شایا گلدوست
ماه میلادی ژوئن در اکثر نقاط دنیا ماه پراید رنگین‌کمانی‌ها نامگذاری شده است. پراید به معنای افتخار است که در این ماه در نقاط مختلف دنیا جامعه رنگین‌کمانی، کنشگران و فعالان حوزه جنسی و جنسیتی و برابری‌خواهان و حامیان آن‌ها جشن‌ها، مراسم‌ها، رژه‌ها و فستیوال‌‌های افتخار متعددی را برگزار می‌کنند. این مراسم‌ها و رژه‌های افتخار برای این است تا به دنیا نشان دهند که ما هستیم، همیشه در طول تاریخ بشریت بوده‌ایم و در کنار شما زندگی می‌کنیم. ما نیز به اندازه هر انسان دیگری حق زندگی کردن داریم و برای به دست آوردن تمام این حقوق انسانی خود مبارزه می‌کنیم؛ مانند همه این سال‌ها که برای زندگی جنگیده‌ایم و امروز به بسیاری از حقوق خود دست یافته‌ایم، اما هنوز نیز برای رسیدن به تمامی حقوق انسانی راه درازی در پیش داریم.
مهم‌ترین نکته‌ای که این جشن‌ها و رژه‌های افتخار دارد این است که اعضای جامعه رنگین‌کمانی می‌توانند به آنچه که هستند با هر گرایش جنسی، هویت و بیان جنسیتی افتخار کنند. البته که از سال گذشته با شیوع ویروس کرونا نحوه برگزاری این جشن‌ها تغییر کرده و شکل و رنگ تازه و‌متفاوتی به خود گرفته است. سال گذشته و احتمالا امسال نیز این مراسم‌ها از طریق اینترنت و شبکه‌های اجتماعی به صورت مجازی برگزار می‌شود؛ اما چیزی که بیشتر از هر چیز اهمیت دارد، این است که دنیا، تمام فعالان این حوزه و رسانه‌های آزاد تلاش کنند تا بتوانند صدای این قشر همیشه در معرض آسیب و خشونت و تبعیض را به هر شکل و وسیله‌ای به گوش دنیا برسانند و برای به دست آوردن حقوق انسانی‌شان آن‌ها را یاری کنند.
اما جشن‌ها و رژه‌های افتخار از کجا شروع شد؟
سال ۱۹۶۹ هر چیزی به غیر از دگرجنس‌گرایی و همانسو‌جنسیتی بودن در آمریکا ممنوع بود و فرهنگ عمومی جامعه در آن زمان پذیرای جامعه رنگین‌کمانی و افرادی با گرایش‌های جنسی و هویت‌های جنسیتی متنوع نبود. رنگین‌کمانی‌ها هم پس از سال‌ها زندگی در سایه و به شکل پنهانی برای خود پاتوق‌هایی درست کرده بودند و در این مکان‌هایی که به شکلی زیرزمینی بود، دور هم جمع می‌شدند. این مکان‌ها شبیه به بارهایی بودند که به «گی‌بار» معروف بودند؛ اما پاتوقی بودند برای همه طیف‌های رنگین‌کمانی، ترنس‌ها، دوجنس‌گراها، لزبین‌ها و گی‌ها و غیره؛ یعنی چیزی شبیه گی‌بارهای امروزی اما بدون پرچم آشکار، آن چیزی که امروزه در کشورهای آزاد بسیار دیده می‌شود و شهروندان به منظره رنگارنگ این روزها و تاریخ این مناسبت‌ها عادت کرده‌اند و آشنا هستند.
متاسفانه پلیس و نیروهای امنیتی در آن روزها به این بارها حمله می‌کردند و امنیت آن‌ها را به خطر می‌انداختند. یکی از معروف‌ترین این بارها، باری به نام «استون وال» در دهکده گرینویچ نیویورک بود و سه حمله پیاپی در یک زمان کوتاه توسط پلیس و نیروهای امنیتی باعث شد تا همجنس‌گراها و دیگر اعضای جامعه رنگین‌کمانی و حامیانشان به این حملات اعتراض کنند و این اعتراضات به سرعت تبدیل به یک جنبشی علیه این خشونت‌ها و تبعیض‌ها شد.
«استون وال» به سرعت تبدیل به نماد مقاومت برای حق زندگی برابر جامعه رنگین‌کمانی شد و الهام‌بخش جنبش‌های مشابه در سرتا‌سر دنیا. در ۲۷ ژوئن ۱۹۷۰ اولین رژه افتخار در لس‌آنجلس، شیکاگو و نیویورک برای یادبود «استون وال» برگزار شد و این موضوع دلیلی شد که این تاریخ و این ماه را به عنوان ماه پراید برای جامعه رنگین‌کمانی جشن بگیرند و این رژه‌ها نمادی باشد برای اعلام همبستگی و ادامه راه مبارزاتی که از گذشته تا به امروز ادامه داشته است.
رژه‌های افتخار در اعتراض به محو کردن و فشار برای پنهان شدن شروع شد و رفته‌رفته باعث شد تا رنگین‌کمانی‌ها بتوانند به بسیاری از حقوقی که حق طبیعی آن‌هاست، دست پیدا کنند. امروزه در بسیاری از کشورهای دنیا این جشن‌ها و رژه‌های افتخار با حمایت دولت‌ها، سیاستمداران و سازمان‌های حقوق بشری برگزار می‌شود تا به همه نشان دهند که دنیا پر از رنگ‌هاست و انسان‌ها می‌توانند از جنبه‌های مختلفی از جمله هویت و بیان جنسیتی و جنس و گرایش‌های جنسی با هم متفاوت باشند؛ اما با وجود همه این تفاوت‌ها ما موظف هستیم که به یکدیگر احترام بگذاریم و حقوق فردی و اجتماعی هم را رعایت کرده، معنای حقیقی تنوع را بفهمیم، درک کنیم و بپذیریم.
انجمن روان‌پزشکی آمریکا اولین نهادی بود که در سال ۱۹۷۳ همجنس‌گرایی و به طور کلی هم‌جنس‌خواهی را از فهرست بیماری‌های روانی خارج کرد. پس از آن هم انجمن روانشناسی آمریکا در ۱۹۷۵ و نهایتا سازمان بهداشت جهانی در سال ۱۹۹۲ این گرایش‌های جنسی را از فهرست بیماری‌های روانی خارج کردند و همین‌طور با ایجاد تغییرات اساسی در نسخه تازه سند مرجع، تعریف و شناخت بیماری‌های سازمان بهداشت جهانی، ترنس بودن و همه طیف جنسیت‌های غیردوگانه نیز از دسته بیماری‌ها و اختلال ذهنی و روانی خارج شدند. بنا به تعریف جدیدترین نسخه بازبینی دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی،«آی سی دی-۱۱»، همانسو‌جنسیتی نبودن به عنوان یک ناهمگونی مستمر بین تجربه جنسیتی شخص و جنسیتی است که با آن شناخته می‌شود یا از بدو تولد بر اساس ظاهر اندام جنسی به او اطلاق شده است. این در حالی است که در «آی سی دی-۱۰» یعنی نسخه قبلی این دستورالعمل همان‌جنسیتی نبودن، یعنی عدم پذیرش جنسیتی که در بدو تولد به ما بر اساس ظاهر اندام جنسی اطلاق می‌شود، با عنوان «اختلال هویت جنسیتی» توصیف شده بود.
با وجودی که هر ساله در این ماه در بسیاری از نقاط دنیا شاهد جشن‌ها و مراسم‌های رنگارنگ زیادی هستیم که به شادی و با برقرای امنیت برای همه شرکت‌کننده‌ها به بهترین شکل برگزار می‌شود و حتی شهروند‌هایی که از جامعه رنگین‌کمانی هم نیستند، با خوشحالی در آن شرکت می‌کنند تا حمایت خود را از افراد با گرایش‌های جنسی و هویت‌های جنسیتی مختلف نشان دهند، متاسفانه در حالی که دنیا برای احقاق حقوق رنگین‌کمانی‌ها تلاش می‌کند؛ در برخی از کشورها مثل ایران این مراسم برگزار که نمی‌شود و هیچ حمایت قانونی هم از جامعه رنگین‌کمانی صورت نمی‌گیرد، هیچ؛ بلکه این افراد را به عنوان مجرم و یا بیمارانی با اختلالات روانی و جنسی می‌شناسند و همیشه هم در صدد تنگ‌تر کردن حلقه زندگی و حقوق این بخش از جامعه هستند و مجازات‌های سنگینی هم در قانون برای آن‌ها تعریف شده است که در مواردی به قیمت جان افراد تمام می‌شود. البته که با وجود همه این محدودیت‌ها بسیاری از اعضای جامعه رنگین‌کمانی سعی می‌کنند، این روزها با استفاده از فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی رژه‌های افتخاری و مراسمی داشته باشند و با استفاده از پرچم و نمادهای خانواده رنگین‌کمانی، این روز را جشن بگیرند و در مسیر هرچه بیشتر مشاهده‌پذیر کردن جامعه قدم بردارند. سال‌هاست با وجود تمام محدودیت‌ها تصاویری با پرچم رنگین‌کمانی از گوشه‌گوشه ایران منتشر می‌شود و می‌بایست امیدوار بود که روزی این پرچم رنگارنگ که نشانی از آزادی و برابری است، در یکایک شهر‌های ایران و در میادین برافراشته شود.
مطالب مرتبط:
خیابان های آمستردام در تصرف رنگین کمانی های ایرانی
اولین رژه افتخار جامعه رنگین‌کمانی ایران؛ تجسم همدلی و همراهی
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
ثبت نظر