پیشتاز آموزش بزرگسالان
۱۳۹۹ مهر ۱۰, پنجشنبه
شمس‌الملوک مصاحب در سال ۱۲۹۲ در تهران زاده شد.
پدر و مادرش هر دو ادیب و شاعر بودند.
مقدمات فارسی و عربی را در خانه و سپس در مدرسه آمریکایی ناموس فرا گرفت و پیش از پایان دبیرستان بر زبان‌های انگلیسی و فرانسه مسلط شد.
۲۰ ساله بود که به دانشسرای مقدماتی رفت و یک سال پس از آن با گشایش دانشگاه تهران رشته ادبیات را در آنجا ادامه داد.
۲۷ ساله بود که ناظم مدرسه ناموس شد و همزمان تحصیل ادبیات را پی گرفت.
۳۰ ساله بود که با دفاع از پایان‌نامه‌اش "تحقیق در افسانه‌سرایان ایرانی بعد از حمله عرب تا هجوم مغول" نخستین زن ایرانی بود که از دانشگاه تهران دکترای ادبیات گرفت.
۳۷ ساله بود که پس از سرپرستی چند دبیرستان، نخستین زنی بود که رئیس یک اداره بلندپایه دولتی "تربیت معلم" شد و یک سال پس از آن برای پژوهش و تکمیل آموخته‌هایش در زمینه تربیت کودکان و بزرگسالان، نخست به کانادا و سپس به آمریکا رفت و چهار سال بعد با یک دانشنامه دکتری دیگر، این بار در رشته آموزش و پرورش به تهران بازگشت و از آن پس در کنار تدریس ادبیات در دانشگاه تهران وقت خود را صرف مبارزه با بی‌سوادی کرد.
۴۱ ساله بود که ماهنامه "زندگی روستایی" را گشود و کوشید با متن‌های ساده کشاورزان را به مطالعه علاقه‌مند کند.
۴۲ ساله بود که به سرپرستی اداره مبارزه با بی‌سوادی رسید و یک سال پس از آن "همه باسواد شویم" کتاب اول آموزش بزرگسالان را با همکاری عباس یمینی شریف نوشت که هشت میلیون نسخه چاپ شد.
او افزون بر کتاب‌های آموزشی برای کودکان و بزرگسالان چند کتاب مانند "چگونه بهتر زندگی کنیم" هم در زمینه آموزگاری سالمندان نوشت.
۵۰ ساله بود که به مجلس سنا راه یافت و به این خاطر پس از انقلاب او را با تن‌فروشان در یک سلول زندانی کردند: "می‌گفتند: تو یک جرمی مرتکب شده‌ای، اما ما از شهربانی جواز کار داشتیم و از بهداری کارت بهداشتی داشتیم. کار غیرقانونی نکرده‌ایم. این بیچاره‌ها که اکثرشان چند روز بعد تیرباران شدند، سناتور مجلس سنا بودن را جرمی سنگین‌تر از فحشا می‌دانستند".
شمس‌الملوک مصاحب در ۸۴ سالگی در زادگاهش درگذشت.