اگر چندین سال پیش بود شاید پادشاهی‌های ثروتمند حاشیه خلیج فارس بدون تردید در حمله روسیه به اوکراین به سمت ایالات متحده کشیده می‌شدند و از این کشور حمایت می‌کردند اما این روزها اوضاع فرق می‌کند.
آگهیاگر چندین سال پیش بود شاید پادشاهی‌های ثروتمند حاشیه خلیج فارس بدون تردید در حمله روسیه به اوکراین به سمت ایالات متحده کشیده می‌شدند و از این کشور حمایت می‌کردند اما این روزها تقویت روابط کشورهایشان با روسیه، آن‌ها را مجبور به ایجاد تعادل می‌کند.
در حالی که کشورهای غربی به اتفاق آرا تهاجم روسیه به اوکراین را محکوم کرده‌اند، پادشاهی‌های عرب شورای همکاری خلیج فارس اغلب سکوت پیشه کرده‌اند.
به گفته کارشناسان بی‌میلی آن‌ها با اهمیت موضوعاتی مانند انرژی، مسائل مالی و امنیتی توضیح داده می‌شود.
آن گادل، یکی از همکاران موسسه مونتین در کشورهای حوزه خلیج فارس به خبرگزاری فرانسه گفت: «نه تنها روابط اقتصادی، بلکه روابط امنیتی بین این کشورها و مسکو نیز تقویت شده است.»
امارات عربی متحده روز جمعه به همراه چین و هند در رای گیری شورای امنیت سازمان ملل متحد درباره قطعنامه پیشنهادی مشترک ایالات متحده و آلبانی که از مسکو می‌خواست نیروی خود را از اوکراین خارج کند رای ممتنع داد. روسیه این قطعنامه را وتو کرد.
پس از این رای گیری، خبرگزاری رسمی امارات (WAM) از تماس تلفنی بین سران دستگاه دیپلماسی امارات و ایالات متحده خبر داد.
از سوی دیگر مسکو اعلام کرد که وزرای خارجه روسیه و امارات روز دوشنبه در مسکو دیدار می‌کنند.
کویت و قطر از زمان حمله روسیه به اوکراین تنها خشونت را محکوم کرده‌اند و انتقادی را متوجه روسیه نکرده‌اند. عربستان، عمان و بحرین نیز تاکنون سکوت اختیار کرده‌اند.
گادل گفت: «یافتن تعامل به‌ویژه برای امارات دشوار خواهد بود. زیرا آن‌ها در حال حاضر در شورای امنیت سازمان ملل متحد هستند.»
متحد ایدئولوژیک
ایالات متحده آمریکا که برای چندین دهه دارای پایگاه‌های نظامی در عربستان، امارات، قطر و بحرین بوده است، همیشه در مقابل تهدیدات احتمالی، مدافع کشورهای شورای همکاری خلیج فارس ظاهر شده است چرا که هر دو طرف در این منطقه یک دشمن مشترک دارند: ایران.
اما ریاض و ابوظبی در سال‌های اخیر روابط پرتنشی با ایالات متحده در رابطه با مسئله حقوق بشری، توافقنامه‌های تسلیحاتی و درگیری در یمن داشته‌اند.
سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا، ریاض را به قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار سعودی در سال ۲۰۱۸ متهم کرده‌اند. ابوظبی در دسامبر ۲۰۲۱ ایالات متحده را تهدید کرد که قرارداد خرید اف-۳۵ را لغو خواهد کرد.
و در نهایت دولت جو بایدن، مداخلات نظامی خود در منطقه را تا حدودی محدود کرده است. همچنین حوثی‌های یمنی را از فهرست «سازمان‌های تروریستی» خود حذف کرده، موضوعی که خشم سعودی‌ها را در پی داشته است.
به گفته خانم گادل، کشورهای خلیج فارس، «می‌دانند که برای جبران عقب‌نشینی محسوس ایالات متحده در منطقه، باید اتحادهای خود را متنوع کنند.»
اندریاس کریگ، محقق خاورمیانه در کینگز کالج لندن، گفت: «روسیه به‌عنوان یک متحد ایدئولوژیک دیده می‌شود در حالی که مطالبات حقوق بشری ایالات متحده مشکل ساز است.»
تخم مرغ در سبد
کریگ اضافه کرد که علیرغم افزایش همکاری امنیتی با روسیه، اکثر کشورهای شورای همکاری خلیج فارس «تخم مرغ امنیت خود را در سبد آمریکایی نگه می‌دارند. حتی اگر آن‌ها به تنوع بخشیدن به روابط در زمینه‌های دیگر با رقبا و مخالفان آمریکایی‌ها اقدام کرده باشند.»
طبق آمارهای رسمی، تجارت بین روسیه و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس در سال ۲۰۲۱ به رقم پنج میلیارد دلار به ویژه با امارات و عربستان رسیده است.
اکثر کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، به‌عنوان بازیگران اصلی در بازار انرژی، روابط شراکتی تولیدی با روسیه دارند. ریاض و مسکو ائتلاف اوپک پلاس را رهبری و تولید را به شدت کنترل می‌کنند تا از بازار حمایت صورت گیرد.
آگهیائتلاف اوپک پلاس از ۲۳ عضو شامل ۱۳ کشور سازمان کشورهای صادر کننده نفت (اوپک) و ده متحد آن تشکیل شده است. اوپک تولیدات خود را در حمایت از بازار به‌عنوان بخشی از توافق خود با متحدان اوپک پلاس محدود کرده بود.
الن والد، پژوهشگر اندیشکده شورای آتلانتیک به خبرگزاری فرانسه گفت: «کشورهای عربی که عضو اوپک هستند از نظر دیپلماتیک در وضعیت دشواری قرار دارند. زیرا حفظ ائتلاف اوپک پلاس که تولید را کنترل می‌کند به وضوح در راس ملاحظات آن‌ها قرار دارد.»
وی گفت: «کشورهای خلیج فارس از آسیب رسیدن به این روابط می‌ترسند و به دنبال حفظ مشارکت روسیه در اوپک پلاس هستند. اگر روسیه از این ائتلاف خارج شود احتمالا توافق از بین خواهد رفت.»
الن والد اضافه کرد: «ساکت ماندن در قبال اقدام روسیه در اوکراین احتمالا بهترین کار در حال حاضر است اما این موضع اگر از سوی رهبران غربی برای واکنش تحت فشار قرار گیرد، ممکن است غیرقابل دفاع شود.»