سلاح‌های آمریکایی برای طالبان؛ دستکم 'هفت میلیارد دلار تجهیزات' جا مانده است

کنگره آمریکا گزارشی را در دست بررسی دارد که در آن آمده بعد از خروج نیروهای آمریکا از افغانستان، تجهیزات نظامی به ارزش حدود هفت میلیارد دلار در این کشور جا مانده است. این تجهیزات را آمریکا طی ۱۶ سال به دولت‌های پیشین افغانستان داده بود.

آمریکا در ۳۰ اوت/اگوست ۲۰۲۱، بعد از نزدیک به ۲۰ سال حضور نظامی و درگیری مداوم با گروه طالبان و دیگر گروه‌هایی که "تروریستی " می‌خواند، از افغانستان خارج شد و کشور به‌سرعت به دست طالبان افتاد. برنامه‌ریزی آمریکا برای خروج و شیوه اجرای آن انتقادهای زیادی را در داخل و خارج آمریکا به همراه داشت.

این برآورد از کجا آمده است؟

به گزارش شبکه خبری سی‌ان‌ان، کنگره آمریکا از وزارت دفاع این کشور خواسته بود تا گزارشی از آنچه در افغانستان رها کرده‌اند برای کنگره تهیه کند. تا قبل از تهیه این گزارش آمار دقیقی در این زمینه وجود نداشت.

سی‌ان‌ان حالا می‌گوید این گزارش را دیده است. به گزارش این شبکه وزارت دفاع آمریکا گفته است که "آنها هیچ برنامه‌ای برای بازگشت به افغانستان به منظور پیدا کردن و از میان‌بردن تجهیزات به جا مانده ندارند. "

بر اساس این گزارش، ایالات متحده از سال ۲۰۰۵ تا اوت ۲۰۲۱ به نیروهای دفاعی و امنیتی ملی افغانستان (ANDSF) مجموعاً ۱۸.۶ میلیارد دلار تجهیزات داده و برآورد می‌شود که بعد از خروج تجهیزاتی به ارزش هفت میلیارد دلار در افغانستان جا مانده باشد.

چه تجهیزاتی در افغانستان به جا مانده است؟

در این گزارش ارزش هواپیماهای به‌جا مانده حدود یک میلیارد دلار برآورد شده و آمده است که هنگام خروج نیروهای آمریکا ۷۸ هواپیمای ساخت این کشور در افغانستان وجود داشته ولی وزارت دفاع آمریکا گفته که آن‌ها را غیرفعال کرده است.

در گزارش پنتاگون آمده با پایان حضور نظامی آمریکا، مجموعا بیش از ۹ هزار مهمات هوا به زمین به ارزش بیش از شش و نیم میلیون دلار در افغانستان باقی مانده است. در این گزارش آمده است که "اکثریت قابل توجهی" از "ذخیره مهمات باقیمانده هواپیما از مهمات غیردقیق" است.

در این گزارش همچنین گفته شده است که از مجموع ۹۶ هزار خودروی نظامی بیش از چهل هزار دستگاه به دست طالبان افتاده است از جمله۱۲ هزار هاموی (خودروی زرهی) . همچنین از مجموع بیش از ۴۰۰ هزار سلاحی که ایالات متحده به نیروهای افغانستان داده بود، حدود ۳۰۰ هزار قبضه در این کشور به‌جا مانده است.

"تقریبا تمام" تجهیزات ارتباطی از جمله ایستگاه‌های پایه، سیار، سیستم‌های رادیویی تجاری و نظامی قابل‌حمل و دستی، و فرستنده‌ها و دستگاه‌های رمزگذاری مرتبط هم در افغانستان باقی مانده است. این گزارش افزوده است که "تقریباً همه" تجهیزات دید در شب، نظارت، "تجهیزات بیومتریک و موقعیت‌یابی" در مجموع نزدیک به ۴۲ هزار قطعه تجهیزات تخصصی در افغانستان مانده است.

آیا تجهیزات به جا مانده قابل استفاده است؟

تعمیر و نگهداری انواع سلاح‌ها و تجهیزات مانند هلی‌کوپترها و هواپیماهایی که به ارتش پیشین افغانستان داده شده بود به پیمانکاران خصوصی آمریکایی واگذار شده بود که پیش‌تر از ماه آگوست ۲۰۲۱ از افغانستان خارج شدند.

شماری زیادی یکی از عوامل عمده فروپاشی ارتش پیشین افغانستان را همین خروج پیمانکاران تخصصی آمریکا از افغانستان می‌دانند.

قبلا نهادهای بین‌المللی از این احتمال گفته بودند که "طالبان برای تعمیر و راه‌اندازی هواپیماهایی که بدست آورده به کمک فنی خارجی مثلا از چین و روسیه روی آورده باشند".

در سال ۲۰۱۴ که نیروهای ناتور مأموریت‌شان را در افغانستان خاتمه دادند و ارتش ملی این کشور مسئول حفظ امنیت افغانستان شد، آمریکا تجهیزات بیشتری به آن داد و دستگاه‌های قدیمی را جایگزین کرد.

به گزارش وزارت دفاع ایالات متحده، مجموع هزینه‌های نظامی در افغانستان (از اکتبر ۲۰۰۱ تا دسامبر ۲۰۲۰) ۸۲۵ میلیارد دلار بوده است و حدود ۱۳۰ میلیارد دلار دیگر برای پروژه‌های بازسازی هزینه شده است.

حساب هزینه کلی جنگ در افغانستان پیچیده‌ است. در پژوهشی که دانشگاه براون در آمریکا در این زمینه داشته است، هزینه جنگ بیشتر از دو تریلیون دلار برآورد شده است؛ که دربرگیرنده سود بدهی‌های دولتی و هزینه مراقبت از سربازانی است که دوره فعالیت‌شان تمام شده است.