طرح پناهندگی بریتانیا در رواندا چیست و چند نفر از کانال مانش وارد می‌شوند؟

دولت بریتانیا قصد دارد شماری از پناهجویان را به کشور رواندا بفرستد، تا به عنوان عاملی بازدارنده عمل کند و از شمار مهاجرانی که از طریق کانال مانش وارد این کشور می‌شوند، بکاهد.

سازمان‌های خیریه بریتانیا این طرح را "بی‌رحمانه" خوانده‌اند؛ اسقف اعظم کانتربری که رئیس کلیسای انگلستان است هم این طرح را "در تضاد با سرشت خداوند" خوانده است.

طرح و برنامه بریتانیا چیست؟

بریتانیا قرار است در ابتدا یک برنامه پنج ساله آزمایشی را با هزینه اولیه ۱۲۰ میلیون پوند اجرا کند، که براساس آن شماری از پناهجویان به کشور رواندا در آفریقای مرکزی فرستاده می‌شوند.

به نظر می‌رسد که هدف این طرح بیشتر مردان جوان مجرد است که "به روش‌های غیرقانونی، خطرناک، یا غیرضروری" مانند استفاده از قایق‌های کوچک یا قایم شدن در کامیون‌ها خود را به بریتانیا می‌رسانند.

بوریس جانسون، نخست‌وزیر بریتانیا، گفته است کسانی که از اول ژانویه سال جاری به طور غیرقانونی وارد این کشور شده‌اند، بدون محدودیت در شمار آنها، مشمول این طرح خواهند شد.

به این ترتیب، رواندا مسئولیت کسانی که به آنجا فرستاده می‌شوند را برعهده می‌گیرد. گفته می‌شود که مهاجران "مطابق قوانین رواندا مشمول حمایت کامل خواهند بود"، از جمله به شغل و خدمات دسترسی برابر خواهند داشت.

آیا فرستادن مهاجران به رواندا قانونی است؟

لایحه جدیدی تحت عنوان "لایحه ملیت و مرزها" در دست بررسی است که به دولت اختیارات جدیدی می‌دهد و فرستادن پناهندگان به خارج از کشور برای رسیدگی به درخواست پناهندگی‌شان را برای بریتانیا آسان‌تر می‌کند. انتظار می‌رود که این لایحه در ماه آینده تصویب و به قانون تبدیل شود.

اما کشور مقصد باید "امن" باشد، و بریتانیا امضاکننده دو معاهده بین‌المللی مهم و کلیدی برای تضمین حقوق پناهندگان است.

اولی، کنوانسیون پناهندگان سازمان ملل متحد است؛ این کنوانسیون از مردم دربرابر فرستاده شدن به کشوری که در آن با تهدید جدی مرگ یا نبود آزادی روبرو هستند، محافظت می‌کند.

دومی، کنوانسیون اروپایی حقوق بشر است؛ این کنوانسیون می‌گوید که هیچکس نباید تحت شکنجه، رفتار غیرانسانی یا تحقیرآمیز، یا تنبیه و مجازات قرار گیرد.

بنابراین اگر خطر بدرفتاری با فردی در رواندا وجود داشته باشد، نمی‌توان آنها را به آنجا فرستاد.

آقای جانسون اخیرا رواندا را یکی از امن‌ترین کشورهای جهان توصیف کرد؛ این در حالی است که سال گذشته بریتانیا از "محدودیت‌های مداوم برای حقوق مدنی و سیاسی و آزادی رسانه‌ها" در رواندا ابراز نگرانی کرده بود.

گروه‌های حقوق بشر هم از رواندا به دلیل رفتارش با منتقدان دولت انتقاد کرده‌اند؛ آنها به بدرفتاری در بازداشت، و اتهامات مربوط به ناپدید شدن و مرگ‌های مشکوک در این کشور اشاره می‌کنند.

آیا تاکنون مهاجرانی به رواندا فرستاده شده‌اند؟

سازمان ملل متحد با رواندا توافق‌نامه‌ای برای پذیرش پناهندگان و پناهجویان از دیگر کشورهای آفریقایی که در لیبی بسر می‌برند، دارد.

این یک طرح داوطلبانه است و هدف آن این است که به افراد شرکت‌کننده در طرح اجازه دهد یا در کشورهای ثالث اسکان داده شوند، یا به کشورهای خود بازگردند، و یا در رواندا بمانند.

این در حالی است که در سال ۲۰۱۸، بعضی از پناهندگان از جمهوری دموکراتیک کنگو در جریان اعتراض به کاهش جیره توسط نیروهای امنیتی رواندا کشته شدند.

این طرح چقدر برای بریتانیا هزینه دارد؟

بریتانیا ۱۲۰ میلیون پوند، به عنوان بخشی از این توافق، در "رشد و توسعه اقتصادی رواندا" سرمایه گذاری می‌کند.

دولت بریتانیا گفته است که همچنین هزینه‌هایی معادل آنچه که در بریتانیا برای پناهجویان لازم است را برای رواندا تامین خواهد کرد.

براساس گزارش روزنامه بریتانیایی تایمز، هزینه فرستادن هر فرد مهاجر به رواندا رقمی بین ۲۰ هزار تا ۳۰ هزار پوند است.

پریتی پاتل، وزیر کشور بریتانیا، پس از هشدارها در مورد نبود شواهد کافی از به صرفه بودن این طرح، شخصا مسئولیت اجرای این سیاست را بر عهده گرفت.

وزارت کشور بریتانیا اعلام کرده است که سیستم پناهندگی این کشور ۱/۵ میلیارد پوند در سال هزینه دارد، که بیش از ۴/۷ میلیون پوند در روز صرف اقامت مهاجران بی‌خانمان در هتل‌ها می‌شود.

منتقدان این طرح چه می‌گویند؟

جیلیان تریگز، دستیار دبیرکل کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل، گفته است که این طرح ممکن است به عنوان یک عامل بازدارنده موثر باشد، اما "راه‌های قانونی بسیار موثرتری برای دستیابی به نتیجه مشابه" وجود دارد.

شورای پناهندگان بریتانیا هم گفته است که "از تصمیم بی‌رحمانه و آزاردهنده دولت منزجر شده است".

جاستین ولبی، اسقف اعظم کانتربری و رئیس کلیسای انگلستان، گفته است "اصل کار بایستی بتواند در دادگاه خداوند سربلند بیرون بیاید (در برابر قضاوت خداوند تاب بیاورد)، و این طرح نمی‌تواند".

با این حال، دولت بریتانیا قول داده است که کنترل مرزهای این کشور را پس از برگزیت پس بگیرد، و پریتی پاتل، وزیر کشور بریتانیا، استدلال می‌کند که هیچکس دیگری راه‌حلی برای مشکل پناهندگان ارائه نداده است.

چه تغییرات دیگری در زمینه پناهندگی در بریتانیا برنامه‌ریزی شده است؟

نیروی دریایی سلطنتی بریتانیا، در کنار نیروی مرزی این کشور، مسئولیت اقدام درقبال قایق‌های کوچک در کانال مانش را برعهده خواهد داشت. برای این کار، ۵۰ میلیون پوند بودجه اضافی در نظر گرفته شده است.

مهاجرانی که به بریتانیا می‌رسند به مراکز رسیدگی در سراسر بریتانیا فرستاده می‌شوند، تا شمار پرونده‌ها به طور مساوی بین مقامات محلی تقسیم شود. همچنین یک مرکز جدید پذیرش پناهندگی در لینتون-آن-اوس در شمال یورکشایر باز خواهد شد.

اما براساس توییتی که وزارت دفاع بریتانیا منتشر کرد، ارتش از تاکتیک‌های پیشنهادی سال گذشته برای عقب‌راندن قایق‌های کوچک مهاجران به آب‌های فرانسه استفاده نخواهد کرد.

بریتانیا همچنین به مقامات فرانسوی برای جلوگیری از خروج قایق‌ها از فرانسه مبلغی پرداخت می‌کند، از جمله ۵۴ میلیون پوند که در سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ وعده داده شد.

چه تعداد مهاجر از کانال مانش وارد بریتانیا می‌شوند؟

در مارس امسال، بیش از ۳۰۰۰ نفر با قایق‌های کوچک وارد بریتانیا شدند، در حالی که این رقم در مارس سال گذشته ۸۳۱ نفر بود. در مجموع، ۴۵۰۰ نفر در سال جاری میلادی از طریق کانال مانش وارد این کشور شده‌اند.

در سال ۲۰۲۱، شمار افرادی که با قایق‌های کوچک وارد شدند ۲۸۵۲۶ نفر بود، در حالیکه در سال ۲۰۲۰ این رقم ۸۴۰۴ نفر بود.

به گفته مقامات اتحادیه نیروی مرزی بریتانیا، مجموع رقم امسال بسیار بالاتر خواهد بود.

مهاجران چه کسانی هستند و از کجا می‌آیند؟

براساس آمار وزارت کشور، در سال ۲۰۲۱، ۷۵ درصد از کل مهاجران با قایق‌های کوچک را مردان ۱۸ تا ۳۹ ساله تشکیل می‌دادند.

حدود ۵ درصد مردان بالای ۴۰ سال، ۷ درصد زنان بالای ۱۸ سال، و ۱۲ درصد کودکان زیر ۱۸ سال بودند، که سه‌چهارم این کودکان پسر بودند.

براساس آمار وزارت کشور، در سال ۲۰۲۱، ۳۰ درصد مهاجران با قایق‌های کوچک را ایرانی‌ها تشکیل می‌دادند، در حالی که ۲۱ درصد عراقی، ۱۱ درصد اریتره‌ای، و ۹ درصد سوری بودند.

در سال‌های گذشته، ایرانیان اکثریت مهاجرانی را تشکیل داده‌اند که با قایق‌های کوچک وارد بریتانیا شده‌اند؛ ۸۰ درصد در سال ۲۰۱۸، و ۶۶ درصد در سال ۲۰۱۹.

با این حال، از سال ۲۰۲۰، ترکیب مهاجرانی که از کانال مانش وارد بریتانیا می‌شوند متنوع‌تر شده است و شامل ملیت‌های مختلف بیشتری است.

قوانین فعلی برای درخواست پناهندگی در بریتانیا چیست؟

بسیاری از مهاجرانی که از کانال مانش عبور می‌کنند، پس از رسیدن به بریتانیا درخواست پناهندگی می‌کنند. پناهجویان امیدوارند که پناهندگی دریافت کنند، یعنی می‌توانند در بریتانیا بمانند.

آنها باید ثابت کنند که نمی‌توانند به کشورشان بازگردند، زیرا نگران آزار و اذیت به دلیل نژاد، مذهب، ملیت، عقاید سیاسی، هویت جنسی، یا گرایش جنسی خود هستند.

درخواست پناهندگی آنها می‌تواند شامل شریک زندگی آنها و کودکان زیر ۱۸ سال باشد، در صورتی که همراه آنها در بریتانیا باشند.

تصمیمات توسط کارمندان وزارت کشور که روی پرونده‌ها کار می‌کنند، گرفته می‌شوند. آنها مواردی مانند کشور مبداء پناهجو یا شواهد مبنی بر تبعیض را در نظر می‌گیرند. قرار است این کار ظرف شش ماه انجام شود، اگرچه بیشتر پرونده‌ها بیش از این طول می‌کشد.

کسی که موفق به دریافت پناهندگی شود، می‌تواند همراه با افراد تحت تکلفش به مدت پنج سال در بریتانیا بماند. پس از آن، آنها می‌توانند برای اقامت در بریتانیا اقدام کنند.

افرادی که واجد شرایط پناهندگی نیستند هم ممکن است به دلایل دیگری اجازه پیدا کنند در بریتانیا بمانند، مانند کسانی که قربانی قاچاق انسان هستند یا در خطر مجازات اعدام. این که این دسته افراد چه مدت اجازه ماندن داشته باشند، به وضعیت آنها بستگی دارد.

بیشتر بخوانید: