چگونه نسل طلایی فوتبال اسپانیا جهان را فتح کرد؟

  • گی‌یم بالاگه
  • کارشناس فوتبال اسپانیا
Andres Iniesta's shot in extra time of the World Cup final 2010

منبع تصویر، Getty Images

توضیح تصویر،

لحظه‌ای که سال‌ها پیشرفت و شکوه جاودانه اسپانیا رنگ واقعیت گرفت

شش سپتامبر ۲۰۰۶، مقابل چشمان ۱۴،۵۰۰ تماشاگر حاضر در ورزشگاه پارک وینزور، بازیکنان کم سن و سال اسپانیا یک بار دیگر کم آوردند و در بازی مقدماتی یورو ۲۰۰۸ مقابل ایرلند شمالی ۲-۳ شکست خوردند.

اما هیچ کس در اسپانیا از این نتیجه متعجب نشد، آن‌ها سال‌ها بود که به شکست عادت کرده بودند و پس از تنها قهرمانی در یورو ۱۹۶۴، تنها یک بار توانسته بودند فراتر از مرحله یک چهارم‌نهایی جام جهانی یا جام ملت‌های اروپا بروند.

در سال ۲۰۰۴، لوئیس آراگونس، از مربیان کارکشته لالیگا، سرمربی تیم ملی فوتبال اسپانیا شد. دوره او با ۲۵ بازی بدون شکست آغاز شد. اما بار دیگر، با شکست در یک‌هشتم‌نهایی جام جهانی ۲۰۰۶ مقابل تیم مسن فرانسه، همه خوش‌بینی‌ها از بین رفت.

سه ماه بعد، شکست مقابل ایرلند شمالی، آراگونس را متقاعد کرد که همه چیز را تغییر دهد.

این شروع یک روند فوق‌العاده بود و در عرض شش سال، این تیم اسپانیا موفق‌ترین تیم ملی تمام ادوار شد.

line

همیشه شایعاتی در خصوص تنش و درگیری بین بازیکنان دعوت شده از باشگاه‌ها و مناطق مختلف اسپانیا وجود داشته است. برای نمونه، هنگامی که اسپانیا در فینال یورو ۱۹۸۴ با اشتباه دروازه‌بان‌اش، لوئیس آرکونادا، مقابل فرانسه شکست خورد، برخی حتی این شائبه را مطرح کردند که او به دلیل اینکه اهل باسک بوده است، نمی‌خواست اسپانیا پیروز شود و عمداً این اشتباه را مرتکب شده است.

فرناندو مورینتس، مهاجم سابق تیم ملی اسپانیا می‌گوید: "بازیکنان بسیاری از رئال مادرید و بارسلونا دعوت می‌شدند و وقتی که دور هم جمع می‌شدیم، اختلافات کاملاً مشهود بود. اما آنچه اکنون در تیم ملی مشاهده می‌شود، کاملاً متفاوت است."

اما برخلاف گذشته، این بار دیگر سیاست مانع اصلی موفقیت نبود و بیش از هر چیز، تاکتیک تیم باید درست می‌شد.

در بازی مقابل ایرلند شمالی، آراگونس فهمید که سبک مورد علاقه مربیان قبلی، بازی مستقیم یا حتی ارسال توپ‌های بلند، دیگر کارایی ندارد.

اما برای دستیابی به تغییری که می‌خواست، باید انتخاب‌های سختگیرانه‌ای می‌کرد. گزینه‌هایی که حتی آراگونس را تا مرز اخراج پیش برد.

رائول، فوق ستاره رئال مادرید بسیار فراتر از یک بازیکن معمولی بود. او یک نماد بود و از نظر بسیاری از اسپانیایی‌ها، عصاره آنچه فوتبال کشورشان باید باشد.

بعد از شکست در بلفاست، آراگونس دید که رائول دیگر در برنامه‌هایش برای اسپانیا جایی ندارد و او را کنار گذاشت. رسانه‌های مادرید واکنش شدیدی نسبت به این تصمیم نشان دادند. اما جدا از ناراحتی بابت کنار گذاشتن یک اسطوره، نحوه برخورد با او خبرساز شد. از نظر روزنامه‌ها، کنار گذاشتن او بدون هیچ تماسی، بی‌احترامی نسبت به رائول بود.

رائول ۲۹ ساله بود و بازی ایرلند شمالی بازی ۱۰۲ و آخر او برای اسپانیا بود.

آراگونس در واکنشی کاملاً حق به جانب گفت: "من با رائول تماس نگرفتم چون او استثنا نیست. واقعیت این است که بازیکنان دعوت شده‌، بیشتر با نیازهای تیم مطابقت دارند."

درحالی‌که آراگونس سعی در تغییر سبک بازی اسپانیا داشت، رسانه‌های مادرید انتقادات فراوانی از او می‌کردند.

با شکست مقابل سوئد و تساوی برابر ایسلند پیش از بازی برابر دانمارک، اسپانیا در خطر از دست دادن یورو ۲۰۰۸ بود و باخت در این بازی مطمئنا حکم اخراج آراگونس را امضا می‌کرد. اتفاقی که رخ نداد و فوتبال اسپانیا، دوباره متولد شد.

Luis Aragones

منبع تصویر، Getty Images

توضیح تصویر،

آراگونس به دلیل اظهارات نژادپرستانه‌اش درباره تیری آنری در سال ۲۰۰۴ توسط فدراسیون فوتبال اسپانیا حدود ۲۰۰۰ پوند جریمه شد

لحظه طلایی آراگونس در دقیقه ۳۹ بود، زمانی که اسپانیا با حرکتی تیمی و سی پاس، گل دوم خود را توسط سرخیو راموس زد. آن‌ها در پایان ۳ بر ۱ پیروز شدند و از گروه خود به دور نهایی یورو صعود کردند.

مهم‌تر از آن، نشانه‌هایی از ظهور اسپانیای جدید بود که با پاس‌های متعدد و کار تیمی تعریف شده بود.

فرناندو هیرو، مدیر ورزشی وقت اسپانیا، به یاد می‌آورد: "قبل از بازی به دلیل اهمیت مسابقه تنش زیادی وجود داشت. دانمارک تیم قدرتمندی بود، اما ما آرامش داشتیم و خیال لوئیس هم راحت بود. او گفت، آرام باشید، فردا ۱-۳ پیروز خواهیم شد. به طرزی باورنکردنی، او حتی تعداد گل‌ها را نیز درست پیش‌بینی کرده بود."

او بذر سبکی از فوتبال را کاشت که نه تنها تماشایی، بلکه کارآمد هم بود.

طلسم‌شکنی - یورو ۲۰۰۸

Andres Iniesta, Xavi, Cesc Fabregas and Joan Capdevila

منبع تصویر، Getty Images

توضیح تصویر،

از چپ به راست: آندرس اینیستا، سسک فابرگاس، ژاوی و خوان کاپدویا در تمرینات هنگام یورو ۲۰۰۸

موفقیت اسپانیا در صعود به یورو ۲۰۰۸، فرصتی بود تا به طلسم ۴۴ ساله عدم قهرمانی خود پایان دهد.

کاپدویا، بال چپ اسپانیا می‌گوید: "روزی که به اتریش رسیدیم را یادم هست. ظهر بود و به طور طبیعی باید مستقیماً به تمرین می‌رفتیم. اما لوئیس به ما گفت تا فردا آزادید. تصور کنید! خیلی تعجب کردیم. ما تازه رسیده بودیم و او به ما مرخصی داد. فکر می‌کنم از آن لحظه بود که پیروزی‌های ما شروع شد. زیرا او می‌دانست جزئیاتی از این دست ما را به هم نزدیک می‌کند."

اسپانیا پس از صعود از گروه خود، در مرحله یک چهارم‌نهایی مقابل تیم ایتالیا، که هرگز در یک رقابت بزرگ شکستش نداده بود، قرار گرفت.

کاپدویا می‌گوید: "ما همیشه مقابل تیم‌های بزرگ بدشانسی داشتیم. خوب بازی می‌کردیم، اما می‌باختیم."

در این مسابقه اسپانیا با وجود برتری نتوانست گل بزند و بازی به ضربات پنالتی کشیده شد.

اوفارته دستیار آراگونس، فهرست پنالتی‌زن‌ها را آماده کرد و چون در مورد یک یا دو نفر شک داشت با آراگونس مشورت کرد. سرمربی به لیست اوفارته نگاه کرد، کمی تغییرش داد و سسک فابرگاس را به عنوان آخرین پنالتی‌زن قرار داد."

کاپدویا ضربه پنالتی فابرگاس را کاملاً به خاطر می‌آورد: "من روی خط نیمه بودم و دروازه را خوب نمی‌دیدم. جان‌لوئیجی بوفون مثل یک غول بزرگ به نظر می‌رسید. نمی‌دانم چطور فابرگاس ‌توانست آن پنالتی را گل کند."

فابرگاس پنالتی‌اش را گل کرد و اسپانیا به مرحله بعد صعود کرد.

Gianluigi Buffon

منبع تصویر، Getty Images

توضیح تصویر،

ایتالیا دو پنالتی از چهار پنالتی و اسپانیا یک پنالتی را از دست داد

آلفردو رلانو، مدیر مسئول سابق روزنامه آ اس، یکی از تأثیرگذارترین روزنامه‌های ورزشی اسپانیا، می‌گوید: "همه چیز در آن لحظه برای من تغییر کرد. بعد از آن، هیچ شکی به موفقیت تیم ملی در ادامه یورو یا حتی فراتر از آن نداشتم. ما طلسم را شکسته بودیم و واقعاً خوب بازی می‌کردیم و هیچ‌کس در سراسر اسپانیا دیگر بدبین نبود."

از نظر خوزه لوئیس زاپاترو، نخست وزیر وقت اسپانیا: "آن بازی لحظه‌ای تعیین‌کننده در زندگی ما بود. برای افرادی در سن من، فابرگاس همیشه قابل احترام خواهد بود، زیرا من از نسلی هستم که فکر می‌کردیم هرگز شاهد عبور اسپانیا از مرحله یک چهارم‌نهایی نخواهیم بود."

Fabregas and the Spain team celebrate their penalty shootout victory over Italy in 2008

منبع تصویر، Getty Images

توضیح تصویر،

موفقیت اسپانیا در ضربات پنالتی، روند پیشرفت آن‌ها را تقویت کرد

در نیمه نهایی، اسپانیای رها شده از استرس، مقابل روسیه بهترین عملکرد خود در این مسابقات را به نمایش گذاشت و سه بر صفر پیروز شد. این تیم پس از ۲۴ سال به اولین فینال خود رسیده بود و باید با آلمان بازی می‌کرد.

صحبت‌های آراگونس برای بازیکنان در روز قبل از مسابقه، هنوز هم در یاد آنها مانده است.

کاپدویا به یاد می‌آورد: "او در تمرینات، ما را وسط زمین جمع کرد و گفت، والاس قرار نیست بازی کند. با خود گفتیم، والاس؟ والاس کیست؟ فکر می‌کنم ژاوی بود که گفت، رئیس، والاس کیست؟ منظورت بالاک است؟"

آراگونس پاسخ داد: "هرکه هست، من او را والاس صدا می‌کنم. همه با هم خندیدیم و همین باعث شد اضطراب فینال از بین برود."

A ticket for the Euro 2008 final

منبع تصویر، Getty Images

توضیح تصویر،

این اولین فینال اسپانیا از زمان باخت به فرانسه در یورو ۸۴ بود و اولین شانس قهرمانی پس از سال ۱۹۶۴

در ۲۹ ژوئن ۲۰۰۸ در وین، آراگونس بار دیگر تأثیر خود را نشان داد.

او قبل از فینال در رختکن به فرناندو تورس گفت: "نینو، بین مدافعین میانی برو و صبر کن تا وقتی صاحب توپ شدیم، آنها را جا بگذار و به سمت دروازه فرار کن."

Fernando Torres scores against Germany in the Euro 2008 final

منبع تصویر، Getty Images

توضیح تصویر،

فرناندو تورس که در آن زمان بازیکن لیورپول بود، در دقیقه ۳۳ گل پیروزی بخش اسپانیا را زد

این توصیف کاملی از چگونگی شکستن خط دفاع آلمان توسط تورس و زدن گل پیروزی با پاس بلند ژاوی است.

داوید ویا می‌گوید: "بعد از آن روزهای سیاه و حذف‌ شدن‌های مکرر از مسابقات جام جهانی یا یورو، آن روز همه اسپانیایی‌ها نفس راحتی کشیدند و گفتند: بالاخره شد."

برای اسپانیا، این فقط شروع بود و آنها بعدها بدون آراگونس هم به روند خود ادامه ‌دادند.

Spanish players lift coach Luis Aragones up in the air after winning Euro 2008

منبع تصویر، Getty Images

توضیح تصویر،

آراگونس از قبل تصمیم گرفته بود تیم را ترک کند. در عرض یک هفته، او به سراغ آخرین تیم خود، فنرباغچه رفت

آراگونس در سپتامبر ۲۰۰۷ اعلام کرده بود که با هر نتیجه‌ای، پس از مسابقات یورو تیم را ترک خواهد کرد.

فدراسیون فوتبال اسپانیا، ویسنته دل‌بوسکه، سرمربی سابق رئال مادرید را به‌عنوان جایگزین او را معرفی کرد.

اما هنگامی که هواپیمای تیم اسپانیا در مسیر بازگشت بود، بازیکنان یک صدا از سرمربی خود خواستند: "لوئیس - بمان!"

آراگونس که به وضوح تحت تأثیر قرار گرفته بود، علاقه داشت نظرش را تغییر دهد و بازیکنان هم خیلی مایل بودند او در پست خود باقی بماند. اما تصمیم‌گیری بر عهده مدیر فوتبال اسپانیا، هیرو بود که به برنامه اصلی و آوردن دل‌بوسکه پایبند بود.

هیرو می‌گوید: "شک ندارم که تصمیم‌ درستی گرفتم. وجدانم در این باره راحت است".

در اول فوریه ۲۰۱۴، آراگونس، چهره‌ جنجالی که موفقیت را به مردم دیوانه فوتبال خود هدیه داده بود، در سن ۷۵ سالگی درگذشت.

کاپدویا می‌گوید: "همه ما از آنچه او انجام داد بسیار متشکریم، اول بخاطر اینکه تیم بزرگی پر از استعداد و با جو عالی را گرد هم آورد و دوم بخاطر اندیشه فوتبالش. همه ما از او خاطرات خوبی داریم و اثر خود را روی همه ما گذاشت."

تسخیر جهان

دل‌بوسکه از همان ابتدا گفت نقشه کاملی برای موفقیت دارد. او حدوداً یک سوم تیم‌ را پیش از جام جهانی ۲۰۱۰ و یک سوم دیگر را قبل از قهرمانی اروپا ۲۰۱۲ تغییر داد. هنر او معرفی چهره‌های جدید در عین حفظ ساختار تیم بود.

اسپانیا پس از حضور بی‌شکست در مسابقات مقدماتی، راهی دور نهایی جام جهانی آفریقای جنوبی شد. اما در کمال شگفتی و در اولین گام، بازی ابتدایی یک بر صفر به سوئیس باخت.

دل‌بوسکه می‌گوید: "شکست بد و غیر قابل تصوری بود که انتظارش را نداشتیم. دنبال مقصر نبودیم و همه در این نتیجه سهیم بودند. تأکید داشتیم نگذاریم هیچ تردیدی نسبت به صعود داشته باشیم."

اما استرس بسیاری پیش از بازی مقابل هندوراس در تیم بود و به قول داوید ویا: "سخت‌ترین لحظه جام جهانی بود".

با پیروزی در دو بازی باقی‌مانده، همچنان صعود امکان پذیر بود، اما شکست قطعاً به معنی حذف اسپانیا بود.

اسپانیا دو بر صفر هندوراس را برد و شیلی را دو بر یک شکست داد و راهی مراحل حذفی جام شد، جایی که دل‌بوسکه به بازیکنانش گفت، آنها چهار فینال پیش رو دارند.

Vicente Del Bosque

منبع تصویر، Getty Images

توضیح تصویر،

دل‌بوسکه، هافبک دفاعی سابق رئال مادرید بین سال‌های ۱۹۷۵تا۱۹۸۰، هجده بار برای اسپانیا بازی کرد

ابتدا در یک‌هشتم پرتغال را شکست دادند و در گام بعد مقابل پاراگوئه در یکی دیگر از آن چهارم‌نهایی‌های حساس قرار گرفتند. اسپانیا در جام جهانی هرگز فراتر از آن مرحله نرفته بود.

کاپدویا می‌گوید: "همه فکر می‌کردند پاراگوئه تیمی ‌است که به راحتی شکستش خواهیم داد، اما در حقیقت چنین اتفاقی نیافتاد. آن‌ها طوری بازی کردند که گویی زندگی‌شان وابسته به آن است."

برای اسپانیا، این یک مسابقه اعصاب خردکن بود. کاسیاس یک پنالتی را مهار کرد و سپس ژابی آلونسو یک ضربه ایستگاهی را از دست داد.

David Villa and Spain celebrate

منبع تصویر، Getty Images

توضیح تصویر،

شادمانی پس از گل ویا مقابل پاراگوئه و پیروزی یک بر صفر اسپانیا

دل‌بوسکه به یاد می‌آورد: "بعضی اوقات پاهایم به معنای واقعی کلمه می‌لرزیدند."

گل پیروزی را داوید ویا زد، گل عجیبی که پس از برخورد به هر دو تیر، وارد دروازه شد، گویی توپ سعی می‌کرد تمام تلاش خود بکند تا وارد دروازه نشود.

آلمان حریف بعدی بود و همانند سال ۲۰۰۸، اسپانیا بهترین عملکردش در مسابقات را در نیمه نهایی مقابل آن‌ها به نمایش گذاشت و به لطف گل کارلس پویول، سومین پیروزی پیاپی یک بر صفر اسپانیا در مرحله حذفی رقم خورد تا راهی فینال مسابقات در ژوهانسبورگ شود و مقابل هلند قرار گیرد.

Spain and Netherlands players line up in the tunnel before the 2010 World Cup final

منبع تصویر، Getty Images

توضیح تصویر،

بازیکنان اسپانیا و هلند در حال انتظار برای بزرگترین صحنه فوتبال

نخست وزیر سابق اسپانیا، زاپاترو احساسات خود را قبل از بازی چنین بیان می‌کند: "من با همسر و دخترم بودم و هرگز تا این حد یکدیگر را عصبی ندیده بودیم. هیچوقت همسرم را تا این اندازه غرق در بازی فوتبال ندیده بودم."

در حالی که همه گمان می‌کردند مسابقه به ضربات پنالتی خواهد کشید، آرین روبن در نیمه دوم یک موقعیت بسیار خوب را برای هلندی‌ها از دست داده و گل دقیقه ۱۱۶ آندرس اینیستا، تاریخ فوتبال اسپانیا را از نو نوشت.

فابرگاس می‌گوید: "توپ دست من بود و دو گزینه داشتم. شوت بزنم یا پاس بدهم. همیشه با خودم فکر می‌کنم اگر شوت می‌کردم چه اتفاقی می‌افتاد. اما اینیستا را در موقعیت عالی دیدم تا بهترین لحظه عمر فوتبال ما رقم بخورد."

Casillas and Spain lift the World Cup trophy

منبع تصویر، Getty Images

توضیح تصویر،

اسپانیا، قهرمان جام جهانی ۲۰۱۰

ویا می‌گوید: "ما فکر می‌کردیم که این تورنمنت متعلق به برزیل، ایتالیا یا آلمان خواهد بود و هرگز تصور نمی‌کردیم کسی با پیراهن قرمز این جام را بلند کند. به نظر می‌رسید کاری بسیار دشوار و عملاً غیرممکن است."

کاپدویا می‌افزاید: "یکی از احساسی‌ترین تجربیاتی که من در زمین فوتبال داشته‌ام بعد از بالا بردن جام و دور افتخار بود. پدر و مادرم را در ورزشگاه دیدم که گریه می‌کردند. مادرم ۱۲۰۰ یورو پرداخت کرده بود تا برای دیدن این بازی بیاید."

"این لحظات خاطرات بسیاری را به یاد می‌آورید، از زمانی که کوچک بودید و آن‌ها هر روز شما را به تمرین می‌بردند و به شما چیزهای زیادی می‌آموختند. می‌فهمید آن‌ها چه فداکاری‌هایی در این راه انجام داده‌اند تا روزی شاهد دیدن نتیجه آن در استادیومی پر از ۸۰۰۰۰ تماشاگر باشند. به همین دلیل با تماشای گریه والدینم بسیار احساساتی شدم."

سه قهرمانی پیاپی و تاریخ‌سازی

اسپانیا راهی یورو ۲۰۱۲ در لهستان و اوکراین شد و بازی‌های درخشانی از خود به نمایش گذاشت و راهی فینال مسابقات شد.

به گفته زاپاترو: "فینال یورو ۲۰۱۲ بدون شک بزرگترین لحظه تیم ساخته شده توسط آراگونس و دل‌بوسکه بود. تیم مانند ساعت کار می‌کرد."

هیچ تیمی مانند اسپانیا با این قاطعیت در یک فینال پیروز نشده بود. آنها ایتالیا را ۰-۴ شکست دادند و به اولین تیم‌ملی در جهان تبدیل شدند که در سه تورنمنت بزرگ متوالی قهرمان شده است.

دل‌بوسکه عملکرد تیمش در فینال را "بهترین بازی که تاکنون انجام داده‌ایم" توصیف می‌کند.

Torres celebrates with his children

منبع تصویر، Getty Images

توضیح تصویر،

فرناندوتورس، بازیکنی که گل قهرمانی در یورو ۲۰۰۸ را زد، در سال ۲۰۱۲ با دخترش در زمین مسابقه جشن گرفت

پس از این تاریخ‌سازی، رویای قهرمانی متوالی چهارم با شکست در جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل از بین رفت، درحالی‌که دل‌بوسکه می‌خواست جشن خداحافظی باشکوهی در بزرگترین صحنه به آن نسل هدیه دهد.

پایان کار اسپانیا با دریافت گل خیره کننده و ضربه سر شیرجه‌ای رابین فان‌پرسی رقم خورد. نتیجه‌ای باورنکردنی در دیداری که تکرار فینال دور قبل مقابل هلند بود. اسپانیا ابتدا با گل ژابی آلونسو پیش افتاد، اما هلند با گل فان‌پرسی بازی را به تساوی کشاند و در ادامه چهار گل دیگر هم زد تا اسپانیا در اولین بازی خود با نتیجه ۱-۵ تحقیر شود.

حقیقت ساده بود، تیمی از بهترین‌ نسل فوتبال اسپانیا و فوتبال زیبایی که ارائه می‌کرد، دوره‌اش تمام شده بود. دوره‌ای پر افتخار.