بهمن عسگری و یلدا ولی‌نژاد به اتهام دوپینگ المپیک توکیو را از دست دادند

رسانه‌های ایران از مثبت شدن جواب دوپینگ دو ورزشکار ایرانی که در فهرست کاروان اعزامی ایران به رقابت‌های المپیک بودند، خبر داده‌اند. خبرگزاری «فارس» با تیتر «شائبه دوپینگ۲ رزمی‌کار» از سکوت مسوولان کمیته ملی المپیک در قبال این موضوع انتقاد کرد و خبرگزاری «تسنیم» در گزارشی بدون نام بردن از ورزشکار، مدعی شد که یکی از شانس‌های اصلی کسب مدال ایران در المپیک توکیو، این مسابقات را به دلیل مثبت شدن تست دوپینگ از دست خواهد داد.

رسانه‌های ایران نامی از یک یا دو ورزشکاری که «سازمان جهانی مبارزه با دوپینگ» (WADA) دوپینگ آن‌ها را تایید کرده، نبرد‌ه‌اند. پی‌گیری‌های «ایران‌وایر» اما به دو نام «بهمن عسگری» و «یلدا ولی‌نژاد» رسید.

****

رسانه‌های ایران اجازه نام بردن از ورزشکارانی که به دوپینگ متهم شده‌اند را ندارند اما منابع خبری «ایران‌وایر» در کمیته المپیک مدعی هستند بهمن عسگری و یلدا ولی‌نژاد به دلیل آن‌چه مثبت شدن آزمایش‌های دوپینگ آن‌ها از سوی «وادا» اعلام شده است، حق حضور در توکیو را نخواهند داشت.

بهمن عسگری، یکی از شانس‌های مسلم ورزش ایران برای کسب مدال در رقابت‌های المپیک بود. اگر با اتفاقاتی مانند مصدومیت یا قرعه نامناسب مواجه نمی‌شد، می‌توانست کاراته ایران را صاحب مدال طلای رقابت‌های المپیک توکیو کند.

بهمن عسگری چهار مدال طلا، یک نقره و یک برنز رقابت‌های قهرمانی آسیا، یک مدال طلای بازی‌های آسیایی ۲۰۱۸ و چهار مدال طلای رقابت‌های جهانی را در کارنامه داشت. او در هیچ رقابت‌ جهانی تاکنون شرکت نکرده بود که به قهرمانی نرسد.

خبرگزاری‌های ایران از آن‌چه استفاده بدون مشاوره از یک داروی خاص خوانده‌اند، به عنوان دلیل مثبت شدن تست دوپینگ بهمن عسگری یاد می‌کنند.

منبع خبری «ایران‌وایر» در کمیته المپیک مدعی شده که بهمن عسگری سال ۱۳۹۹ دارویی را برای درمان ناباروری استفاده می‌کرد که این دارو جزو فهرست داروهای ممنوعه سازمان جهانی مبارزه با دوپینگ است.

تسنیم از اعلام مثبت شدن تست یک تکواندوکار زن به عنوان دومین شوک به ورزش ایران یاد می‌کند. این خبرگزاری بدون نام بردن از یلدا ولی‌نژاد، نوشته است که این ورزشکار خانم قرار بود در مسابقات المپیک توکیو در ترکیب مسابقات تیمی برای تیم کشورمان به میدان برود.

یلدا ولی‌نژاد بهمن سال ۱۳۹۹ به خبرگزاری «مهر» گفته بود هدفش کسب مدال طلای المپیک است. مهر همان زمان او را «فنی‌ترین» زن تکواندوکار کنونی تکواندو ایران معرفی کرد.

ولی‌نژاد در همان مصاحبه تاکید کرده بود که می‌خواهد وزنش را کاهش دهد و حالا منابع «ایران‌وایر» خبر داده‌اند که داروی لاغری مورد استفاده یلدا ولی‌نژاد در فهرست ممنوعه وادا قرار داشته است و او به همین دلیل از توکیو محروم خواهد شد.

یک اتفاق ساده می‌توانست هر دو ورزشکار را به رقابت‌های المپیک برساند. اگر بهمن عسگری پیش از مصرف داروی مورد نظر، با مدارک و دلایل پزشکی، لزوم مصرف این دارو را به مدیران وادا اعلام کرده بود، حالا محرومیتی انتظارش را نمی‌کشید.

منبع خبری «ایران‌وایر» گفته است بهمن عسگری علاقه‌ای نداشت حتی پزشک فدراسیون کاراته در جریان درمانش قرار بگیرد. همین اشتباه، او را متهم به دوپینگ کرده است.

وادا در زمینه اتهامات مرتبط با دوپینگ کوتاه نمی‌آید. نمونه‌اش، محرومیت تمامی ورزشکاران روسیه از حضور در المپیک با پرچم این کشور بود.

هجدهم آذر۱۳۹۸، وادا اعلام کرد تمام تیم‌های ورزشی و ورزشکاران کشور روسیه به مدت چهار سال از حضور در تمامی رقابت‌‌های بین‌المللی محروم هستند. این دستور‌العمل، رقابت‌های المپیک ۲۰۲۰ توکیو و جام جهانی ۲۰۲۲ قطر را هم در برمی‌گیرد.

استفاده هدفمند از داروهایی که داروهای دوپینگ را در آزمایش‌ها مخفی می‌کنند و همین‌طور عدم همکاری با این آژانس بین‌المللی، دلایلی بودند که سرانجام به تصمیم نهایی در لوزان سوییس منجر شدند.

سازمان جهانی مبارزه با دوپینگ یک سازمان مستقل و غیروابسته به تمامی ارگان‌های دولتی و خصوصی است که توسط کمیته بین‌المللی المپیک بنا شد. اما زیرنظر این کمیته فعالیت نمی‌کند؛ استقلال کامل دارد و در ورزش جهان، برای اقدامات تعریف شده در اساس‌نامه‌اش در مبارزه با دوپینگ ورزشکاران، سدی پیش رویش نیست.

وادا برای تست ورزشکاران در سراسر جهان راه حل مشخص و یکسانی دارد. افسران «نادو» که ماموران تست دوپینگ ورزشکاران در سراسر جهان هستند، می‌توانند در هر ساعت شبانه‌روز و بدون هیچ هماهنگی قبلی و یا در دست داشتن حکم، وارد خانه یا محل تمرین ورزشکاران و تیم‌های ورزشی شوند. می‌توانند به صورت رندوم و کاملا اتفاقی یا براساس انتخاب خودشان، از یک یا چند ورزشکار در زمان تمرین یا در پایان مسابقه تست دوپینگ بگیرند.

افسران این سازمان به جز در زمان مسابقات جهانی و یا در آستانه رقابت‌های المپیک، از ماموران منتخب وادا در هر کشور هستند. اما در رقابت‌های بین‌المللی مانند جام جهانی فوتبال، رقابت‌های جهانی و همین طور المپیک، ماموران برگزیده آن پیش از شروع مسابقات و همین‌طور در جریان این بازی‌ها فعال می‌شوند.

روند تست دوپینگ شکلی واحد دارد؛ ورزشکار باید در فاصله ۱۵ دقیقه پس از اعلام افسر نادو، بدون همراه داشتن هیچ جسمی، روبه روی افسر دوپینگ حاضر شود، از بطری آبی که مامور به او می‌دهد بنوشد و بعد آماده تست ادرار شود. تستی که از ورزشکار گرفته می‌شود، بلافاصله با کدگذاری رمزی از سوی افسر این سازمان، به «کلن» ارسال خواهد شد.

در مواردی مانند المپیک و جام جهانی، وادا آزمایشگاه‌های خود را به کشور میزبان منتقل می‌کند. نمونه ارسال شده ورزشکار در کلن، به دو بخش تقسیم می‌شود؛ نیمی از آن مورد آزمایش قرار می‌گیرد و نیمی دیگر برای «تست راستی آزمایی» محفوظ می‌ماند.

اگر نتیجه تست منفی باشد که هیچ، در غیر این صورت، ورزشکار می‌تواند به نتیجه تست مثبت اعتراض کند تا هم از نیمه باقی مانده تست اولیه‌اش دوباره آزمایش شود و هم دوباره با حضور افسر نادو، تست خون برای راستی آزمایی بدهد.

ورزش ایران از نوامبر سال ۲۰۰۷ به صورت رسمی صاحب آزمایشگاه کنترل دوپینگ شد. تاسیس این نهاد هم‎زمان بود با پیوستن ایران به کنوانسیون مشترک یونسکو و سازمان جهانی مبارزه با دوپینگ.

اما با دوپینگ در ایران، مانند سایر کشورهای جهان برخورد نمی‌شود. رسانه‌ها حق افشای نام ورزشکاری که «متهم» به استفاده از مواد نیروزا هستند را ندارند.

در دهه‌های گذشته، آزمایش دوپینگ «نعیم سعداوی» و «فرشاد فلاحت‌زاده» مثبت اعلام شد تا محرومیتی یک ساله را متحمل شوند. «مهدی واعظی»، دروازه‌بان تیم «پیکان» اولین بازیکنی بود که در لیگ ایران به عنوان فرد دوپینگی معرفی شد تا جام جهانی ۲۰۰۶ را از دست بدهد. «حمید شفیعی»، «حامد کاویانپور»، «سعید دقیقی»، «علی مولایی»، «عباس قاسمی» و چند فوتبالیست دیگر با مثبت شدن دوپینگ‌شان از فوتبال محروم و بعد محو شدند.

بزرگ‌ترین پرونده تاریخ دوپینگ ایران به اکتبر سال ۲۰۰۶ برمی گردد؛ زمانی که «یوردان گئورگی ایوانف»، سر‌شناس‌ترین مربی تاریخ وزنه‌برداری ایران شبانه میزبان میهمان‌هایی سرزده از نادو شد. او داشت تیمش را برای رقابت‌های جهانی در آستانه المپیک آماده می‌کرد که افسران نادو وارد اردوی تیمش شدند. آن‌ها در کم‌تر از یک ساعت از ۱۰ ملی‌پوش وزنه‌برداری ایران تست دوپینگ گرفتند.

«مهدی عطار اشرفی»، سرپرست وقت تیم ملی وزنه‌برداری ایران به خبرگزاری «ایسنا» گفته بود: «این رفتار ماموران نادو مشکوک است.»

«حسین رضازاده»، «سعیدعلی حسینی»، «شاهین نصیری‌نیا»، «محمدحسین برخواه»، «سجاد بهروزی»، «رسول تقیان»، «محسن داوودی»، «علی دهقانیان»، «امید نائیج» و «رضا تیموری» وزنه بردارانی بودند که تست دوپینگ دادند و بعد در کم‌تر از دو هفته، نتیجه تست به ایران اعلام شد: «۹ وزنه بردار ایرانی مواد نیروزا مصرف کرده‌اند.» 

یوردان گئورگی ایوانف ۹ ملی پوش خود را از دست داد. تنها وزنه‌برداری که از آن جمع نتیجه تست دوپینگش مثبت اعلام نشد، حسین رضازاده بود. او پیش از اعلام نتیجه تست از سوی نادو، به ایسنا گفته بود: «اگر قرار باشد فقط یک نفر سالم باشد، قطعا من هستم.»

با این وجود، سال ۱۳۹۹ پرونده دوپینگ حسن رضازاده هم با پرونده رسوایی «تاماش آیان»، رییس وقت فدراسیون وزنه‌برداری و یار صمیمی حسین رضازاده گره خورد.

یکی از قربانیان ناحق دوپینگ، «سعیدعلی حسینی»، نابغه وزنه‌برداری ایران و جهان بود. او پس از دو بار مثبت اعلام شدن آزمایش دوپینگش، مدعی شد که حسین رضازاده، رییس وقت فدراسیون وزنه‌برداری ایران در مثبت اعلام شدن تست او نقش داشته است. دلیلش، خطر جدی سعید علی‌حسینی برای شکستن تمامی رکوردهای حسین رضازاده بود.