پرسپولیس-استقلال؛ جدالی همیشه حساس این بار در کورس قهرمانی

در چند فصل اخیر به ندرت پیش آمده که دو تیم پرسپولیس و استقلال در هفته‌های پایانی لیگ برتر، همزمان در رقابت برای قهرمانی باشند و در چنین شرایطی مقابل هم قرار بگیرند و البته در چند فصل گذشته پرسپولیس این موقعیت را تجربه نکرده که پیش از داربی برگشت لیگ برتر، در جدول رده‌بندی پایین‌تر از استقلال باشد.

پیش از این در فصل ۹۸-۱۳۹۷ لیگ برتر، استقلال و پرسپولیس در تاریخ ۱۰ فروردین در شرایطی نزدیک به بازی پیش رو، به هم رسیده بودند.

در آن مقطع ۶ هفته تا پایان لیگ باقی مانده بود و پرسپولیس ۲ امتیاز بیشتر از استقلال داشت و در حالی در صدر جدول بود که استقلال در صورت برتری در دربی می‌توانست پس از چند سال ناکامی در لیگ، قهرمانی را از آن خود کند.

در آن بازی پرسپولیس با سرمربیگری برانکو با گل احمد نوراللهی، استقلال را با سرمربیگری وینفرد شفر شکست داد. این بار استقلال با سرمربیگری فرهاد مجیدی ۶ امتیاز بیشتر از پرسپولیس دارد و تیم یحیی گل‌محمدی برای نزدیک شدن به استقلال در بالای جدول، به سه امتیاز دربی تهران نیاز مبرم دارد.

فرمول طلایی مجیدی

استقلال مجیدی نه فقط صدرنشین این دوره لیگ است، بلکه یکی از باثبات‌ترین تیم‌ها در ادوار مختلف لیگ برتر ایران محسوب می‌شود؛ تیمی که در ۲۲ بازی پیاپی در یک فصل شکست نخورده و از این زاویه، در فوتبال ایران رکورد ویژه دارد.

شوک بزرگ به پیکره استقلال زمانی وارد شد که سیاوش یزدانی و حسین مرادمند به دلیل خدمت سربازی، مجبور به ترک این تیم شدند.

تیم مجیدی که به بازی با آرایش ۳-۴-۳ عادت کرده بود، با جدایی یزدانی و مرادمند که از ستون‌های دفاعی استقلال بودند، در بعد فنی گرفتار چالشی ویژه شد.

رفتن این دو بازیکن در حالی رخ داد که چند هفته قبل از آن، مجیدی برای جذب صالح حردانی دفاع راست فولاد خوزستان، حاضر شده بود عارف آقاسی، یکی دیگر از مدافعان میانی تیمش را به فولاد واگذار کند.

از طرف دیگر عارف غلامی هم به‌تازگی دوره نقاهت مصدومیت رباط صلیبی خود را پشت سر گذاشته است. به این ترتیب مدیران باشگاه استقلال خیلی زود دست به کار شدند و رافائل سیلوا مدافع میانی برزیلی را جذب کردند.

مجیدی که در بازی قبلی مقابل صنعت نفت به دلیل مصدومیت محمد دانشگر و محرومیت روزبه چشمی مجبور شده بود آرایش تیمش را به ۳-۳-۴ تغییر دهد، حالا برای دربی تهران، احتمالا برمی‌گردد به سیستم مورد علاقه‌اش که بازیکنان استقلال هم حسابی با آن سازگار شده‌اند؛ ۳-۴-۳.

در این آرایش مجیدی اصرار دارد بازیکنان استقلال تا جای ممکن پاس‌های طولی به یکدیگر بدهند و از بازی در عرض زمین، تا جای ممکن، پرهیز کنند. اصرار به این شکل بازی، به این دلیل است که تیم حریف در فاز دفاع فرصت حفظ سازماندهی خود را نداشته باشد.

نقش کلیدی پنج ضلعی استقلال

در این سیستم، استقلال دو مدافع-هافبک کناری دونده و پرانرژی دارد؛ حردانی و جعفر سلمانی. بازیکنانی که اسلحه پنهان استقلال در فاز انتقال از حمله به دفاع و انتقال از دفاع به حمله هستند.

درواقع استقلال به عنوان تیمی که وسواس نسبت به مالکیت بالای توپ ندارد اما با نفرات زیادی حملات خود را طراحی می‌کند، نیاز به عملکرد ماهرانه در هر دو فاز انتقال دارد و حردانی و سلمانی، به عنوان دو بازیکن کناری سریع و تکنیکی، از یک سو در انتقال استقلال از حمله به دفاع، نقش کلیدی دارند تا حتما خود را به عرض ۳ مدافع میانی برسانند و خطی ۵ نفره را در دفاع تشکیل دهند و از سوی دیگر در انتقال از دفاع به حمله، وظیفه دارند که تعداد نفرات تیمشان در طراحی ضدحمله را افزایش دهند.

مثلث هجومی استقلال هم متشکل از حسین‌زاده، کوین یامگا و رودی ژستد است؛ مثلثی که مهاجم راس آن یعنی ژستد در گلزنی چندان موفق نبوده اما مثل یک سپر برای دو بازیکن دیگر عمل کرده است.

یامگا که با ۱۰ گل زده دومین گلزن برتر لیگ است، خطرناک‌ترین بازیکن برای مدافعان پرسپولیس است؛ بازیکنی هم می‌تواند از کانال‌های کناری نفوذهای طولی انجام دهد، هم می‌تواند نزدیک مدافعان میانی حریف در کانال‌های مرکزی، برای حریف دردسرساز شود و هم ضربات آخر را در محوطه جریمه به خوبی می‌زند.

حسین‌زاده هم بازیکنی است که بین خط دفاع و میانی حریف، بسیار موثر است؛ بازیکنی که می‌تواند در فضاهای فشرده بین مدافعان و هافبک‌های حریف توپ را دریافت کند، به سرعت به سوی دروازه حریف بچرخد و پاس آخر یا ضربه آخر را بزند.

به این ترتیب استقلال در کانال‌های کناری با انتقال سریع، حریف را غافلگیر می‌کند و مثلث هجومی در کانال‌های مرکزی، باید ضربه آخر را بزنند.

در پرسپولیس، مهم‌ترین تفاوتی که نسبت به چند فصل گذشته ایجاد شده، تغییرات زیاد و پیاپی در ترکیب این تیم است. هرچند گل‌محمدی حتی پس از دو هفته قبل مقابل صنعت نفت از برخی کمبودها در فصل جاری گلایه کرد اما پرسپولیس در تابستان و زمستان فصل جاری بازیکنان زیادی را جذب کرده و خرید این همه بازیکن، تا حدودی تیم را در بعد فنی از ثبات مطلوب دور کرده است.

پرسپولیس که در دو فصل قبلی با گل‌محمدی به ندرت با ۳ مدافع میانی بازی کرده بود، اخیرا در چند بازی از ۳-۴-۳ استفاده کرده؛ مقابل نساجی و در ۳۰ دقیقه پایانی بازی با گل‌گهر.

برای بازی مقابل استقلال هم دو گزینه در مورد بازی پرسپولیس محتمل است؛ استفاده از سیستم ۲-۴-۴ خطی یا ۳-۴-۳.

حضور رامین رضائیان در سمت راست خط دفاع پرسپولیس، توان طراحی حملات این تیم از سمت راست افزایش داده اما از آنجا که رضائیان در حمله نسبت به دفاع، بسیار موثرتر است، استفاده از ۳ دفاع میانی و یک خط بالاتر بازی کردن رضائیان، می‌تواند سمت راست پرسپولیس را در فاز دفاع، با یک لایه پوشش، محکم‌تر کند.

گل‌محمدی در نیمه دوم بازی چند هفته قبل مقابل گل‌گهر، تحت تاثیر فشار حملات حریف از سمت راست پرسپولیس، دست به همین تغییر زد و آرایش را از ۲-۴-۴ به ۳-۴-۳ تغییر داد تا فشار روی رضائیان کم شود.

با همه اینها، فرض را باید بگذاریم بر استفاده از ۲-۴-۴؛ سیستمی که اغلب بازیکنان پرسپولیس حسابی با آن سازگار شده‌اند. در این صورت به نظر می‌رسد ترکیب ۴ نفره رضائیان، وحدت هنانوف، جلال حسینی، سعید آقایی (یا علی شجاعی) را در خط دفاع خواهیم دید.

در خط میانی حضور کمال کامیابی‌نیا، وحید امیری و احسان پهلوان قطعی به نظر می‌رسد. اگر میلاد سرلک از مصدومیت رها شده باشد، قطعا کنار کامیابی‌نیا حاضر خواهد شد و در غیر این صورت رضا اسدی، بازیکنی که هفته گذشته دو گل به نفت مسجدسلیمان زد، در ترکیب اصلی قرار خواهد گرفت.

در خط حمله از بین مهدی عبدی، مهدی ترابی و شرزود تمیروف دو بازیکن از ابتدا به میدان می‌روند. تمیروف مهاجم ازبکستانی پرسپولیس، شروع خوبی با پیراهن این تیم مقابل صنعت نفت داشت اما شاید با توجه به حساسیت‌های داربی، این بار از ابتدا در میدان قرار نگیرد.

مهم‌ترین سوال اما درباره دروازه‌بان است: حامد لک یا احمد گوهری؟ دو دروازه‌بان پراشتباه پرسپولیس در چند بازی اخیر. به نظر می‌رسد با توجه به تجربه زیاد لک، بار دیگر این دروازه‌بان به ترکیب پرسپولیس برگردد.

نقش امیری و ترابی در نبود بازیساز کلاسیک

پرسپولیس حالا ۶ امتیاز از استقلال کمتر دارد، اما این فاصله نسبتا زیاد در جدول، به مفهوم فاصله فنی زیاد دو تیم در جریان داربی نیست.

اتفاقا پرسپولیس و استقلال از نظر فنی فاصله چندانی با هم ندارند. تیم گل‌محمدی متاثر از تغییرات زیاد در ترکیب اصلی و البته اشتباهات پیاپی دروازه‌بانان این تیم در جدول رده بندی از استقلال فاصله گرفته اما همچنان می‌تواند با حرکات هافبک‌های خود، برای استقلال مشکل‌ساز شود.

پرسپولیس در خط میانی بازی‌ساز کلاسیک ندارد اما پهلوان، ترابی و امیری می‌توانند با حرکات انفرادی از کانال‌های کناری رو به داخل، نظم دفاع ۵ نفره استقلال را تحت تاثیر قرار دهند و به این ترتیب نقش دو مدافع کناری استقلال در حمایت از خط دفاع استقلال را هم کم کنند.

داربی پیش رو شاید یکی از فنی‌ترین تقابل‌های استقلال و پرسپولیس در چند سال اخیر شود؛ مسابقه‌ای که البته نتیجه آن، ممکن است سرنوشت این فصل لیگ را هم تا حد زیادی روشن کند.