روزهای ۲۶ تا ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۱، هم‌زمان با اعتراضات سراسری که در شهرهای مختلف ایران ادامه دارد، شهروندان تهرانی که قصد استفاده از ناوگان اتوبوسرانی و «بیآرتی» در مسیرهای مختلف را داشتند، شاهد حضور اتوبوس و مینی‌بوس‌هایی با پلاک سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نیروی انتظامی به جای اتوبوس‌های همیشگی در خطوط بودند. ماجرا از چه قرار بود؟
رانندگان شرکت واحد اتوبوسرانی و ناوگان اتوبوس‌های بیآرتی تهران در اعتراض به مشکلات معیشتی و اجرا نشدن مصوبه افزایش ۵۷ درصدی حقوق کارگران در شهرداری پایتخت، یک اعتصاب بزرگ برگزار کردند؛ اعتصابی که در جریان برگزاری آن، دست‌کم ۱۲ نفر از رانندگان اتوبوسرانی توسط نیروهای امنیتی بازداشت شدند. اعتصاب سه روزه رانندگان شرکت واحد به کجا رسید؟
***
بر اساس گزارش «ایسنا»، با آغاز اعتصاب رانندگان شرکت واحد اتوبوسرانی تهران، در روز اول ۷۰۰ دستگاه از اتوبوس‌های فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی (فراجا) نسبت به جابه‌جایی مسافران اقدام کردند.
طبق گزارش‌های منتشر شده، در روز دوم هم شهرداری و دستگاه‌های امنیتی تعدادی راننده غیرشاغل در اتوبوسرانی تهران را به کار گرفتند. سندیکای کارگران شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه درخواست مقامات شهرداری از آتش‌نشانان برای رانندگی با اتوبوس و شکستن اعتصاب رانندگان و کارگران شرکت واحد را علنی کرد. این تلاش هم با عدم پذیرش از سوی آتش‌نشان‌ها، ناکام ماند.
رانندگان معترض در روز دوشنبه ۲۶ اردیبهشت، در جریان برگزاری تجمع اعتراضی خود مقابل ساختمان مرکزی شرکت، شعارهایی هم‌چون «شهردار بی‌لیاقت، استعفا، استعفا» سر دادند.
شاهدان عینی که مسافر هر روزه خطوط هستند، از تاخیرات مکرر و کندی حرکت اتوبوس‌ها و ناآشنایی رانندگان با نقشه مسیر و ایستگاه‌ها و حتی بی اطلاعی از چگونگی کار با اتوبوس‌های بیآرتی و خاموش بودن تهویه و نحوه پیاده شدن مسافران خبر می‌دهند.
به گفته آن‌ها، این رانندگان که لباس فرم اتوبوسرانی تهران را هم بر تن نداشتند، از شهرهای دیگر و به صرف داشتن گواهی‌نامه پایه یک در خطوط به‌کارگیری شده بودند.
در روز سوم اعتصاب، آلودگی هوا به کمک دولت آمد و حکومت برای جلوگیری از تبعات اعتصاب و هم‌زمانی آن با اعتراضات سراسری، روز سه‌شنبه ۲۷ اردیبهشت ادارات و مدارس شهر تهران را تعطیل اعلام کرد. اگرچه این تعطیلی با هدف کاهش تردد شهروندان به بهانه حفظ سلامت آن‌ها انجام شد اما بسیاری معتقدند دلیل این تعطیلی، کاهش تاثیر اعتصاب رانندگان اتوبوسرانی بر بار ترافیکی تهران و ناکارآمدی روش‌های جایگزین بوده است.
دلیل اعتصاب رانندگان اتوبوسرانی تهران چیست؟
کارگران و رانندگان شاغل و بازنشسته شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه که از روز ۲۶ اردیبهشت در اعتراض به نادیده گرفتن مصوبه مزد «شورای عالی کار»، در مقابل دفتر مرکزی این شرکت تحصن کرده بودند، خواستار استعفای شهردار تهران و مدیر شرکت هستند.
آن‌ها می‌گویند: «شهرداری حقوق ما را در سال جدید فقط ۱۰ درصد افزایش داده است.»
این در حالی است که مطابق مصوبه شورای عالی کار، حقوق کارگران باید در سال ۱۴۰۱ دست‌کم ۵۷ درصد افزایش پیدا می‌کرد.
به گفته آن‌ها، با توجه به موج جدید گرانی‌ها در ماه‌های اخیر، حتی همان افزایش ۵۷ درصدی حقوق کارگران هم تاثیری در قدرت خریدشان نخواهد گذاشت.
ولی «علیرضا زاکانی»، شهردار تهران که روز دوم در جمع اعتصاب‌کنندگان حاضر شده بود، آب سردی بر پیکر رانندگان ریخت. او به آن‌ها گفت: «مصوبه ۵۷ درصدی افزایش حقوق مربوط به کارکنان دولت است و کارگران دیگر نهادها مشمول آن نمی‌شوند.»
زاکانی با ابراز تعجب از برگزاری تجمع اعتراضی رانندگان، در ادامه از آن‌ها خواست تا خدمات‌دهی را متوقف نکنند.
سخنان او با واکنش «محسن باقری»، رییس شورای اسلامی کار رانندگان شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه مواجه شد. باقری با اشاره به این که به جز شورای عالی کار، هیچ‌کس نمی‌تواند در مورد میزان دستمزد کارگران تصمیم بگیرد، گفت: «استانداری و معاون انتظامیِ استانداری به ما قول پی‌گیری موضوع را داده‌اند. بر اساس ماده ۱۴۲ قانون کار، ما این حق را برای کارکنان و شورای اسلامی کار قائل هستیم که نسبت به این موضوع معترض باشند و وزارت کار باید به فوریت موضوع را پی‌گیری کند.»
رییس شورای اسلامی کار رانندگان شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه با غیرقانونی خواندن اظهارات دستگاه خدمات شهری در خصوص اعلام درصد برای حقوق ادامه داد: «ما با دوستان تماس گرفتیم و بعد از شرح موضوع، انشاالله برای شیفت ظهر همه رانندگان برای کار حاضر می‌شوند و این اعتراض خاتمه پیدا می‌کند اما متولیان امر حتماً کارشناسانه سخن بگویند و رفتار خلاف قانون انجام ندهند.»
آیا حقوق کارکنان شرکت واحد اتوبوسرانی تهران افزایش می‌یابد؟
«فارس»، خبرگزاری نزدیک به نهادهای امنیتی ساعاتی پس از انتشار سخنان زاکانی در جمع رانندگان اتوبوس ادعا کرد که برخی رانندگان اتوبوس درآمدی بیش از ۱۴ میلیون تومان دارند: «دریافتی بیشتر این افراد بالای ۱۴میلیون تومان بوده و با افزایش ۵۷ درصدی که مطالبه اصلی آن‌ها است، این میزان به‌طور متوسط به ۲۵میلیون تومان در سال ۱۴۰۱ می‌رسد.»
این ادعا تنها چند ساعت دوام آورد، زیرا «عبدالمطهر محمدخانی»، سخن‌گوی شهرداری تهران در حساب توییتر خود نوشت: «پس از بررسی‌های انجام شده، به دستور شهردار تهران، حقوق اردیبهشت‌ماه کارکنان قراردادی شهرداری تهران و سازمان‌ها و شرکت‌های تابعه تا تعیین تکلیف قطعی از مجاری قانونی، با افزایش ۴۰درصدی پرداخت خواهد شد.»
ولی رییس شورای اسلامی کار رانندگان شرکت واحد اتوبوسرانی تهران درباره اعلام این ارقام از سوی شهرداری به «ایلنا» گفت: «از دیروز که رانندگان به افزایش ۱۰ درصدی حقوق خود اعتراض کردند، ارقامی از ۱۲ تا ۴۰ درصد افزایش حقوق از سوی مشاوران شهرداری مطرح شده است که ما این اظهارنظرها را نقد می‌کنیم. ظاهراً جایگاه دوستان با جایگاه قانون‌گذاری تغییر کرده است. به نظر می‌رسد برخی دوستان در شهرداری اشراف کافی به قوانین ندارند. ای کاش قبل از اظهارنظرِ رسمی، از مراجع ذی‌صلاح در این خصوص استعلام می‌کردند. این اظهارات غیر کارشناسانه‌اند. ما توصیه می‌کنیم دوستان نظر وزارت کار را جویا شوند و بعد موضوع را رسانه‌ای کنند.»
درباره راننده‌هایی که در جریان اعتصاب بازداشت شدند، چه می‌دانیم؟
در جریان برگزاری اعتصاب سه روزه رانندگان شرکت واحد، دست‌کم ۱۲ نفر از رانندگان توسط نیروهای امنیتی بازداشت شدند. کانال تلگرامی سندیکای کارگران شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه امروز ۲۸ اردیبهشت از حضور آن‌ها در زندان «اوین» خبر داد و نوشت: «وحید فریدونی، یکی از چهره‌های شناخته شده که در محل تجمع مقابل اداره مرکزی شرکت واحد سخنرانی کرد و توسط لباس شخصی‌ها بازداشت شد، به همراه دیگر بازداشتی‌ها به زندان اوین منتقل شدند.»
به گفته سندیکا، برای وحید فریدونی قرار وثیقه ۵۰۰ میلیون تومانی صادر شده است و خانواده او تا بعدازظهر چهارشنبه ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۱ برای سپردن وثیقه در دادسرای زندان اوین حضور داشتند. اما مقامات دادسرا به آن‌ها اعلام کردند قرار است در مورد بازداشتی‌ها در روز ۲۹ اردیبهشت تصمیم‌گیری شود. اسامی برخی از اعتصابیونی که در تجمع مقابل اداره مرکزی شرکت واحد بازداشت شده‌اند، عبارت است از: «علیرضا زارعی»، «جواد صادقی‌پور»، «محمد عباس دایی»، «احد صالح‌پور»، «محسن اکبری» (شاغل در تعمیرگاه زرند سامانه یک)، خانم اسدی(شاغل در سامانه جانبازان)، «محمد رمضانی»، «عباس تاجیک» و «اکبر رزمی».
همسر رزمی هم که پس از بازداشت او به سامانه شش مراجعه و اعتراض کرده، در میان بازداشت شدگان است. آن‌ها ابتدا به پایگاه نهم پلیس امنیت شهرری منتقل می‌شوند، سپس هر دو نفر را تحویل بازداشتگاه یکی از کلانتری‌های اطراف می‌دهند. اما بر اساس گزارش کانال سندیکا، همه آن‌ها در حال حاضر در زندان اوین نگه‌داری می‌شوند.
واکنش سندیکای کارگران شرکت واحد اتوبوسرانی به بازداشت‌ها چه بود؟
سندیکای کارگران شرکت واحد خواستار آزادی بی‌قید و شرط تمامی بازداشت شده‌ها و هم‌چنین «رضا شهابی»، عضو هیات مدیره این سندیکا شد که در روزهای اخیر همراه با تعداد دیگری از فعالان کارگری بازداشت شده است. این سندیکا روز دوشنبه ۲۶ اردیبهشت با صدور بیانیه‌ای، آن‌چه را پرونده‌سازی، بازداشت و نشر و پخش اکاذیب از طرف وزارت اطلاعات و دیگر نیروهای سرکوب نامید، محکوم کرد.
این تشکل کارگری به تجمعات اعتراضی کارگران، معلمان، بازنشستگان و سایر مزدبگیران و بازداشت گروهی از آن‌ها اشاره کرد و افزود: «حکومت به راه حل همیشگی، یعنی سرکوب، پرونده‌سازی، بازداشت، پخش اکاذیب و اتهامات نخ‌نمای امنیتی علیه فعالان کارگری و صنفی بازداشتی متوسل شده است.»
سندیکای کارگران شرکت واحد اتوبوسرانی از نهادهای بین‌المللی کارگری درخواست کرد تا جمهوری اسلامی را در نشست آتی «سازمان جهانی کار» تحت فشار قرار دهد و خواهان آزادی رضا شهابی و سایر زندانیان سیاسی شد.
رضا شهابی کیست و چرا بازداشت شده است؟
روز ۲۲ اردیبهشت، کانال تلگرام سندیکای کارگران شرکت واحد از بازداشت رضا شهابی، عضو هیات مدیره این سندیکا خبر داد و درباره نحوه بازداشت او نوشت: «پنج مامور وزارت اطلاعات به منزل رضا شهابی مراجعه و نگهبان ساختمان را مجبور کردند در آپارتمان را بزند. ماموران به محض این که لای در باز شد، با وجود این که همسر و دختر رضا شهابی لباس مناسب نداشتند، به زور وارد خانه ایشان شدند.»
هم‌زمان با دستگیری رضا شهابی، کمیته هماهنگی برای کمک به ایجاد تشکل‌های کارگری از دستگیری «ریحانه انصاری»، یکی دیگر از فعالان کارگری در ایران خبر داد.
رضا شهابی پیش از این بارها برای دفاع از حقوق کارگران با اتهامات امنیتی بازداشت و به زندان محکوم شده است.
قرارگاه سایبری «عمار» در پی بازداشت شهابی و «مریم (آنیشا) اسداللهی»، در کانال تلگرامی خود خبر داد که آن‌ها با اتهاماتی چون «همکاری و ارتباط با گروهی در جهت براندازی نظام» تحت بازجویی قرار دارند.
براساس این خبر، وزارت اطلاعات بعد از بازداشت رضا شهابی و آنیشا اسدالهی ادعا کرده است: «این دو فعال کارگری با سسیل کولر، عضو فدراسیون آموزش و فرهنگ نیروی کار فرانسه و همسرش که با ویزای گردش‌گری به ایران وارد شده و در بازداشت این ارگان امنیتی هستند، در ارتباط بوده است و در تلاش برای براندازی نظام با یک‌دیگر همکاری می‌کردند.»
قرارگاه سایبری عمار «تشکیل هسته ضد امنیتی با هدف تحریک کارگران، معلمان و مردم برای ایجاد آشوب در کشور» را اتهام شهابی عنوان کرده است. بازداشت موقت این فعال کارگری را شعبه دوم دادسرای مقدس اوین به درخواست بازجویان برای یک ماه تمدید کرده است.
شرایط جسمی او در زندان نامساعد گزارش شده است. شهابی در زندان دچار فشار خون بالا و کمر درد شدید شده و بی‌حسی سیستم عصبی او دوباره عود کرده است.
رضا شهابی، زندانی سیاسی سابق و کارگر اخراجی شرکت واحد، روز هشتم اردیبهشت با انتشار نامه‌ای سرگشاده خطاب به مسوولان قضایی جمهوری اسلامی، از تهدید به قتل خود و خانواده‌اش توسط فردی ناشناس خبر داده بود.
او که این نامه را در اینستاگرام خود منتشر کرده، از پیامک‌ها و پیام‌های واتس‌اپی فردی ناشناس و تهدید به قتل خود، همسر و دو فرزندش و حمله دو موتور سوار به خواهرزاده‌اش پرده برداشته و از دستگاه‌های مسوول برای تامین امنیت اطرافیانش کمک خواسته بود.
اگرچه شهروندان تهرانی امروز در شبکه‌های اجتماعی از بازگشت اتوبوس‌های شرکت واحد با رانندگان یونیفورم‌پوش همیشگی خبر دادند اما مطالبه افزایش حقوق و آزادی اعضای سندیکا و رانندگان بازداشت شده در جریان اعتصاب سه روزه کماکان به قوت خود باقی است.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر