چشم امید به گیاه "زعفران مرغزار" برای مقابله با کووید-۱۹

کلشی‌سین دارویی است قوی و ضدالتهاب که از مدت‌ها پیش در دنیای پزشکی شناخته شده است. این ماده دارویی از گیاهی به نام "زعفران مرغزار" یا "سورنجان" به دست می‌آید. پورسینا (ابن سینا) در کتاب "قانون طب" خود هم به وصف این گیاه و خواص دارویی آن پرداخته است. کاربرد "سورنجان" در درمان بیماری‌ها به ۳۵۰۰ سال پیش و به مصر باستان بازمی‌گردد. 

ماده دارویی به دست آمده از این گیاه در درمان چندین بیماری از جمله نقرس، التهاب مفصل (آرتریت) یا  پریکاردیت (التهاب آب‌شامه) به کار گرفته می‌شود.

گفتنی است که این ماده دارویی گیاهی به دلیل سمی بودن، باید تنها با دوزی محدود استفاده شود.

"زعفران مرغزار" سال ۲۰۱۰ عنوان "گیاه سمی سال" را به خود اختصاص داد.

اکنون یک مطالعه بالینی گسترده در کانادا نشان می‌دهد که کلشی‌سین در درمان کووید-۱۹ هم مؤثر است و عوارض بیماری را کاهش می‌دهد.در توضیحی کهمؤسسه تحقیقاتی قلب مونترال"ام اچ آی"، در این باره منتشر کرده است، از این دارو به عنوان "نخستین داروی خوراکی برای درمان بیماران مبتلا به کووید-۱۹ نام برده شده است.

داده‌هایی که این مؤسسه به آنها استناد می‌کند، در چارچوب پروژه‌ای موسوم بهCOLCORONAجمع‌آوری شدند. این مطالعه از ماه مارس سال ۲۰۲۰ در کانادا، ایالات متحده، اروپا، آمریکای جنوبی و آفریقای جنوبی در جریان بود.

"تحقیقات اثربخشی کلشی‌سین را تأیید می‌کنند"

در ۴۱۵۹ مورد بیمار مبتلا به کووید-۱۹، کاربرد کلشی‌سین باعث شد شمار بیمارانی که باید در بیمارستان بستری می‌شدند تا ۲۵ درصد کاهش یابد. تجویز این دارو نیاز به تنفس مصنوعی در بیماران مبتلا را تا ۵۰ درصد و شمار مرگ‌ومیر را هم تا ۴۴ درصد کاهش داده است.

پرفسور ژان کلود تردیف، مدیر مؤسسه پژوهشی "ام اچ آی" و سرپرست پروژه Colcorona از نتایج به دست آمده در اثر تجویز این دارو، بسیار راضی است. او می‌گوید: «فرضیه ما این بود که دلیل بروز عوارض شدید در بیماران کووید-۱۹، واکنش‌های عفونی بیش از حد است که گلبول‌های سفید بدن بیمار در پاسخ به حمله ویروسی از خود نشان می‌دهند.»

پرفسور تردیف می‌گوید: «حس ما این بود که با استفاده از دارویی مانند کلشی‌سین برای کاهش واکنش‌های عفونی بیش از اندازه که به "طوفان سیتوکین" مشهور است، می‌توان از بروز عوارض شدید جلوگیری کرد.»

نتایج تحقیقات، اثربخشی دارو را تأیید ‌کرده است.

پرفسور تردیف معتقد است که با استفاده ا ز داروهای کلشی‌سین می‌توان به طرز چشم‌گیری بر سلامت عمومی تأثیر گذاشت و از بروز عوارض ناشی از ابتلا به کووید-۱۹ در میلیون‌ها بیمار جلوگیری کرد.

استفاده از داروهای کلشی‌سین در یونان

در ماه ژوئن ۲۰۲۰ هم تحقیقاتی مشابه اما بسیار محدود در مورد اثربخشی کلشی‌سین صورت گرفت که در چارچوب آن، این دارو بر روی ۱۰۵ بیمار مبتلا به کووید-۱۹ آزمایش شد. در جریان آن تحقیق هم مشخص شد که این دارو به ویژه در مورد بیمارانی که به طور بالقوه روند بیماری در آنها شدیدتر است، مؤثر است.

در این میان یونان به استفاده از کلشی‌سین برای درمان کووید-۱۹ چراغ سبز نشان داده است. در این کشور پزشکان مجاز به تجویز این دارو برای درمان بیماران مبتلا هستند.

سرپرست  مرکز تحقیقاتی "ام اچ آی" معتقد است که نتایج تحقیقات، بررسی سریع دستگاه‌های نظارتی و مسئول در این حوزه مانند "اما" (آژانس دارویی اروپا) و "اف دی اِی" (سازمان غدا و دارو آمریکا) را به دنبال خواهد داشت. به گفته این پژوهشگر، این دارو هم‌اکنون هم در داروخانه‌ها موجود است و می‌تواند با مبلغ کم و به سرعت به کار گرفته شود.

هشدار: دارو سمی است!

سرعت دسترسی و بهای پایین این دارو همان چیزی است که برخی پزشکان اما نسبت به آن هشدار می‌دهند. مار گارسیا سائز، پزشک اسپانیایی، هرچند این دارو را قدیمی، شناخته شده و بسیار مطمئن و ارزان قیمت می‌داند، ولی با اشاره به سمی بودن آن نسبت به خطر استفاده سرخود بیماران از این دارو هشدار می‌دهد.

این دارو می‌تواند در صورت داشتن مشکلات کلیوی به بروز عوارضی شدید در بیمار بینجامد و با دیگر روش‌های درمانی تداخل ایجاد کند. پزشک اسپانیایی با تأکید بر این موارد معتقد است که کلشی‌سین باید تنها با تجویز پزشک مصرف شود.

اما صرف‌نظر از این هشدارها، ژان کلود تردیف بر فواید این دارو تأکید می‌کند و می‌گوید، «کشف ما نه تنها به درد کشورهایی مثل فرانسه و کانادا می‌خورد که برای کشورهای در حال توسعه یا در آفریقا و آسیا هم سودمند است، بلکه این دارو مقرون به صرفه است و به شکل قرص خوراکی می‌تواند سریع استفاده می‌شود.»