close button
آیا می‌خواهید به نسخه سبک ایران‌وایر بروید؟
به نظر می‌رسد برای بارگذاری محتوای این صفحه مشکل دارید. برای رفع آن به نسخه سبک ایران‌وایر بروید.
گزارش

یک پرونده ۸ساله؛ وقتی دریافت کنندگان بورسیه‌های غیر قانونی طلب‌کار شدند

۲۸ مهر ۱۴۰۰
ایران وایر
خواندن در ۱۰ دقیقه
یک پرونده ۸ساله؛ وقتی دریافت کنندگان بورسیه‌های غیر قانونی طلب‌کار شدند


 

هشت سال بعد از افشای پرونده موسوم به «بورسیه‌های غیرقانونی» اعطا شده در دولت «محمود احمدی‌نژاد»، مجلس اصول‌گرای یازدهم پرونده «حسن روحانی» و همه وزرای علومش را به دلیل جلوگیری از پذیرش بورسیه تعدادی از این افراد، به قوه قضاییه فرستاده است؛ بورسیه‌هایی که به گفته «منصور غلامی»، وزیر وقت علوم، هزینه هر کدام‌شان از ۵۰۰ میلیون تا یک میلیارد تومان است. 

***

در این پرونده، همه سه هزار و ۷۷۲ نفر بدون شرکت در آزمون بورسیه شده‌اند که اقدامی غیر قانونی بوده است. هم‌چنین در حالی که بورسیه برای رتبه‌های ممتاز دانشگاهی و برگزیدگان المپیادی بوده است، بعضی از این بورسیه شدگان حتی معدل‌هایی چون ۱۲ و ۱۳ داشته‌اند.

حدود ۶۰ درصد از بورسیه شده‌ها در رشته‌های علوم انسانی، از جمله تاریخ انقلاب اسلامی ایران، فقه و حدیث، مدرسی انقلاب اسلامی، نهج‌البلاغه، معارف اسلامی و زبان و ادبیات فارسی تحصیل کرده بودند که اساسا مخالف هدف اولیه از اعطای بورسیه و به گفته وزارت علوم، کلاً هدف آن «دور زدن آزمون دکتری» بوده است تا این افراد سپس با بورسیه خارج، در داخل تحصیل کنند. 

در حالی که برای هر صندلی دکترای داخل ۲۰ نفر رقابت می‌کنند، این افراد خارج از مسیر آزمون امکان ورود به دانشگاه‌های داخل را در مقطع دکتری راه یافته‌اند و هزینه تحصیل آن‌ها نیز توسط دولت پرداخت می‌شود. برخی از این افراد اینک فارغ‌التحصیل شده‌اند و استاد دانشگاه هستند.

در این میان، ۹۸ نفر از دریافت کنندگان بورسیه، نماینده ‌مجلس، مدیر دولتی، عضو شورای شهر و یا نزدیکان آن‌ها و دیگر مقامات و مسوولان حکومتی بوده‌اند. در این فهرست می‌توان از «مهرداد بذرپاش»، «نظام‌الدین موسوی» و «محسن پیرهادی»، سه عضو هیات رییسه دوره‌های نهم و یازدهم مجلس و هم‌چنین خواهرزاده نماینده رهبر جمهوری اسلامی در روزنامه «کیهان» تا دختر وزیر اطلاعات دولت محمود احمدی‌نژاد را یافت.

نام برخی از این بورسیه شدگان، از جمله «سارا دانشجو» فرزند «کامران دانشجو» وزیر علوم و «علی الهام» فرزند «غلامحسین الهام» رییس دفتر محمود احمدی‌نژاد پیش از این منتشر شده بود.

پرونده بورسیه‌های غیر قانونی یکی از موضوعاتی بود که منجر به استیضاح و برکناری «رضا فرجی دانا»، وزیر علوم در دولت حسن روحانی شد. اینک نمایندگان مجلس یازدهم نیز پرونده حسن روحانی و همه وزرای علوم دولت او را به دلیل جلوگیری از این بورسیه‌های غیر قانونی، به قوه قضاییه ارسال کرده‌اند.

یکی از افرادی که نمایندگان مجلس پرونده او را به قوه قضاییه فرستاده‌اند، «محمدعلی نجفی» است که در دوره سرپرستی خود در وزارت علوم، گزارشی را درباره این بورسیه‌ها منتشر کرد و شاید انتشار این گزارش، یکی از دلایل کینه از او و اتفاقات بعدی بود.

بر اساس اطلاعیه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، سه هزار و ۷۷۲ بورسیه در دولت محمود احمدی‌نژاد در سال‌های ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۲ برخلاف «قانون اعزام دانشجو» مصوب سال ۱۳۶۴ از طریق آزمون سراسری انجام نشده و به جای آن، از مسیر فراخوان  بر اساس دستورالعمل‌های خاص رخ داده است.

در این میان، وزارت علوم تنها بورسیه ۸۴۰ نفر را لغو کرد که البته آن‌ها می‌توانستند با هزینه شخصی خود تحصیل کنند که این موضوع نیز خود امتیازی برایشان محسوب می‌شد.

۷۲۹ نفر از این بورسیه‌ها به خارج از کشور اعزام شده که فاقد شرایط بودند اما وزارت علوم اعلام کرد به دلیل موضوعاتی، از جمله تبعات اجتماعی و سیاسی نامطلوب لغو بورسیه و قطع ارز، بورسیه آن‌ها را لغو نکرده است.

در این اطلاعیه اعلام شده بود که هزار و ۲۴۱ نفر نتوانسته‌اند اعلام نیاز از دانشگاه‌ها اخذ کنند که در صورت عدم توفیق تا ۱۵ بهمن ۱۳۹۳، وضعیت ادامه تحصیل آن‌ها تبدیل به هزینه شخصی خواهد شد. پس از آن اما گزارشی درباره وضعیت این افراد منتشر نشده است و بعید نیست پس از فشارها به وزارت علوم، توسط دانشگاه‌ها جذب شده باشند.

در این اطلاعیه موارد عجیبی از اعطای بورس اعلام شده بود، از جمله دادن بورسیه برای تحصیل در کشور استرالیا در رشته مطالعات اندونزی.

انتشار این گزارش، خشم اصول‌گرایان را به دنبال داشت و آن‌ها فشار به دولت برای بازگرداندن این بورسیه‌ها را آغاز کردند. حتی رهبر جمهوری اسلامی به صورت مستقیم دخالت کرد و گزارش وزارت علوم را از غلط‌‌‌ترین کارهای چند سال اخیر و یکی از مصداق‌‌های «سیاست‌بازی» در دانشگاه‌ها خواند و گفت که در این موضوع به عده‌ای ظلم شد.

پس از این فشارها، تعدادی از این بورسیه‌های غیرقانونی بازگردانده شدند و «منصور غلامی»، وزیر علوم دولت حسن روحانی در سال ۱۳۹۸ خبر داد که از میان ۸۴۴ بورسیه لغو شده، پس از بررسی مجدد در کمیته تجدیدنظر، در نهایت ۳۳۵ نفر ملزم شدند که با هزینه شخصی تحصیل کنند.

او گفت از میان ۸۴۴ مورد بورسیه غیرقانونی، در نهایت فقط ۲۱ نفر به‌ دلیل این‌ که هیچ‌کدام از شرایط را نداشتند، تحصیل آن‌ها لغو شد، ۱۷ نفر هم به‌ دلیل عدم توان در ادامه تحصیل، از آموزش اخراج شدند.


 

فهرست مقامات دریافت کننده بورسیه 

از میان دریافت کنندگان بورسیه، ۱۲ نفر فرزندان مشاوران و نزدیکان رهبر جمهوری اسلامی، ۲۵ نفر از نمایندگان مجلس و فرزندان و نزدیکان آن‌ها، ۱۳ نفر از مدیران دولت احمدی‌نژاد و فرزندان و نزدیکان‌شان و هم‌چنین ۳۰ نفر از مقامات وزارت علوم و دانشگاه‌ها و فرزندان و بستگان‌شان در این فهرست قرار دارند.

به جز این مقامات و نزدیکان‌ آن‌ها، نام برخی افراد دیگر، از جمله «کوروش باقری»، مربی وزنه‌برداری نیز در فهرست بورسیه‌ها دیده می‌شوند.


 

فرزندان مشاوران و نزدیکان رهبر جمهوری اسلامی 

«منصوره مصلحی» فرزند «حیدر مصلحی» وزیر اطلاعات دولت احمدی‌نژاد و «مهدی میرلوحی» داماد «علیرضا پناهیان»، از روحانیون تندرو نزدیک به رهبر جمهوری اسلامی در حالی بورسیه گرفته‌اند که معدل کارشناسی ارشد آن‌ها در رشته علوم قرآن و حدیث حدود ۱۵ بوده است و شرایط دریافت بورسیه دکترا را نداشته‌اند.

«حمزه صفوی همامی» و «حنانه‌السادات صفوی همامی» پسر و دختر «یحیی رحیم صفوی» فرمانده سابق سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و «محمد آقاسی» داماد او نیز در این فهرست قرار دارند. داماد رحیم صفوی در حالی بورسیه دریافت کرده که معدل کارشناسی او ۱۲٫۴۸ بوده است.

«فاطمه ولایتی» فرزند «علی‌اکبر ولایتی» مشاور بین‌الملل رهبر جمهوری اسلامی نیز بورسیه گرفت اما درس خود را آغاز نکرد.

«ابوذر پورمحمدی» برادرزاده «مصطفی پورمحمدی» وزیر کشور محمود احمدی‌نژاد و معاون سابق وزیر اطلاعات نیز در رشته «تفسیر تطبیقی» بورسیه دریافت کرده است. 

«حسین علوی آزاد» مدیر مسوول خبرگزاری «بسیج» و خواهرزاده «حسین شریعتمداری» نماینده رهبر جمهوری اسلامی در روزنامه «کیهان» در حال این بورسیه را دریافت کرده که معدل کارشناسی او ۱۳/۴ بوده است و معدل ارشدش ۱۵.

«علیرضا مخبر دزفولی» برادر «محمدرضا مخبر دزفولی» و «فاطمه حدادعادل» برادرزاده «غلامعلی حدادعادل» و «مهرداد خداوردیان» همسرش از دیگر نفرات این فهرست هستند.

«مهدیه مهدوی کنی» فرزند آیت‌الله «محمدرضا مهدوی کنی» و «حامد عبدوس» فرزند امام جمعه سابق کرج و نویسنده کتاب «انقلاب رنگی به مثابه تهدید جمهوری اسلامی» نیز از دیگر دریافت کنندگان بورسیه بوده‌اند.



 

نمایندگان مجلس و بستگان‌ آن‌ها

تعدادی از نمایندگان مجلس یازدهم که قصد دارند پرونده حسن روحانی و وزرای علوم دولتش را به قوه قضاییه ارسال کنند نیز از جمله دریافت کنندگان این بورسیه‌های غیرقانونی بوده‌اند؛ از جمله «نظام‌الدین موسوی»، عضو هیات رییسه مجلس که متولد ۱۳۵۱ بوده و به دلیل سنش، شرایط دریافت بورسیه را نداشته است. او در زمان دریافت بورسیه، مدیرعامل خبرگزاری «فارس» بوده است.

مهرداد بذرپاش، رییس دیوان محاسبات و نماینده سابق مجلس نیز از دریافت کنندگان بورسیه غیر قانونی است و در حالی بورسیه دکترا دریافت کرده که معدل کارشناسی ارشد او حدود ۱۳ بوده است. 

«عرفان خسروی چمپه» مشاور بذرپاش و «مطهره دهقان» همسر او نیز بورسیه دریافت کرده‌اند.

نام «محسن پیرهادی» عضو هیات رییسه مجلس یازدهم و برادرش «مهدی پیرهادی» عضو شورای شهر تهران نیز در این فهرست قرار دارد.

دیگر نمایندگان مجلس نیز که بورسیه دریافت کرده‌اند، به دلیل شرایط سنی شرط دریافت بورسیه را نداشته‌اند؛ از جمله «جبار کوچکی‌نژاد»، نماینده رشت در حالی که متولد ۱۳۳۶ بوده، با معدل ۱۵٫۴۸ کارشناسی ارشد بورسیه دکترا گرفته است. «مرتضی میرجود»، رییس دفتر کوچکی‌نژاد نیز با معدل کارشناسی ارشد ۱۵٫۶۳ بورسیه دریافت کرده است.

نام «مهناز بهمنی» نماینده سراب، «شعیب جویجری» نماینده اهواز، «محمدباقر عبادی» نماینده بیرجند، «عباس قائد رحمت» نماینده درود و ازنا، «فتح‌الله حسینی» نماینده قصر شیرین و «محسن بیگلری» نماینده سقز نیز در این فهرست قرار دارد.

«محمدمهدی عباسی دوانی» فرزند «فریدون عباسی دوانی» رییس سازمان انرژی اتمی در دولت احمدی‌نژاد و رییس کمیسیون انرژی مجلس یازدهم نیز در حالی بورسیه دریافت کرده که معدل کارشناسی او ۱۳٫۶۷ و معدل ارشدش ۱۵٫۰۳ بوده است.

«ولی محمد درینی» مسوول دفتر «محمد مهدی زاهدی» وزیر علوم در دولت محمود احمدی‌نژاد و رییس کمیسیون آموزش مجلس نیز در حالی که معدل کارشناسی ۱۳٫۵۹ و معدل ارشد ۱۵٫۹۱ داشته، بورسیه دریافت کرده است.

نام «هادی قربانی قلجلو» و «مهدی قربانی قلجلو» فرزندان «طیبه صفایی» نماینده مجلس و «حسین عامریان» فرزند «لاله افتخاری» نماینده مجلس و «نبی‌الله الیاسی» حسابرس کل دیوان محاسبات نیز در این فهرست قرار دارد. 

«محمد ساداتی‌نژاد»، برادر ساداتی‌نژاد، وزیر فعلی جهاد کشاورزی و نماینده سابق مجلس با وجود این که متولد سال ۱۳۳۵ است، بورسیه دریافت کرده است. سال ۱۳۹۸ نیز رسانه‌ها خبر دادند که او برای ماموریت اداری، برای مدت چهار سال عازم ژنو شده است.

«روح‌الله سلگی»، فرماندار آران و بیدگل که حوزه انتخابیه ساداتی‌نژاد است نیز بورس دکترا گرفته و نام «مریم سلگی»، «سمیه سلگی» و «فاطمه سلگی» هم در فهرست بورسیه‌ها قرار دارد.


 

بستگان وزرا و مقامات دولت احمدی‌نژاد 

«امیر بهمنی» فرزند «محمود بهمنی»، رییس بانک مرکزی دولت محمود احمدی‌نژاد و «محمدمهدی بهشتی‌نژاد» داماد و خواهرزاده «علی طیب‌نیا» وزیر اقتصاد دولت روحانی نیز مشمول این بورسیه‌ها شده‌اند.

«فاطمه جلالی» فرزند «پروین احمدی‌نژاد» و «حمید افراشته» داماد او نیز در فهرست بورسیه‌های غیر قانونی قرار دارند. 

«مهدی زیاری» فرزند «حسن زیاری»، مدیرعامل راه آهن و رییس «دانشگاه پیام‌نور» در دولت محمود احمدی‌نژاد، نیز از دریافت کنندگان بورسیه است.

«جلیل سائلی»، مدیر کل ارشاد استان تهران به همراه «علیرضا سائلی»، رییس ستاد انتخاباتی احمدی‌نژاد در آموزش و پرورش و همسرش «معصومه مقیمی فیروزآبادی» در حالی بورسیه دریافت کرده‌اند که به دلیل سن‌شان، شرایط دریافت بورسیه را نداشته‌اند.

نام «حسین‌علی حسین‌زاده» معاون فرهنگی «بنیاد شهید» تهران، «علیرضا کریمیان» رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی بنیاد شهید، «اسماعیل قادری‌فر» رییس مرکز توسعه فناوری­‌های راهبردی معاونت علمی ریاست جمهوری، «مقداد همتی» مشاور ارشد وزیر مسکن و «میثم صفاییان» سردبیر شبکه۳ تلویزیون در این فهرست قرار دارد.


 

مقامات وزارت علوم و دانشگاه‌ها و بستگان آن‌ها

«حسین نصیرزاده»، فرمانده بسیج وزارت علوم نیز در حالی که متولد سال ۴۵ بوده، با معدل ۱۲/۱۷ بورسیه دریافت کرده است. «محسن ضرغام» معاون دبیرخانه هیات مرکزی گزینش کارکنان وزارت علوم نیز با وجود سن بالا، بورسیه گرفته است.

«صدرالدین شریعتی»، رییس «دانشگاه علامه طباطبایی» در دولت محمود احمدی‌نژاد نقش زیادی در دادن این بورسیه‌ها داشته است و «نفیسه سادات شریعتی» و «حسام‌الدین شریعتی»، دو فرزند او و «احسان رفیعی علوی»، از بستگانش بورسیه شده‌اند.

«علیرضا باژرنگ» داماد «محمدرضا مردانی»، رییس هیات مرکزی جذب هیات علمی وزارت علوم نیز از جمله دریافت کنندگان این بورسیه‌ها است که پیش از این هم نحوه تحصیل و جذب او در دانشگاه علامه طباطبایی خبرساز شده بود.

نام «ایمان کفایی‌مهر» مدیرکل تحول اداری وزارت علوم، «کیوان مرادیان کوچکسرا» رییس صندوق رفاه دانشجویان و همسر او «شهلا بابایی» و هم‌چنین «منصور حبیب‌پور گودرزی» معاون صندوق رفاه دانشجویان نیز در این فهرست قرار دارد.

«حامد نظرپور کاشانی» داماد «مهدی‌نژاد نوری» معاون وقت پژوهشی وزارت علوم، «طلوع ملاباشی» فرزند محمود ملاباشی رییس سازمان دانشجویان وزارت علوم، «مهدی نظرپور» فرزند «محمدتقی نظرپور» معاون مالی وزارت علوم و «زهرا رهایی» فرزند «علیرضا رهایی» رییس «دانشگاه امیرکبیر» نیز بورسیه دریافت کرده‌اند.

«محمد امین زارعی»، مدیر کل امور دانشگاه علامه طباطبا و «محسن زارعی» برادر او و «محمد آدمی ابرقویی» برادر «علی آدمی» عضو هیات علمی دانشگاه علامه نیز بورسیه دریافت کرده‌اند.

«مرتضی نوعی باغبان» فرزند «حسین نوعی باغبان» معاون «دانشگاه فردوسی»، «یاسر حاتم‌زاده» و «سجاد حاتم‌زاده» دو فرزند «عبدالله حاتم‌زاده» رییس «دانشگاه گیلان»، «سعید احمدپور کاسگری» فرزند «احمد احمدپور کاسگری» رییس «دانشگاه مازندران» و هم‌چنین «امیر احمدپور کاسگری» و «زهرا احمدپور کاسگری» از بستگان او نیز در این فهرست قرار دارند.

«حسین شجاعی‌فرد»، فرزند «حسن شجاعی‌فرد» مشاور وزیر علوم، «ثمینا بیدمشکی‌پور» فرزند «علی بیدمشکی‌پور» معاون آموزشی «دانشگاه رازی» کرمانشاه و‌ «میثم ابراهیمی‌نژاد» فرزند «مهدی ابراهیمی‌نژاد» رییس «دانشگاه رفسنجان» نیز بورسیه دریافت کرده‌اند.

«جعفر سالمی» سرپرست اداره کل طرح و برنامه سازمان پژوهش‎های علمي و صنعتي ايران، «سعید قیاسی ندوشن» مدیریت انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، «محمدرضا ابراهیمی کیاپی» مدیرکل روابط عمومی دانشگاه پیام‌نور و «هادی ابراهیمی کیاپی» معاون سیاسی و امنیتی استان مازندران نیز در این فهرست قرار دارند.




 

از بخش پاسخگویی دیدن کنید

در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید

صفحه پاسخگویی

ثبت نظر

گزارش

ممنوعیت دختران افغانستانی از تحصیل؛ من چه‌طور روان‌شناس شوم؟

۲۸ مهر ۱۴۰۰
شما در ایران وایر
خواندن در ۵ دقیقه
ممنوعیت دختران افغانستانی از تحصیل؛ من چه‌طور روان‌شناس شوم؟