان جهان شد.

بار دیگر در نیمه نهایی جام جهانی ۲۰۱۴ که این بار هم آرژانتین پیروز شد و به فینال رسید. البته این بازی در ۱۲۰ دقیقه به تساوی رسید و هلند در ضربات پنالتی شکست خورد.

لوییس فان‌خال سرمربی کنونی هلند، در جام جهانی ۲۰۱۴ هم هدایت این تیم را به عهده داشت و همچنان رنج شکست در آن بازی بزرگ را احساس می‌کند، تا جایی که در کنفرانس خبری اخیر خود به این موضوع اشاره کرد و گفت: «مقابل آرژانتین، فرصت تسویه حساب داریم چون هنوز به یاد داریم که در آستانه رسیدن به فینال ۲۰۱۴ مقابل آن‌ها ناکام ماندیم.»

رکورد ویژه فان‌خال

از هلند شروع کنیم؛ جالب‌ترین نکته درباره این تیم، آمار عالی فان‌خال در بازگشت به نیمکت لاله‌های نارنجی است.

در روز ۲۷ ژوئن ۲۰۲۱ هلند با سرمربیگری فرانک دی‌بوئر دو بر صفر مقابل جمهوری چک شکست خورد و از اول سپتامبر ۲۰۲۱ که هلند با سرمربی‌گری فان‌خال نخستین بازی خود را انجام داد، یک شکست را هم تجربه نکرده است.

هلند با هدایت فان‌خال ۱۸ بازی انجام داده و ۱۴ پیروزی و ۴ تساوی در این بازی‌ها ثبت کرده است.

هلند ۲۰۲۲ در شکل بازی و رویکرد تاکتیکی شباهت پررنگی به هلند ۲۰۱۴ دارد؛ همان تیمی که با فان‌خال تا نیمه‌نهایی پیش رفته بود.

فان‌خال که بارها خودش را پیرو مکتب توتال فوتبال و علاقمند به فوتبال هجومی معرفی کرده، با تیم هلند عملا فوتبال واکنشی بازی می‌کند؛ شکلی از فوتبال که نسبت نزدیکی با توتال فوتبال ندارد.

هلند با سیستم پایه ۲-۱-۴-۳ بازی می‌کند و در دفاع با آرایش ۱-۴-۵ مقابل حریف خود جمع می‌شود. هلند فان‌خال تاکید خاصی به حفظ توپ ندارد و برای این تیم، موقعیت ندادن به حریف و انتقال سریع از دفاع به حمله در اولویت است.

هلند مقابل آمریکا ۴۲ درصد مالکیت توپ داشت اما ۳ تا از ۶ شوت در چارچوب این تیم، گل شد تا شکست ۳ بر یک را به آمریکا تحمیل کند.

تیم فان‌خال حتی در ۲ بازی نزدیک خود در مرحله گروهی مقابل سنگال و اکوادور هم به ترتیب ۵۳ و ۵۷ درصد مالکیت توپ داشت و چندان در حفظ توپ، برتری نسبت به حریفان خود نشان نداد.

هلند تیمی است که مهاجمان کلاسیک ندارد. ممفیس دپای و کودی گاکپو دو مهاجم مرکزی هلند هستند که هر دو خصوصیات متمایزی از مهاجم شماره ۹ کلاسیک دارند.

دپای شبیه مهاجمان کاذب بازی می‌کند و علاقه به عقب آمدن و توپ گرفتن بین خطوط دارد. درباره گاکپو هم باید توضیح بیشتری داد.

گاکپو؛ ستاره اول هلند

وقتی در تابستان اریک تن‌هاخ سرمربی تازه منچستریونایتد تلاش ویژه‌ای را برای جذب گاکپو آغاز کرد، توجه رسانه‌های اروپا نسبت به بال چپ آیندهوون جلب شد؛ بازیکن ۲۲ ساله‌ای که در فصل گذشته ۱۲ گل در لیگ هلند زده بود.

آیندهوون گاکپو را به منچستریونایتد نفروخت و حالا قیمت بازیکنی که در ۱۴ بازی فصل جاری ۹ گل و ۱۲ پاس گل را ثبت کرده، به شدت افزایش یافته است.

گاکپو به عنوان یکی از موثرترین مهاجمان لیگ‌های مختلف اروپایی به جام جهانی رسید و هرچند در آیندهوون زیر نظر رود فان‌نیستلروی به عنوان بال چپ بازی می‌کرد اما در تیم هلند فان‌خال تبدیل به مهاجم مرکزی یا هافبک هجومی پشت مهاجمان شده و در این پست تازه هم می‌درخشد.

سه گل زده در ۴ بازی، گاکپو را در جمع مدعیان آقای گلی جام جهانی ۲۰۲۲ قرار داده است؛ بازیکنی که در دریافت توپ تحت فشار بازیکنان حریف، دوندگی شدید در مسافت‌های کوتاه و بلند و شوتزنی با پای راست مهارت ویژه دارد و آرژانتینی‌ها هم او را خطر اصلی برای زدن گل می‌دانند.

به احتمال زیاد زوج دپای-گاکپو را مقابل آرژانتین هم در خط حمله هلند خواهیم دید؛ زوجی که سرعت زیادی دارند و بیش از آنکه در فضای پشت خط دفاع خطرناک باشند، در فضای جلوی مدافعان حریف در توپ‌گیری و چرخیدن و زدن ضربه آخر یا دادن پاس آخر مهارت دارند.

دامفرایس و بلیند؛ دو اسلحه پنهان

هلند در قلب خط دفاع چند بازیکن خوب دارد، تا جایی که ۳ بازیکن در ترکیب اصلی قرار می‌گیرند و ۲ ستاره هم روی نیمکت می‌نشینند.

در بازی با آمریکا ماتیاس دلیخت و استفان دویرخ، ستارگان بایرن مونیخ و اینتر روی نیمکت نشستند تا ترکیب ۳ نفره ویرجیل فان‌دایک، ناتان آکه و یورین تیمبر در قلب خط دفاع هلند قرار بگیرند.

اما در فاز حمله هم اسلحه پنهان هلند، دو مدافع-هافبک کناری این تیم هستند. دنزل دامفریاس و دنی بلیند در راست و چپ بازی می‌کنند. هر دو بازیکن به آمریکا گل زدند. دامفرایس دو پاس گل هم داد و بلیند هم یک پاس گل ثبت کرد.

مهمترین برنامه هجومی هلند را مقابل آمریکا در دقیقه ۸۱ دیدیم؛ سانتر بلیند از سمت چپ و ضربه نهایی دامفرایس در محوطه جریمه روی تیر دوم و گل سوم هلند.

به این ترتیب آرژانتین جدا از برنامه‌ریزی برای کنترل دو مهاجم هلند، باید زمانی که حمله هلند از یکی از دو کانال کناری طراحی می‌شود، مدافع-هافبک سمت مخالف که از منطقه کور وارد محوطه جریمه می‌شود تا ضربه آخر را بزند هم مهار کند.

پیشرفت بازی به بازی آرژانتین

آرژانتین هم تیمی است که مثل هلند هم پرستاره و هم در جریان تورنمنت بازی به بازی پیشرفت کرده است؛ تیمی که پس از شکست ناباورانه روز اول مقابل عربستان، خطر حذف در مرحله گروهی را احساس می‌کرد، پس از آن بازی ۳ پیروزی پیاپی را به دست آورد و در بازی مرحله یک‌هشتم نهایی مقابل استرالیا هم نمایش خوبی به خصوص در فاز حمله داشت.

آرژانتین با سیستم پایه ۳-۳-۴ بازی می‌کند. به نظر می‌رسد مثل بازی مقابل استرالیا، لیونل مسی، الخاندرو گومز و خولین آلوارز ترکیب ۳ نفره خط حمله را تشکیل بدهند.

تغییرات و تحولات آرژانتین از نظر فرمی و نفری در جریان تورنمنت قابل تحلیل است. در نخستین بازی آرژانتین، در خط میانی لیساندرو پاردس هافبک یوونتوس کنار رودریگو دی‌پائول بازی می‌کرد اما ضعف خلاقیت با توپ در بازی این زوج محسوس بود.

انزو فرناندز هافبک خلاق بنفیکا از بازی با لهستان در ترکیب اصلی قرار گرفت، یک گل زیبا زد و جای خود را در ترکیب اصلی تثبیت کرد. دی‌پائول هم در کنار فرناندز عملکردش بهتر شد و خط میانی آرژانتین به تعادل نسبی رسید.

در خط حمله هم زوج مسی در نخستین بازی تورنمنت لائوتارو مارتینز ستاره اینترمیلان بود اما مارتینز نمایش چندان موثری مقابل عربستان و مکزیک نداشت و از بازی سوم مقابل لهستان، خولین آلوارز جای او را در ترکیب اصلی گرفت.

آلوارز مهاجم ۲۱ ساله منچسترسیتی هم به لهستان گل زد و هم دروازه استرالیا را باز کرد تا تبدیل به گزینه اول خط حمله شود.

حالا به نظر می‌رسد لیونل اسکالونی تغییری در ترکیب ابتدایی مقابل استرالیا ایجاد نمی‌کند و با فرناندز و آلوارز و الکس مک‌آلیستر که در جریان ۴ بازی گذشته خودشان را از نیمکت به ترکیب اصلی رساندند، بازی با هلند را هم آغاز می‌کند.

مثلث خط حمله آرژانتین با مسی، دی‌ماریا و آلوارز ترکیب دردسرسازی برای هر تیمی می‌تواند باشد.

تغییر سیستم پس از رسیدن به گل

اسکالونی در خط دفاع از زوج کریستین رومرو و نیکولاس اوتامندی استفاده می‌کند.

سرمربی آرژانتین از بازی دوم تصمیم گرفت که رومرو را روی نیمکت قرار دهد و لیساندرو مارتینز مدافع منچستریونایتد را در کنار اوتامندی در قلب خط دفاع قرار دهد.

مقابل لهستان اما دوباره رومر به ترکیب اصلی برگشت و مارتینز نیمکت‌نشین شد. به روشنی مشخص بود که اسکالونی این تغییر را برای بالا بردن متوسط قد بازیکنان خط دفاع تیمش انجام داد تا مهاجمان بلندقامت لهستان مثل لواندوفسکی شانس برتری‌شان در نبردهای هوایی کم شود.

به نظر می‌رسد مقابل هلند هم شاهد همین رویکرد باشیم. در ادامه بازی اما اگر آرژانتین گل اول را بزند، یک تغییر فرمی را خواهیم دید؛ به بازی آمدن مارتینز و استفاده از ۳ مدافع میانی به جای دو دفاع میانی و تحکیم بدنه دفاعی مقابل تیمی که هجومی‌تر از قبل شده است.

لحظات سرنوشت‌ساز در محوطه جریمه

مسی در ۳ بازی از ۴ بازی قبلی آرژانتین گل زده و یکی از مدعیان آقای گلی تورنمنت است؛ بازیکنی که در فرم خیلی خوبی هم قرار دارد و عملا موتور محرک آرژانتین در فاز حمله است.

درمجموع میان هلند و آرژانتین پیش از بازی، توازن در قدرت برقرار است. به این مفهوم که دو تیم سیستمی متناسب با جنس بازیکنان خود دارند و در فازهای مختلف بازی هم به اندازه کافی توانایی صعود به جمع ۴ تیم پایانی جام جهانی را دارند.

آنچه سرنوشت بازی بزرگ آرژانتین-هلند را مشخص می‌کند، تصمیمات ستارگان دو تیم مثل مسی و دی‌ماریا و آلوارز و در سوی دیگر گاکپو، دپای و دامفرایس در لحظات کلیدی و نزدیک محوطه جریمه دو تیم است.

آرژانتین یک بار فرصت حضور در فینال جام جهانی را از فان‌خال گرفت. این آخرین شانس حضور مسی به عنوان بازیکن و فان‌خال به عنوان مربی در فینال جام جهانی است و برای رسیدن به هدفشان، شانس مناسبی دارند.