1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

سپاه؛ از دخالت در انتخابات سازمان نظام پزشکی تا تسلط بر آن

ایرج مصداقی
ایرج مصداقی
۱۴۰۰ مهر ۱۳, سه‌شنبه

تلاش سپاه برای تسلط بر سازمان نظام پزشکی ایران پس از ده سال "نتیجه" داد و حالا ریاست این سازمان به دست بسیجی‌ها افتاده است. مسئولان سابق این نهاد به خصوص موضعی انتقادی در باره ممنوعیت ورود واکسن داشتند.

https://p.dw.com/p/41IYA
Iran Gesundheitsbehörde
عکس: IRNA

 

سپاه پاسداران پس از تسخیر ریاست مجلس شورای اسلامی، شهرداری تهران، وزارت کشور، وزارت راه و شهرسازی، شورای مناطق ‌آزاد تجاری و بسیاری نهاد‌های حکومتی از نظامی و امنیتی گرفته تا اقتصادی، در صدد تسلط بر تشکل‌های صنفی، مدنی و علمی کشور برآمده است. نوشته‌ی حاضر به چگونگی تسلط این نهاد نظامی بر سازمان نظام پزشکی یکی از دیرپاترین تشکل‌های صنفی کشور می‌پردازد.

دخالت سپاه پاسداران در انتخابات سازمان نظام پزشکی از سال ۱۳۹۱ و در پی قدرت گرفتن اطلاعات سپاه آغاز شد که موجب اعتراض احمدی‌نژاد گردید و تهدید کرد که حکم ریاست سازمان نظام‌پزشکی را امضا نخواهد کرد. وی مداخله‌ی این نهاد نظامی و امنیتی در انتخابات نظام پزشکی را اقدامی فراقانونی و بی‌اعتبار خواند و گفت: «نظام پزشکی یک نهاد صنفی است و متعلق به جامعه پزشکی و درمانی است و نباید نهادهایی که مسئول نیستند، به خصوص نهادهای امنیتی، اطلاعاتی سپاه و غیر اطلاعاتی سپاه در آن دخالت کنند. این یک تشکلی است مربوط به جامعه پزشکی و باید نمایندگان واقعی خودشان در آن قرار بگیرند. باید گزارش انتخابات آن بیاید و بعد درمورد آن تصمیم‌گیری کرد. »

رمضان شریف مسئول روابط عمومی سپاه پاسداران به انتقاد احمدی‌نژاد واکنش نشان داد و گفت: «اقدام اطلاعات سپاه در روند بررسی صلاحیت‌ها در انتخابات نظام پزشکی "قانونی" بوده و به درخواست مراجع قانونی صورت پذیرفته است».

برخلاف ادعای شریف، طبق قانون استعلام در مورد سوابق کاندیداها می‌بایستی از سازمان نظام پزشکی، وزارت اطلاعات و سازمان ثبت احوال، استعلام صورت می‌گرفت و افزودن اطلاعات سپاه به نهادهای مورد نظر قانون، در پی تشکیل سازمان اطلاعات سپاه به دستور خامنه‌ای در سال ۱۳۸۸ و تفویض اختیارات ویژه از سوی وی به طائب مسئول این نهاد صورت گرفت.

از تاثیرگذاری تا قبضه کامل امور

اگر در گام اول اطلاعات سپاه به دنبال تأثیرگذاری بر نتیجه انتخابات سازمان نظام پزشکی بود، در سال ۱۴۰۰ صحنه‌پردازان یک گام به جلو برداشتند و این بار به دنبال تسلط بر این سازمان رفتند. به ویژه که سازمان نظام پزشکی پس از شیوع ویروس کرونا در بهمن ۱۳۹۸ یکی از نهادهایی بود که به سیاست‌های ستاد مقابله با کرونا و خامنه‌ای انتقاد می‌کرد.

واردات سریع واکسن کرونا و مخالفت با ممنوع کردن واردات واکسن، از دیگر مواردی بود که سازمان نظام پزشکی به شدت بر آن تأکید داشت.

رئیس وقت سازمان نظام پزشکی و سه مدیر ارشد دیگر این سازمان، تامین سریع و استفاده از واکسن مناسب و مؤثر را تنها راه غلبه بر پاندومی عنوان کرده و خواهان دسترسی مردم و کادر درمان به واکسن در کوتاه‌ترین زمان ممکن شده بودند.

این انتقادات موجب شد که رسانه‌های وابسته به سپاه پاسداران از قبیل، تسنیم، فارس و جوان این سازمان را به سیاسی‌کاری در امر مقابله با کرونا متهم کنند.

دورخیز سپاه برای تصاحب ریاست کل سازمان نظام پزشکی از تیرماه در پی رد صلاحیت گسترده نامزدها از سوی هیأت نظارت بر انتخابات این تشکل کلید خورد که همان موقع انتقادات زیادی را در پی داشت.

دکتر عبدالحسین روح‌الامینی که خون فرزندش محسن را وجه‌المصالحه تداوم حضور در قدرت کرد، ریاست و پیرحسین کولیوند، دبیری هیأت نظارت بر انتخابات سازمان نظام پزشکی را به عهده داشتند. 

مطابق برنامه از پیش طراحی شده، کسانی که به نظر می‌رسید اقبال بالایی در میان پزشکان شرکت‌کننده در انتخابات دارند، احراز صلاحیت نشدند و دلیل مشخصی نیز برای ردصلاحیت آن‌ها اعلام نشد.

همان موقع روزنامه شرق گزارش داد که تلاش‌های خبرنگارش برای گفت وگو با دکتر عبدالحسین روح‌الامینی، رئیس هیئت مرکزی انتخابات، دکتر رضا آریانپور و دکتر سیدمحمد پاکمهر، نمایندگان مجلس حاضر در هیئت مرکزی، برای پرس وجو کردن درباره علت این ردصلاحیت‌ها به جایی نرسید.

تاجرنیا، مشاور عالی رئیس کل و معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان نظام پزشکی، تأکید کرد که در این دوره «با توجه به برنامه‌ریزی‌ قبلی، عمدتاً هیئت‌های نظارت را از میان اعضای بسیج جامعه پزشکی انتخاب کردند.»

او پیش‌بینی کرد که گزینش رئیس بسیج جامعه پزشکی به ریاست کل سازمان نظام پزشکی کشور امری پیشاپیش تعیین شده است. او همچنین خبر داد که «تقریبا به همه کسانی که تأیید صلاحیت نشده‌اند»، گفته شده «انصراف دهید تا رد صلاحیت در پرونده ‌تان ثبت نشود!».

دکتر محمدرضا ظفرقندی رئیس کل سازمان نظام پزشکی ۱۵ تیرماه در نامه‌ای خطاب به جامعه پزشکی ایران، نسبت به روند اعمال شده در رد صلاحیت‌ها انتقاد کرد و خبر داد که «بسیاری از همکاران ارزشمند و چهره‌های سرشناس و شاخص جامعه پزشکی، تعداد قابل توجهی از اساتید محترم و رؤسای انجمن‌های علمی و افراد مورد توجه و اقبال عموم جامعه پزشکی از دایره انتخابات حذف و رد صلاحیت شدند.»

وی پس از برگزاری انتخابات سازمان نظام‌پزشکی تصریح کرد: «در این میان اتفاقاتی افتاد که هم ما و هم انجمن‌های علمی اعتراضاتی به هیئت نظارت نظام پزشکی منتقل کردند. این اعتراضات در این جهت بود که این نوع رد‌صلاحیت‌های غیرقانونی و برنامه‌ریزی‌شده و جهت‌دار در این مسیر رخ داد. ما این موارد را منعکس کردیم و اعتراض کردیم ... برخی از رؤسای انجمن‌های علمی قانونی موجود کشور رد‌صلاحیت شدند و این مورد اعتراض ما بود. ... با برخی تماس گرفته و گفته شد که در انتخابات شرکت نکنید یا اگر شرکت کنید، رد صلاحیت می‌شوید. حتی بعضی از همکاران در مرحله اول که نظارت شهرستان‌ها بود، تأیید شدند اما روز آخر در هیئت نظارت مرکزی رد صلاحیت شدند و این یعنی یأس و دل‌زدگی و عدم مشارکت.»

حذف‌ و ارعاب و رد صلاحیت در خدمت سلطه بر نظام پزشکی

لازم به یادآوری است که طی ۴ دهه گذشته میزان مشارکت، در انتخابات سازمان نظام پزشکی هیچ‌گاه از ۱۷ درصد بالاتر نرفته است. 

نهم مهرماه ۱۴۰۰، مجمع عمومی سازمان نظام پزشکی کشور که از نمایندگان (هیأت مدیره) سازمان‌های نظام پزشکی ٢٢٠ شهرستان تشکیل می‌شود، رئیس کل و اعضای شورای عالی این سازمان را برگزیدند.

چنانچه از ماه‌ها قبل پیش‌بینی می‌شد محمد رئیس‌زاده، در پی یک انتخابات مهندسی‌شده به ریاست کل سازمان نظام پزشکی برگزیده شد.

وی که متولد ۱۳۵۴ است از سال ۸۹ تا ۹۸ ریاست سازمان بسیج جامعه پزشکی کشور را به عهده داشته است. او همچنین در سال‌های ۹۲ و ۹۳ قائم مقام بیمارستان بقیه‌الله و از سال ۹۳ تا ۹۵ معاون آموزش دانشکده علوم پزشکی بقیه‌الله و از سال ۹۶ تا کنون رئیس دانشکده پزشکی بقیه‌الله سپاه پاسداران بوده است.

وی در حالی به ریاست نظام ‌پزشکی رسید که بسیج جامعه پزشکی علیرغم سهمیه ۴۰درصدی بسیج و سپاه و جانبازان و معلولان جنگ و خانواده شهدا و .... اقبال زیادی در جامعه پزشکی ندارد، و از طریق مهندسی انتخابات، عنان نظام پزشکی را در شهرستان‌های بزرگ در اختیار گرفته است.

براساس سیاست جدید نظام اسلامی، روند انتخابات آزاد در میان جناح‌ها و باندهای رژیم و تبدیل آن به رأی گیری‌های از پیش تعیین تکلیف شده، از نهادهای حکومتی به کلیه‌ی تشکل‌های صنفی و مدنی و علمی کشور نیز تسری داده می‌شود. به این ترتیب نهاد‌های صنفی و تخصصی نیز با اعمال «تصفیه‌های درون سازمانی» به چنگ نهادهای قدرت و به ویژه سپاه پاسداران می‌افتند.

در ماه‌های اخیر حضور سپاه پاسداران در عرصه بهداشت و درمان پررنگ تر از گذشته شده است. ۲۱ مرداد ۱۴۰۰ جلسه مشترک وزارت بهداشت و سپاه پاسداران جهت فعال کردن «طرح شهید سلیمانی» در محل ستاد سپاه پاسداران و با حضور فرمانده سپاه قم و دکتر قدیر رئیس دانشگاه علوم پزشکی به شکل وبینار با فرمانده کل سپاه و وزیر بهداشت، رؤسای دانشگاه‌های علوم پزشکی و فرماندهان سپاه برگزار شد.

با توجه به سیاست سپاه، انتخاب محمد رئیس‌زاده به عنوان رئیس سازمان نظام پزشکی در حالی که سکان وزارت بهداشت و درمان به دست بهرام‌عین‌‌اللهی معاون اسبق بهداری سپاه پاسداران افتاده، خبر از روزهای تیره‌و تار بهداشت و درمان کشور می‌دهد.

مطالب منتشر شده در صفحه "دیدگاه" الزاما بازتاب‌دهنده نظر دویچه‌وله فارسی نیست.

ایرج مصداقی
ایرج مصداقی تحلیلگر سیاسی و فعال حقوق بشر مقیم سوئد