کی‌یف/خبرگزاری آناتولی
با گذشت یکسال از سرنگونی هواپیمای مسافربری اوکراین در ایران٬ هنوز توافقی میان دو کشور برای مجازات مجرمان و جبران خسارت خانواده‌های جان باختگان حاصل نشده است.
هواپیمای مسافربری از نوع "بوئینگ 737" صبح روز 8 ژانویه سال 2020 اندکی پس از برخاستن از فرودگاه بین المللی امام خمینی تهران به مقصد کی‌یف ساقط شده و همه 176 سرنشین آن کشته شدند.
مقامات ایرانی ابتدا ساقط شدن آن را انکار اما پس از آشکار شدن برخی شواهد٬ اعلام کردند که این هواپیما با «خطای انسانی» و از طریق دو موشک کروز ساقط شده است.
جعبه سیاه هواپیما به دلیل کمبود تجهیزات در ایران تا حدود 7 ماه پس از حادثه امکان باز شدن نداشته و در تاریخ 17 ژوئیه سال 2020 برای تحقیقات به فرانسه ارسال شد. فرانسه نیز پس از خواندن جعبه سیاه٬ آن را در 23 ژوئیه 2020 به ایران بازگرداند.
پس از آن هیئت نمایندگی ایران و اوکراین گفت‌وگوهایی را در مورد جبران خسارت در تاریخ 29-30 ژوئیه 2020 در کی‌یف آغاز کردند.
- مکالمات کابین خلبان پس از 19 ثانیه قطع شده بود
ایران اطلاعات جعبه سیاه هواپیمای اوکراینی را که خواندن آن در 23 آگوست به پایان رسیده بود٬ به اشتراک گذاشت.
تورج دهقانی زنگنه، مدیر شرکت سازمان هواپیمایی ایران اعلام کرد که اطلاعات پرواز و مکالمات کابین خلبان بدون هیچ مشکلی در فرانسه خوانده شده است.
وی با اشاره به اینکه صدای کابین خلبان به مدت 19 ثانیه پس از برخورد اولین موشک ضبط شده اظهار داشت که نتایج نهایی تحقیقات در طول یکسال به اشتراک گذاشته خواهد شد.
مقامات ایرانی روز 23 دسامبر 2020 نشستی را با نمایندگان کشورهای مرتبط با سرنگونی هواپیمای مسافربری برگزار و پس از آن اعلام کردند که پیش نویس اطلاعات مربوط به این حادثه ظرف 2 ماه و گزارش نهایی نیز 2 ماه بعد از آن منتشر خواهد شد.
دیمیترو کولبا٬ وزیر امور خارجه اوکراین روز 29 دسامبر سال 2020 بیانیه ای صادر و اعلام کرد که اجازه نمی‌دهند ایران از عدالت فرار کند.
- اوکراین پیش نویس گزارش فنی را دریافت کرد
حبرگزاری رسمی ایران «ایرنا» 30 دسامبر سال 2020 در خبری به نقل از معاون حقوقی ریاست جمهوری این کشور اعلام کرد که هیئت دولت با پرداخت 150 هزار دلار غرامت به هر یک از خانواده‌های کشته شدگان هواپیما موافقت کرده است.
در همین حال اولگ نیکولنکو٬ سخنگوی وزارت امور خارجه اوکراین نیز تاکید کرد که غرامت پرداخت شده باید در نتیجه مذاکرات طرفین تعیین شود.
نیکولنکو با اشاره به اینکه تصمیماتی که در محدوده مذاکرات در ماه اکتبر گرفته شده هنوز توسط ایران اجرا نشده، تأکید کرد که کشورش هنوز منتظر گزارش فنی حادثه از تهران است.
وزیر خارجه اوکراین نیز روز پنجم ژانویه اظهار داشت که پیش نویس گزارش فنی هواپیما را از ایران دریافت کرده‌اند.
کولبا با اشاره به اینکه تجربه آنها در یک سال گذشته به آنها آموخته که با احتیاط به رسانه‌های ایران اعتماد کنند٬ گفت: تا زمانی که رقم و مبلغ مشخصی از طرف دولت ایران به ما اعلام نشود٬ خبرهای رسانه‌های این کشور را باور نخواهیم کرد. من از شهروندان اوکراین نیز می‌خواهم که همینگونه باشند.
- «ایران مذاکرات را تخریب می‌کند»
دنیس مسکالیک، هماهنگ کننده بخش سیاست بین الملل مرکز مطالعات سیاسی دکترین در گفت‌وگو با خبرنگار آناتولی اعلام کرد که پیشرفت چشمگیری در مذاکرات اوکراین و ایران وجود ندارد.
وی تصریح کرد: ایران در روند مذاکرات مربوط به جبران خسارت و تحقیقات کارشکنی می‌کند. این کشور برای پرداخت نکردن غرامت از ابتدا اعلام کرد که هواپیمای ایرانی توسط شرکت‌های اروپایی بیمه شده است. پس از آن نیز مبلغ اختصاص داده شده برای غرامت را از بودجه 2021 حذف کرد.
مسکالیک با بیان اینکه نمی‌توان به گزارش‌های اخیر در مورد میزان غرامت در رسانه‌های ایرانی اعتماد کرد٬ اظهار داشت که هنوز اقدام مشخصی انجام نشده است.
وی تاکید کرد که تلاش ایران نه برای یافتن مجرمان و برقراری عدالت بلکه انداختن مسئولیت سرنگونی هواپیما به گردن آمریکاست که در همان روز قاسم سلیمانی٬ فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران را در بغداد هدف قرار داد.
