ویروس کرونا روزانه بیش از ۱۰۰ کشته در ایران برجای می‌گذارد و تعداد مراجعه به بیمارستان‌ها هم‌چنان زیاد است. براساس آخرین آمارها، روزانه دست‌کم ۱۰ هزار ابتلای جدید در کشور شناسایی می‌شود. در چنین وضعیتی اما با اعلام خبر صدور مجوز اضطراری برای مصرف واکسن ایرانی، توجه‌ها به برنامه واکسیناسیون در ایران جلب شد. وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در کمتر از چهار روز مانده به انتخابات ریاست جمهوری، اعلام کرده بود که مجوز مصرف اضطراری واکسن «کوو ایران برکت» صادر شده است. پیش از آن، انتشار تحقیقات مربوط به فاز حیوانی این واکسن با واکنش‌های منفی بسیاری همراه بود. ایرادات اساسی که متخصصان امر از تحقیقات کوو ایران برکت گرفته‌‌اند و از سوی دیگر، عدم انتشار تحقیقات مربوط به فاز انسانی این واکسن، باعث شده است تا تردیدها در صحت مراحل تولید و کارآزمایی آن افزایش یابد.
واکسن ایرانی هم‌چنان بی‌نیاز از مجوزهای جهانی!
همان‌طور که از چندین ماه پیش مقامات سازمان غذا و دارو اعلام کرده بودند، ایران برای تزریق واکسن داخلی نیاز به مجوزهای سازمان‌های جهانی بهداشت ندارد. این ادعا را «علیرضا ناجی»، رییس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز طی روزهای اخیر مجدداً مطرح کرد: «این که واکسن تاییدیه سازمان جهانی بهداشت را داشته باشد، یک اصل نیست. واکسن مقوله‌ای است که هر کشور برای خود یک‌سری قوانین و مقررات مشخص دارد که اگر واکسن بر آن اساس پیش برود، می‌تواند مجوز مصرف بدهد.»
پیش از این نیز «کیانوش جهانپور»، سخن‌گوی سازمان غذا و دارو در پاسخ به سوال یک کاربر توییتر در خصوص نیاز به اخذ تاییدیه واکسن‌های ایرانی از یک سازمان جهانی معتبر نوشته بود: «شما نزن، اجباری نیست.»
عدم تمایل مقامات جمهوری اسلامی به تایید واکسن توسط سازمان‌های بین‌المللی باعث شده است تا نگرانی‌های شهروندان در خصوص تزریق واکسن ایرانی افزایش یابد.
«سعید نمکی» روز دوشنبه ۲۴ خرداد ۱۴۰۰ با اعلام خبر دریافت محموله اولیه واکسن کوو ایران برکت، از آغاز فرآیند تزریق از روز شنبه خبر داد.
نمکی گفت: «شب‌های زیادی نخوابیدم اما اکثر شب‌ها از اضطراب بود. ولی دیشب از ذوق این نخوابیدم که خدا این مرحمت را کرد که ما قول‌هایی که داده بودیم را عملی کنیم.»
بی‌خوابی‌های وزیر بهداشت اما پس از اعلام این خبر و انتشار مقاله مرتبط با تحقیقات اولیه واکسن ساخته شده توسط «ستاد اجرایی فرمان امام» منجر به بی‌خوابی بسیاری از ایرانیان نیز شد.
کاربران شبکه‌های اجتماعی نسبت به تبلیغات گسترده برای استفاده از واکسن کوو ایران برکت توسط سلبریتی‌های ایرانی معترض شدند. آن‌ها از یک‌دیگر پرسید‌ه‌اند آیا اطمینانی به واکسن داخلی است؟ پاسخ را اما متخصصان مطرح کردند. طی یک هفته اخیر، بسیاری از ایمونولوژیست‌ها ایرادات اساسی را از تحقیقات اولیه واکسن ایرانی مطرح کرده‌اند.
«عنایت نیکوپور»، ایمونولوژیست از جمله اولین کسانی بود که در یک رشته توییت نسبت به مقاله منتشر شده واکنش نشان داد.
نیکوپور با آوردن دلایلی تخصصی می‌نویسد: «حتی اگر آنتی‌بادی تولیدی(واکسن کووبرکت) برای مدت کوتاهی باعث مصونیت شود، در بلند مدت موثر نخواهد بود.»
این تنها بخش کوچکی از ایراداتی است که طی روزهای اخیر به واکسن کوو ایران برکت گرفته شده است؛ واکسنی که پیش از صدور مجوز استفاده اضطراری، دست‌کم سه دوز از آن تولید شده است.
۳ سناریو احتمالی برای تولید واکسن کوو ایران برکت
پیش از این، یک داروساز مطلع از وضعیت واکسیناسیون کرونا در کشور به «ایران‌وایر» گفته بود ساخت و تولید واکسن مستقلی با عنوان کوو ایران برکت تنها یک «شوو» است. حالا با صدور مجوز اضطراری مصرف، موضوع جدی‌تر شده است. در ادامه، این پزشک داروساز سه سناریو تولید واکسن کوو ایران برکت را مطرح می‌کند.
«کاظم» که در یکی از شرکت‌های داروسازی در ایران- که از آوردن نام شرکت خودداری می‌کنیم- فعالیت دارد، به «ایران‌وایر» می‌گوید: «با اطمینان می‌گویم واکسنی با عنوان کوو ایران برکت وجود ندارد؛ یعنی یک مجموعه احتمالاتی وجود دارد که جمهوری اسلامی دارد واکسن دیگری را با برند خودش عرضه می‌کند. در نگاه عامیانه، این موضوع، یعنی وزارت بهداشت برچسب روی واکسن خریداری شده را تعویض و با نام کووبرکت ارایه می کند، نه اصلا این‌طور نیست.»
او در خصوص اولین احتمال تامین منابع تولید واکسن کووبرکت از سوی جمهوری اسلامی می‌گوید: «وزارت بهداشت دست در دست سازمان غذا و دارو، ذخیره سلولی ساخت واکسن را خریداری و به ایران وارد کرده است. این یعنی فرمولاسیونی با عنوان کوو برکت وجود ندارد. اما به این معنا نیست که تلاشی در پشت صحنه برای ساخت واکسن انجام نشده باشد. من اطلاع دارم که روی واکسن‌های مختلف دارند کار می‌کنند اما این که به تولید واکسن دست یافته باشند، آن هم دوستان در ستاد اجرایی، نه.»
این داروساز می‌گوید علاوه بر شرکتی کوبایی که با «انستیتو پاستور» واکسن مشترک می‌سازند، شرکت دیگری در ایران در همکاری با کوبا در حال تهیه واکسن است: «دومین احتمال استفاده از "ذخیره سلولی واکسن محصول مشترک" با کوبا برای تولید کوو ایران برکت است. نکته حائز اهمیت این است که علاوه بر انستیتو پاستور، شرکت دیگری نیز در حال همکاری با شرکت کوبایی است و احتمالا دوزهای واکسن از این طریق تامین خواهند شد.»
سومین احتمالی که این داروساز مطرح می‌کند نیز مربوط به واکسن تولید مشترک است. او می‌گوید استفاده از ذخیره سلولی مربوط به ساخت واکسن مشترک با شرکت «اسپوتنیک‌وی» از محتمل‌ترین گزینه‌ها برای واکسن کوو ایران برکت است.
سوالی که مطرح می‌شود، این است که چه ارتباطی میان واکسن اسپوتینک‌وی با ستاد فرمان اجرایی امام وجود دارد؟
در تاریخ ۲۱ بهمن ۱۳۹۹، «محمد مخبر»، رییس ستاد فرمان اجرایی امام از راه‌اندازی بزرگ‌ترین کارخانه تولید واکسن خاورمیانه تا پایان سال خبر داد. در حالی که در آن تاریخ تنها اولین آزمایش انسانی واکسن کرونا آغاز شده بود، مخبر مدعی شد این کارخانه ظرفیت تولید ۱۲ تا ۱۴ میلیون دوز در ماه را دارد.
در تاریخ دوم اردیبهشت۱۴۰۰، «سعید نمکی»، وزیر بهداشت ایران از راه‌اندازی خط تولید مشترک واکسن اسپوتنیک‌وی تا اواسط اردیبهشت‌ماه در استان البرز خبر داد. او گفت ایران از خردادماه به بعد یکی از تولیدکنندگان بسیار خوب از نظر واکسن کرونا در جهان می‌شود.
هم‌چنین طی دو هفته گذشته، خبرگزاری «اسپوتنیک» به نقل از «کریل دیمیتریف»، رییس «صندوق سرمایه‌گذاری مستقیم روسیه» (RDIF) نوشت: «ما با دو شرکت داروسازی بسیار بزرگ ایران همکاری می‌کنیم و آن‌ها محموله‌های آزمایشی واکسن را تولید کرده‌اند.»
او بدون نام بردن از ستاد اجرایی امام و البته بزرگ‌ترین کارخانه خاورمیانه که توسط این ستاد اداره می‌شود، گفت: «ما با این تولیدکنندگان دارو که در واقع بزرگ‌ترین شرکت‌های داروسازی در منطقه هستند، در ارتباط بسیار نزدیک هستیم.»
شواهدی که احتمال این‌که واکسن اسپوتنیک همان واکسن کوو ایران برکت باشد را قوت می‌بخشد.
در سوی دیگر، آمارهایی که در خصوص تولید میزان واکسن توسط ستاد فرمان امام اعلام شده‌اند، با میزان واکسن تولیدی در این کارخانه هم‌‌خوانی دارند.
«رضا مظهری»، مدیر اجرایی مطالعات بالینی واکسن تولیدی ستاد اجرایی فرمان امام ۲۴ خرداد ۱۴۰۰، با اشاره به این‌که از ابتدای خرداد سه میلیون دوز از این واکسن تولید شده است، گفت: «با راه اندازی خط تولید جدید، تولید نخستین واکسن ایرانی کرونا به هفته‌ای حدود سه میلیون دوز خواهد رسید.»
یعنی تقریبا ۱۲ میلیون دوز واکسنی که رییس ستاد در بهمن سال ۱۳۹۸ به آن اشاره کرد.
به دنبال صدور مجوز استفاده اضطراری واکسن کوو ایران برکت، «محمد مخبر»، رییس ستاد اجرایی فرمان امام روز پنج‌شنبه ۲۷ خرداد طی نامه‌ای، پیوستن ایران به جمع شش کشور تولید کننده واکسن کرونا و دست‌یابی به صدور مجوز واکسن را به «علی خامنه‌ای»، رهبر جمهوری اسلامی تبریک گفت.
او در این نامه نوشته بود میزان تولید تجمعی واکسن کوو ایران برکت تا پایان شهریورماه به بیش از ۵۰ میلیون دوز خواهد رسید.
هلال احمر: نمی‌توانیم نام کشور و نوع واکسن وارداتی را بگوییم
طی یک ماه اخیر به دلیل آن‌چه بدقولی کشورهای چین و روسیه عنوان شد، برنامه واکسیناسیون در ایران تقریبا متوقف شده بود. مراکز برای تزریق واکسن با مشکل تامین دوز دوم روبه‌رو شدند تا آن‌جا که بحث جایگزینی واکسن کرونای ایرانی مطرح شد.
براساس آخرین خبرها، قرار بود روز پنج‌شنبه۲۷ خرداد جمعیت هلال احمر بالغ بر دو میلیون دوز واکسن را در ایران تحویل بگیرد. با این وجود اعلام شد که تنها یک میلیون دوز در کمرگ به ثبت رسیده است.
«محمدحسن قوسیان مقدم»، سخن‌گوی جمعیت هلال احمر با اشاره به این‌که به دلیل محدودیت‌های پروازی، فقط یک میلیون دوز وارد ایران شده است، توضیح داد: «ما درگیر ادامه خریدها هستیم و فعلا نمی‌توانیم جزییات بیشتری از نوع خرید و کشوری که خریداری کردیم، ارایه دهیم.»
این سازمان پیش از این طی سه محموله، دو میلیون و ۴۰۰ هزار دوز واکسن به ایران وارد کرده بود.
تاکنون اعلام نشده که یک میلیون دوز از واکسن جدید مربوط به چه کشوری است. هرچند مقامات هلال احمر پیش از این از خرید واکسن از چین خبر داده بودند.
در حال حاضر بسیاری از شهروندان ایرانی نگران نبود واکسن برای دوز دوم به طور مشخص در واکسن «سینوفارم» چینی هستند.
«جعفر صادق تبریزی»، رییس مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت گفته است با توجه به این‌که برای دریافت دوز دوم واکسن «استرازنکا»، حدود ۱۲ هفته زمان لازم است و در خصوص واکسن اسپوتنیک‌وی نیز بین یک تا سه ماه فاصله مشکلی به وجود نمی‌آورد، شهروندان نباید نگران دوز دوم واکسن خود باشند.
براین اساس، جایگزینی واکسن ایرانی به جای واکسن سینوفارم در دوز دوم منتفی شده است.
اما «مینو محرز»، مسوول ارزیابی علمی واکسن ایرانی کووبرکت گفته است در صورت عدم تامین واکسن مورد نیاز برای دوز دوم در کشور، واکسیناسیون از اول انجام شود: «اگر فاصله‌ای بین دوز اول و دوم افتاده و واکسن دوز اول برای تزریق موجود نیست، بهتر است در صورت استفاده از واکسن برکت، این واکسن برای دو دوز تزریق شود تا خیال‌مان راحت باشد که فرآیند واکسیناسیون تکمیل شده است. در واقع باید از اول واکسیناسیون تکرار شود. این امر برای تمامی واکسن‌ها مثل آسترازنکا و سینوفارم مصداق دارد.»
آخرین آمار مواردی فوتی و وضعیت شهرهای ایران
براساس آخرین آمارهای ارایه شده از سوی وزارت بهداشت ایران، از ظهر روز پنج‌شنبه ۲۰ خرداد تا ظهرروز پنج‌شنبه ۲۷ خرداد، ۹۴۷ نفر در ایران براساس ابتلا به کرونا جان خود را از دست داده‌اند.
این میزان در ۲۴ ساعت منتهی به ظهر روز یک‌شنبه به بیشترین میزان خود، یعنی ۱۸۷ مورد رسید و طی ۲۴ ساعت منتهی به روز دوشنبه، ۱۱۹ فوتی داشت.
در حال حاضر بیش از سه هزار و ۳۰۰ نفر با وضعیت وخیم در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌های سراسر ایران بستری هستند.
هم‌چنین از شنبه ۲۹ خرداد ماه، شهرستان‌های تنگستان، دشتستان، دشتی، عسلویه و کنگان (استان بوشهر)، اندیمشک (خوزستان)، ایرانشهر، چابهار، زاهدان و نیک‌شهر (سیستان و بلوچستان)، رودبار جنوب، کهنوج و منوجان (کرمان)، بستک، بندرلنگه، بندرعباس، پارسیان، جاسک، رودان، سیریک، قشم و میناب (هرمزگان) در وضعیت قرمز قرار می‌گیرند.
براساس رنگ‌بندی های اعلام شده در سامانه ماسک وزارت بهداشت، از روز شنبه، ۲۲ شهرستان قرمز، ۱۷۵ شهرستان نارنجی، ۲۵۱ شهرستان زرد و صفر شهرستان در وضعیت آبی قرار خواهند گرفت.
طی هفته اخیر شمار شهرها با وضعیت قرمز در ایران ۱۶ شهر بود. این احتمال وجود دارد که طی هفته‌های آتی با توجه به روند کند واکسیناسیون و تجمعات انتخاباتی که پیش از این برگزاری شده بودند، شمار موارد بستری روند روبه رشدی به خود بگیرد.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر