يمن/ خبرگزاری آناتولی

بحران یمن به عنوان یکی از فقیرترین کشورهای جهان طی سال 2021 نیز ادامه داشته و تلاش‌های دیپلماتیک برای یافتن راه حل سیاسی جامع بدون نتیجه ماند.

مارتین گریفیتس، نماینده سازمان ملل در امور یمن تا پایان ماموریت خود در ماه ژوئن 2021 با نمایندگان دولت یمن، حوثی‌ها، عربستان سعودی و ایران دیدار گفت‌وگوها انجام داد.

یکی از مهمترین دیدار نماینده سازمان ملل در یمن طی سال گذشته با محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه وقت ایران همزمان با تشدید حملات حوثی‌ها به استان مارب، بوده است. اما این نشست نیز نتیجه مثبت نداشته و گریفتس در نشست شورای امنیت اعلام کرد که "نمی تواند طرف های یمنی را به مذاکرات مجبور کند".

تحرکات دیپلماسی گریفیث برای کاهش تنش در استان مارب و دستیابی به آتش‌بس در سراسر کشور به ویژه در این استان، به دلیل اتهامات متقابل طرفین (دولت و حوثی‌ها) و نپذیرفتن صلح از سوی حوثی‌ها ، تأثیر مثبتی در صحنه نبرد یمن نداشت.

-طرح ریاض برای حل بحران یمن

عربستان سعودی در تاریخ 22 مارس 2021 طرحی برای حل بحران یمن که شامل آتش‌بس، بازگشایی فرودگا صنعا، اجازه ورود سوخت و غذا از طریق بندر الحدیده و از سرگیری مذاکرات میان دولت و حوثی‌ها بود. این طرح پس از تشدید درگیری ها در جبهه های مختلف به ویژه در مارب و خواستار توقف درگیری ها توسط سازمان ملل ارئه شده و مورد استقبال دولت یمن، سازمان ملل، اتحادیه اروپا ، آمریکا و برخی کشورهای دیگرا قرار گرفت. اما شبه‌نظامیان حوثی با این طرح مخالف کرده و خواستار توقف حملات ائتلاف عربی به یمن شدند. این طرح همچنان تا به امروز پابرجاست اما هیچ گونه پیشرفت دیپلماتیک در این راستا صورت نگرفته است.

-اقدامات دیپلماتیک آمریکا در یمن

آمریکا به عنوان عضو شورای امنیت برای بحران یمن نقش مهمی ایفا کرد. جو بایدن ،رئیس جمهور این کشور در ماه فوریه گذشته اعلام کرد که کمک به عربستان سعودی در یمن به ویژه فروش سلاح متوقف شده است. همچنین وی تیم لیندرکینگ را به عنوان فرستاده آمریکا به یمن در اقدامی بی‌سابقه تعیین کرد. بایدن همچنین بر لزوم توقف جنگ در یمن تاکید کرد.

لیندرکینگ طی امسال چندین بار به منطقه سفر کرده و گفت‌وگوها انجام داد. وی که شبه‌نظامیان حوثی را مسئول تشدید اوضاع اعلام کرد، طرف های یمنی را بارها به آتش‌بس فراخواند.

وی در ماه مه گذشته اعلام کرد که حوثی‌ها یمن را گروگان گرفته است و تنها یک توافق عادلانه از طریق مذاکرات مردم یمن را نجات خواهد داد.

حوثی‌ها اتهمات لیندرکینگ را رد کردند. همچنین در همان ماه وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که حوثی‌ها فرصت مهمی را برای نشان دادن پایبندی خود به صلح به خاطر مخالفت با دیدار با مارتین گریفیث در مسقط از دست داده است. این وزارتخانه حوثی‌ها را مسؤول وخامت اوضاع انسانی در یمن به دلیل ادامه حمله به مارب دانست.

-ماموریت پیچیده نماینده جدید سازمان ملل در یمن

هانس گروندبرگ نماینده سازمان ملل در امور یمن در ماه سپتامبر امسال تعیین شده و به فعالیت دیپلماتیک خود ادامه می‌دهد، اما با مشکلات زیادی هم مواجه است. علی رغم اینکه وی مذاکرات متعددی را طی ماه‌های اخیر انجام داده اما نتوانست برای گفت‌وگو با حوثی‌ها به صنعا برود. وی دو مرتبه به عدن سفر کرد و مذاکراتی را با دولت یمن انجام داد.

وی همچنین از شهر تعز در جنوب غربی یمن که طی هفت سال اخیر توسط حوثی‌ها محاصره شده است، بازدید کرد. گروندبرگ به عمان، فرانسه و کویت سفر کرد و مذاکرات متعددی برای تحقق صلح در یمن انجام داد. وی اخیراً به شورای امنیت اعلام کرد که آغاز روند سیاسی در یمن دشوار است چراکه طرف‌های بحران اختلافات زیادی دارند و یمن شاهد بحران اقتصادی و تشدید عملیات نظامی است.

گروندبرگ در ماه دسامبر جاری اعلام کرد که به دلیل شکست تلاش‌های سابق سازمان ملل برای حل بحران احساس ناامیدی می‌کند. علی رغم این سفرهای منطقه‌ای و بین‌المللی برای دستیابی به حمایت برای حل بحران یمن ادامه دارد اما وضعیت میدانی همچنان وخیم است و دست‌یابی به یک راه‌حل سیاسی در یمن در آینده نزدیک بعید به نظر می رسد.

گفتنی است از سپتامبر 2014 تاکنون شبه‌نظامیان حوثی مورد حمایت ایران، کنترل صنعا و برخی مناطق یمن را به دست گرفته‌اند. ائتلاف عربی به رهبری عربستان سعودی نیز از مارس 2015 تاکنون از دولت مشروع یمن حمایت می‌کنند.