واکنش‌ها به اهانت به ملامحمد فضولی در مدرسه تلویزیونی ایران
اهانت به ملامحمد فضولی، شاعر شهیر تُرک در جریان کلاس ادبیات مدرسه تلویزیونی ایران بازتاب و واکنش گسترده‌ای در میان تُرک‌زبان‌های این کشور به همراه داشت.
استانبول/ مصطفی ملیح آهیسهالی/ خبرگزاری آناتولی
اظهارات توهین‌آمیز یک دبیر در جریان کلاس ادبیات «مدرسه تلویزیونی ایران» درباره ملامحمد فضولی، شاعر پرآوازه جهان تُرک، با واکنش گسترده تُرک‌های این کشور مواجه شد.
این دبیر ایرانی در جریان این درس می‌گوید: "فضولی، بی جهت این اسم را انتخاب نکرده؛ او فضول اشعار صائب است و هر شعری را که صائب سروده، این شاعر به ترکی می نوشت."
دکتر محمد رضا هیئت، استاد ایرانی دانشگاه آنکارا و عضو هیئت علمی دانشکده زبان، تاریخ و جغرافیا در این رابطه به خبرنگار «آناتولی» گفت: اهانت به تُرک‌ها در یک سازمان دولتی در ایران یا در رسانه‌ها بر وحدت کشور تاثیر منفی می‌گذارد.
وی ضمن اشاره به اهمیت جایگاه فضولی نزد تُرک‌های ایران، تصریح کرد: از اواسط قرن نوزدهم که چاپخانه در کشور تاسیس شد، دیوان تُرکی فضولی و اثر لیلا و مجنون او ظرف مدت زمان کوتاهی 14 بار در چاپخانه تبریز منتشر شد. با در نظر گرفتن میزان پایین سواد خواندن و نوشتن در آن دوره و تعداد کتاب‌هایی که از فضولی به چاپ رسیده است می‌توان اهمیت جایگاه این شاعر برای مردم مناطق تُرک‌نشین را درک کرد.
وی در ادامه افزود: فضولی شاعر تُرک زبانی است که در منطقه آذربایجان از ارزش بالایی برخوردار است. شهرت او در میان تُرک‌های غرب همانند آوازه علیشیر نوایی برای تُرک‌های شرق در قرن شانزدهم است. فضولی مهم‌ترین آثار خود را به زبان ترکی نوشته و پیش از آغاز دوره نوین آموزش در ایران آثار وی در تبریز به عنوان کتب درسی، تدریس می‌شد.
هیئت ضمن اشاره به آنکه ایران به طور سیستماتیک سیاست توهین به تُرک‌ها را بر اساس ملی گرایی فارس دنبال می‌کند، مدعی شد: در ایران، اعتبار تُرک‌ها در کشور توسط ارگان‌های دولتی هدف قرار گرفته و فعالیت‌های همگون‌سازی انجام می‌شود.
هيئت با بیان این که در کتب درسی از ترکها طی هزار سال اخیر به عنوان «غلام»، «بیگانه» و «وحشی» یاد می‌شود، گفت: سیاست آسیمیلاسیون ترکها در ایران در شبکه‌های دولتی، سینما، برنامه‌های کودک و روزنامه به طرز مختلف ظاهر می‌شود.
هیئت ادامه داد: ترکها به دلیل حکومت هزار ساله در ایران همواره مورد بیشترین فشار قرار می‌گیرند. برای تخریب اعتبار ترک زبانان، آنها را مدام هدف حقارت قرار می‌دهند. از این طریق می‌خواهند جوانان را تنها به زبان حاکم یعنی فارسی محکوم کنند. توهین به فضولی نیز بخشی از این زنجیره است.
وی زمان توهین به فضولی را دقت برانگیز دانست و عنوان کرد که حکومت با این اقدام خواهان گرم کردن فضای انتخاباتی و کشاندن مردم به پای صندوق‌های رای است.
هیئت گفت: انتخابات ریاست جمهوری نزدیک شده است. احتمال پایین بودن میزان مشارکت در این انتخابات از نگرانی‌های اصلی حاکمیت ایران بوده و می‌توانند از روش‌های مهندسی اجتماعی برای افزایش این میزان استفاده کنند. ممکن است یک اصلاح طلب معترض به این مسئله در این دوره خودش را نشان دهد. بر حسب جلب توجه می‌تواند نامزد این انتخابات شود. از سوی دیگر با پیدایش یک نامزد ترک در بین اصلاح‌طلبان ضمن افزایش احتمال آمدن مردم ترک به پای صندوق‌های رای، منجر به افزایش قدرت اصول‌گراها هم می‌شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه آنکارا با بیان این که اندکی پس از انقلاب ایران با افزایش ملیت‌گرایی فارس در برخی از میادین شهرهای این کشور مجسمه‌های متعلق به فردوسی نصب شده است، گفت: مردم شهرهای ترک نشین با اعتراض به این تصمیم خواهان نصب مجسمه فضولی شدند. فردوسی در اشعارش با توهین به ملت‌های دیگر مرتکب نژادپرستی شده اما فضولی با اشعار عرفانی همه انسانیت را در آغوش گرفته است.
عیوض‌الله صفری کشکولی، شاعر ترک قشقایی ایرانی نیز اقدام به توهین به فضولی را یک رویکرد «نژادپرستانه برای برتر جلوه دادن فارس‌ها» دانست و گفت: فضولی با اشعار عرفانی ارزش زیادی در بین ترک‌های ایران و پژوهشگران دارد.
صفری کشکولی با بیان این که حکومت ایران با پررنگ کردن ملیت‌گرایی فارس، فردوسی را بر سایر اقوام دیگر از جمله ترک، عرب، کرد و لر تحمیل می‌کند، گفت: فردوسی و فضولی به نمادهای سیاسی برای ایران تبدیل شده است. فرودسی نماد فارس‌ها و فضولی نماد ترکها است.
خبرگزاري آناتولي اخبار خود از طريق سامانه مدیریت خبر (HAS) براي مشترکین رسانه‌ای ارسال و فقط بخشي از آنها را خلاصه و در وبسايت خود منتشر ميكند. بنابراين براي دريافت اخبار كامل ما، لطفا تماس گرفته و مشترك شويد!
