چه کسی تصمیم میگیرد شیئی به فضا پرتاب شود؟
ایلان ماسک میگوید پروژهٔ اینترنت ماهوارهای استارلینک فضای زیادی در مدار زمین اشغال نکرده است.
این اظهار نظر او پس از آن بود که رئیس آژانس فضایی اروپا گفت آقای ماسک برای صنعت فضانوردی تجاری "قانون وضع میکند" و چین هم به سازمان ملل متحد شکایت کرده است که ایستگاه فضاییاش برای اجتناب از برخورد با ماهوارههای استارلینک ناچار به تغییر مسیر شده است.
ایلان ماسک در گفتوگو با فایننشال تایمز گفت جای کافی برای "دهها میلیارد" ماهواره در مدارهای اطراف زمین وجود دارد. "فضا چنان عظیم است که ماهوارهها در برابر عظمت آن چیزی نیستند".
اما قوانین فرستادن ماهواره به فضا چیست و چه کسی آن را وضع میکند؟
چه کسی میتواند شیئی به فضا بفرستد؟
تاکنون یک پاسخ برای این پرسش وجود داشت: خود کشورها! وقتی انسان یا ماهواره به فضا فرستاده میشود فقط آژانس فضایی هر کشور یا گروهی از کشورها هستند که از چگونگی و راهورسم آن باخبرند و پول کافی هم برای این کار دارند.
در سالهای اخیر، بخش خصوصی مثل شرکت اسپیس ایکس ایلان ماسک و شرکت بلو اوریجین متعلق به جف بزوس نقش مهمی در فضا پیدا کردهاند و فرستههایی که به فضا ارسال میشوند هر سال بیشتر میشود. برای بعضی کشورها و آژانسهای فضایی جهان این مشکل بزرگی است.
قوانین پرتاب به فضا چیست؟
سفر فضایی بر اساس معاهدات بینالمللی و قوانین خاص هر کشور انجام میشود.
معاهدات و پیماننامههای بینالمللی توافقهایی است که بین کشورها امضا شده است. در مورد فضا پیمان ماورای جو که در سال ۱۹۶۷ به امضا رسید از مهمترین آنهاست. در این پیمان آمده است که هر کشور مسئول فعالیتهای دولت و شرکتهای خصوصی خود در فضاست.
اما پیمان ماورای جو همهٔ موارد مربوط به فضا را دربر نمیگیرد. برای مثال سرنوشت زبالههای فضایی روشن نیست و به نظر نمیرسد مشمول هیچ قانون بینالمللی بشوند.
در مورد استارلینک ایلان ماسک، کمیسیون ارتباطات فدرال (افسیسی) ایالات متحده به شرکت اسپیس ایکس مجوز ارسال هزاران ماهوارهٔ استارلینک را داده است.
حالا ماجرای اختلاف بر سر استارلینک چیست؟
بعضی دانشمندان میگویند شمار زیاد ماهوارهها در فضا باعث میشود مشاهدهٔ اجرام آسمانی دیگر در آسمان شب مشکل شود. ایلان ماسک در جواب گفته است از کارشناسان اسپیس ایکس میخواهد تا ماهوارهها را کمنورتر بسازند.
اما نگرانی فعلی این است که استارلینک شاید تهدیدی برای سایر ماهوارهها در فضا باشد. چین اعلام کرده است که ایستگاه فضاییاش امسال دو بار خطر "برخورد نزدیک" با استارلینک داشته است.
آژانس فضایی اروپا نگران این است که ایلان ماسک با ارسال ناگهانی این همه ماهواره به فضا جایی برای ماهوارههای دیگر باقی نگذارد.
استدلال ایلان ماسک این است که فضا چنان بیانتهاست که این مسائل در برابر آن هیچ است. او میگوید:"چند هزار ماهواره در برابر بزرگی فضا عددی نیست. درست مثل چند هزار خودرو بر روی زمین. اصلا به چشم نمیآید".