محدودیت انتخاب نام در ایران؛ محرومیت از تحصیل «آنار» را تهدید می‌کند

سازمان ثبت‌احوال، به‌رغم گذشت ۷ سال و چهار ماه از زمان تولدِ «آنار»، کماکان از صدور شناسنامه برای این کودک ساکن تهران به دلیل نام تُرکی انتخاب‌شده، خودداری می‌کند.

ابراهیم رشیدی، روزنامه‌نگار و پژوهشگر ساکن مشکین‌شهر، با انتشار خبر امتناع سازمان ثبت‌احوال از صدور شناسنامه برای «آنار نعمت‌پور کلیبری»، در کانال تلگرامی خود نوشته است: «با آنار نعمت‌پور و سختی‌هایی که خانواده او در این سال‌ها کشیده‌اند، دو روز پیش در کلیبر آشنا شدم و قلبم مچاله شد. آن‌ها ساکن تهرانند و آنار ساعت ۲۲ و ۳۰ دقیقه روز ۲۳ دی ۹۳ در بیمارستان آرش تهران به دنیا آمده و با گذشت ۷ سال و ۴ ماه از زندگی‌اش، هنوز شناسنامه ندارد.»

این روزنامه‌نگار در ادامه پست تلگرامی خود خبر داده است که آنار تنها تا پایان تیرماه امسال فرصت اخذ شناسنامه و ورود به مدرسه را دارد و در صورت عدم صدور شناسنامه از سوی سازمان ثبت‌احوال، این کودک از تحصیل بازخواهد ماند.

آنار در زبان تُرکی به معنای «تیزهوش» و «فهیم» است.

مخالفت سازمان ثبت‌احوال با نام انتخابی و امتناع این سازمان از صدور شناسنامه برای کودکان، معضلی است که بسیاری از شهروندان ایرانی با آن مواجه هستند. از سال ۱۳۹۹ نیز در پی عدم صدور شناسنامه برای «آییل» و انتشار ویدیوی اعتراضی پدر این کودک اردبیلی از مقابل اداره ثبت‌احوال این شهرستان، کمپینی با نام «آییل» آغاز شد. در این کمپین خانواده‌های تُرک، کُرد، بلوچ، عرب و... که به دلیل محدودیت‌های قومی و مذهبی اعمال‌شده از سوی سازمان ثبت‌احوال، موفق به دریافت شناسنامه برای فرزند خود نشده‌اند، در کنار انتشار تجربه‌ی زیسته خود در شبکه‌های اجتماعی، تلاش می‌کنند با پیگیری حقوقی، قوانین محدودکننده‌ی انتخاب نام در ایران را تغییر دهند.

در ایران سازمان ثبت‌احوال با انتشار فهرستی از شهروندان می‌خواهد که از اسامی مصوب برای فرزندان خود انتخاب کنند. درصورتی‌که نام انتخاب‌شده از سوی والدین خارج از فهرست پیشنهادی اداره ثبت‌احوال باشد، نام جهت بررسی، به هیئتی مستقر در این سازمان (کمیته نام) ارسال و در صورت عدم تائید، از انتخاب آن نام جلوگیری می‌شود.

محدودیت‌ها و بینش قومی و مذهبی اعمال‌شده در کتابچه اسامی مورد تأیید ادارات ثبت‌احوال، عملاً بسیاری از شهروندان را از نام‌گذاری کودکان خود بر اساس هویت‌های مذهبی، اتنیکی و یا فرهنگی خود برخلاف مقاوله نامه‌های‌ حقوق بشری محروم می‌کند.