زنان ورزشکار، از تزئین انتخابات تا حسرت تاجیکستان

آتوسا ایرانمهر، شهروندخبرنگار، تهران  

انتخابات ریاست‌جمهوری به پایان رسید و احتمالا دیگر نشانی از آن دختران موتورسوار که با عکس «ابراهیم رئیسی» نامزد تندروی ریاست‌جمهوری در ستادهای انتخاباتی‌اش حاضر بودند، وجود نخواهد داشت.

در روزهایی که دختران موتورسوار با حجاب‌هایی که در جمهوری اسلامی متعارف نیست، برای ابراهیم رئیسی تبلیغ می‌کردند، «شهرزاد نظیفی»، شهروند بهایی و از قهرمانان و مربیان موتورکراس زنان در ایران توسط شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران به ۸ سال حبس تعزیری محکوم شد.

استفاده ابزاری از زنان موتورسوار و یا دختران «شل حجاب» عادت مرسوم در انتخابات جمهوری اسلامی است.

اگر در ادوار گذشته، نامزدهای اصلاح‌طلب از دختران و آزادی‌های موقت‌ آن‌ها به عنوان ابزاری برای جلب رای عمومی استفاده می‌کردند، این بار این صحنه‌آرایی مصنوعی، برای نامزد اصول‌گرایان یعنی رییس قوه قضاییه و تولیت سابق آستان قدس رضوی انجام شد.

تبعیض مستدام

خرداد ۱۴۰۰ تیم ملی فوتبال زنان ایران پس از دو سال دوری از تمامی رقابت‌های رسمی و دوستانه دوباره شکل گرفت.

فدراسیون جدید ۵۰ روز پس از آغاز فعالیتش دو اقدام ویژه برای زنان داشت؛ پرداخت پاداش قهرمانی تیم ملی فوتسال زنان و تشکیل مجدد تیم‌های ملی در رده‌های مختلف سنی فوتبال زنان.

انتخاب «مریم ایراندوست» پس از پرونده‌سازی‌های غیرورزشی سال ۱۳۹۳ که کمیته انضباطی ۶۰ نفر از اهالی فوتبال زنان را از شغل‌ خود تعلیق یا برکنار کرد، به معنای آغاز دورانی جدید بود.

«شهره موسوی» نایب‌رییس فدراسیون زنان تاکید می‌کند که نگاه رییس فدراسیون به کمیته زنان، تفاوتی با نگاهش به فوتبال مردان ندارد. البته خودش هم واقف است که چنین تعارفاتی را حتی شخص «شهاب‌الدین عزیزی خادم» رییس این فدراسیون جدی نخواهد گرفت.

تبعیض بین زن و مرد در ایران، متاثر از احکام دینی، امور سیاسی و مسائل فرهنگی و حتی گاهی قوانین خودنوشته شرعی مانند ممنوعیت حضور زنان در ورزشگاه‌ها، چنان عمیق و ریشه‌دار است که کسی انتظار نخواهد داشت تا زمان مستدام بودن سایه نظام جمهوری اسلامی بر سر ورزش و با تغییر یک رییس فدراسیون اوضاع تغییر کند.

همان پرداخت پاداش فوتسال زنان، با تاخیر سه ساله و اخذ مالیات صورت گرفت. مقایسه کنید با تیم ملی فوتبال مردان ایران که بعد از غلبه بر هنگ‌کنگ و کامبوج و پیروزی مقابل عراق و بحرین، به محض بازگشت به ایران مورد استقبال مقامات دولتی و ورزشی قرار گرفتند و پاداش‌ آن‌ها به سرعت پرداخت شد.

مجموع پاداش مردان برای صعود از گروه خود، سوای پاداش ویژه‌‌ای که دولت وعده‌اش را داده، نفری ۲۸۰ میلیون تومان بود. زنان فوتسال برای قهرمانی آسیا، کمتر از بیست میلیون نصیب‌شان شد، آن‌هم با سه سال تاخیر.

دولت روحانی، بالا رفتن محدودیت‌ها در ورزش زنان

یکی دیگر از معضلات ورزش زنان ایران سانسور مداوم، حتی با رعایت کامل پوشش‌های اسلامی مورد نظر حاکمیت است. زنان با پوشش اجباری و مورد تایید جمهوری اسلامی بازی می‌کنند.

حتی اجازه ندارند آستین پیراهن خود را کمی بالا بزنند، یا عرق پیشانی‌ خود را خشک کنند. با این حال باز هم پخش بازی‌های آن‌ها در رسانه به اصطلاح ملی، ممنوع است.

«حسن روحانی» سال ۱۳۹۶ در تبلیغات انتخاباتی دور دوم ریاست‌جمهوری خود، هنگام سخنرانی تبلیغاتی در سالن دوازده هزارنفری آزادی، برای جلب رای زنانی که در ورزشگاه حاضر شده بودند، وعده باز شدن درهای ورزشگاه‌ها برای تماشای مسابقات فوتبال را داد.

روحانی و دولت او نه تنها دری را به روی زنان باز نکردند، بلکه درهای بیشتری را هم به روی‌ آن‌ها بستند.

این بار در دولت حسن روحانی بود که ورود مردان (خانواده ورزشکاران) به سالن‌های ورزشی زنان و مسابقاتی که با پوشش کامل اسلامی برگزار می‌شد ممنوع شد. این محدودیت‌ها، شامل حامیان مالی و مدیران تیم‌ها، همچنین عکاسان و خبرنگاران هم می‌شد.

این در حالی است که تا پیش از دور دوم ریاست‌جمهوری حسن روحانی، مردان وارد ورزشگاه‌های محل برگزاری بازی‌های زنان می‌شدند.

در نخستین دوره‌های لیگ برتر فوتبال زنان پس از انقلاب، تعداد تماشاگران مرد یک بازی در لیگ زنان بیشتر از تعداد زنان بود. به دلیل اینکه آن زمان به خاطر سال‌ها تبعیض جنسیتی جمهوری اسلامی، فوتبال ورزشی صرفا مردانه بود. مردان این رشته را می‌شناختند و به تماشای آن می‌نشستند.

عقب ماندن از تاجیکستان

تیم ملی فوتبال زنان برای انجام دو دیدار دوستانه راهی بلاروس شد. در بازی اول ۶ بر صفر از بلاروس و در بازی دوم ۵ بر صفر از ازبکستان شکست خورد.

نتایج عجیب بود و شکست‌ها سنگین. اما مریم ایراندوست سرمربی تیم زنان پس از پایان این تورنمنت به نکته جالبی اشاره کرد. او گفت: «موقعی که فیلم بازی بلاروس را برای آنالیز تماشا می‌کردیم، کیفیت تصویر را که دیدیم، گفتم ما بازی‌ نکرده ۷ بر صفر عقبیم.»

اشاره او به کیفیت بالای تصویربرداری در این بازی‌ها بود.

حقیقتی انکارناپذیر در صحبت‌های سرمربی تیم ملی زنان وجود دارد. او این موضوع را به عنوان نمادی برای تبعیض جنسیتی در فوتبال ایران مطرح کرد. وقتی فوتبال زنان هرگز از تلویزیون ایران پخش نمی‌شود، یعنی از ابتدایی‌ترین حق که دیده شدن است، محروم است.

تصاویری که در فوتبال زنان ایران برای آنالیز استفاده می‌شود، با فیلم‌های HD بلاروس فرق دارد. آنالیز فوتبال زنان در ایران با ساده‌ترین دوربین‌ها و حتی با تلفن همراه ضبط می‌شود.

هم‌زمان با تیم ملی بزرگسالان، تیم جوانان هم راهی تاجیکستان شد و در تورنمنت آسیای مرکزی موسوم به کافا شرکت کرد. دختران زیر ۱۹ سال ایران با نمایش زیبای خود تحسین ناظران را برانگیختند.

اما صداوسیما هیچ یک از بازی‌های این تیم را نشان نداد. فوتبال زنان ایران اگر آمریکا را هم ببرد، صداوسیمای متحجر جمهوری اسلامی پخش نمی‌کند.

هم‌زمان با پخش نشدن تصاویر دختران جوان فوتبالیست ایران، صداوسیما برنامه‌هایی از مقام زن، حقوق زن، کرامت زن، جایگاه زن در اسلام، و نقش زن در خانواده را روی آنتن می‌برد.

شبکه فوتبال تاجیکستان با گزارشگری که دائما نمایش فوق‌العاده دختران ایرانی را تحسین می‌کرد، تمام دیدارها را پوشش داد. ضمن اینکه امکان پخش زنده دیدارها در یک سایت تاجیکی نیز فراهم شد تا علاقه‌مندان به راحتی بتوانند بازی‌ها را تماشا کنند.

مطالب مرتبط:

محکومیت قهرمان موتورکراس بانوان به ۸ سال حبس تعزیری

با نورا نراقی، دختر موتورسواری که حالا موج‌سوار است

نمایش دوباره ایران و فدراسیون جهانی؛ خانم های خودمان آماده باشند