در چند هفته گذشته گروهی از فعالان فضای مجازی احتمالا بصورت خودجوش و با اتکا به «تئوری بازدارندگی» تلاشی برای عبور از قانون مصوب مجلس کشور در مورد عدم گسترش تسلیحات کشتار جمعی را آغاز کردند که البته با ادامه مذاکرات برجام تا حدود زیادی به حاشیه رفته است.
از آنجا که ممکن است امروز نه، فردا، این بحث بار دیگر هم مطرح شود بد نیست نگاهی به این موضوع بیندازیم که چرا ایران قانونی را تصویب کرده است که داوطلبانه در کنار ۱۸۸ کشور دیگر حق توسعه سلاح هسته‌ای را از خود سلب کرده است.
برآورد میشود که در جهان ۱۴ هزار بمب اتمی وجود داشته باشد. بیش از ۹۰ درصد آنها در اختیار آمریکا و روسیه است، اغلب آنها هم به نسبت تکنولوژی بمب‌های هسته‌ای در جنگ جهانی دوم که تنها مورد استفاده نظامی از این سلاح علیه هیروشیما و ناکازاکی بوده است، روزآمدتر و با قدرت تخریب و دقت بیشتر هستند. علاوه بر آمریکا و روسیه، فرانسه، بریتانیا، چین، هند، پاکستان، کره شمالی و رژیم صهیونیستی هم سلاح هسته‌ای دارند. بیشتر سلاح‌های هسته‌ای فرانسه در زیردریایی‌های جنگی‌اش در آب‌های جهان در حال ترددند. سلاح هسته‌ای که کره شمالی در اختیار دارد هم به این دلیل که تکنولوژی آن به حدود جنگ جهانی دوم برمی‌گردد و هم به این دلیل که کره شمالی موشک‌های دوربرد ندارد که بتواند جهان غرب را تهدید کند عملا تهدید جنگ هسته‌ای محسوب نمی‌شوند.
نه جدی مثل اینکه ما مسخره‌ی پدرتونیم! یکی هم این جماعت ایران هیچوقت بدنبال سلاح هسته ای نمیرود. حاجی لاکن نگاه کنید دانشمندان هسته ای... محسن فخری زاده برنامه پدافند هسته‌ای سیدعلی رهبری تکذیب میشود ؟ یکی از آنها حماقت آخوند است نه بشر
در چند هفته گذشته گروهی از فعالان فضای مجازی احتمالا بصورت خودجوش و با اتکا به «تئوری بازدارندگی» تلاشی برای عبور از قانون مصوب مجلس کشور در مورد عدم گسترش تسلیحات کشتار جمعی را آغاز کردند که البته با ادامه مذاکرات برجام تا حدود زیادی به حاشیه رفته است.
از آنجا که ممکن است امروز نه، فردا، این بحث بار دیگر هم مطرح شود بد نیست نگاهی به این موضوع بیندازیم که چرا ایران قانونی را تصویب کرده است که داوطلبانه در کنار ۱۸۸ کشور دیگر حق توسعه سلاح هسته‌ای را از خود سلب کرده است.
برآورد میشود که در جهان ۱۴ هزار بمب اتمی وجود داشته باشد. بیش از ۹۰ درصد آنها در اختیار آمریکا و روسیه است، اغلب آنها هم به نسبت تکنولوژی بمب‌های هسته‌ای در جنگ جهانی دوم که تنها مورد استفاده نظامی از این سلاح علیه هیروشیما و ناکازاکی بوده است، روزآمدتر و با قدرت تخریب و دقت بیشتر هستند. علاوه بر آمریکا و روسیه، فرانسه، بریتانیا، چین، هند، پاکستان، کره شمالی و رژیم صهیونیستی هم سلاح هسته‌ای دارند. بیشتر سلاح‌های هسته‌ای فرانسه در زیردریایی‌های جنگی‌اش در آب‌های جهان در حال ترددند. سلاح هسته‌ای که کره شمالی در اختیار دارد هم به این دلیل که تکنولوژی آن به حدود جنگ جهانی دوم برمی‌گردد و هم به این دلیل که کره شمالی موشک‌های دوربرد ندارد که بتواند جهان غرب را تهدید کند عملا تهدید جنگ هسته‌ای محسوب نمی‌شوند. با این حال در اغلب سناریوهای سینمایی در رسانه‌های جریان اصلی به مردم جهان می‌گویند که غرب توسط سلاح‌های هسته‌ای « ایران» و «کره شمالی» تهدید میشود و ظاهرا گروهی از مردم ما هم چندان بدشان نمی‌آید که با این تبلیغات سیاسی همراه شوند و ایران را تهدیدی برای جهان جلوه دهند.
با همه این حرف‌ها و علی‌رغم تلاش‌هایی مثل تصویب بودجه یک تریلیون دلاری در آمریکا برای روزآمدکردن سلاح‌های هسته‌ای‌اش که می‌تواند موج جدیدی از سرمایه‌گذاری در این زمینه را در کشورهای دارای سلاح هسته‌ای دامن بزند، هر گونه استفاده‌ای از سلاح‌های هسته‌ای به نظر کاملا دور از انتظار می‌آید و دلیل آن هم این نیست که توازن قوا در جهان به شکلی است که جنگ هسته‌ای ناممکن باشد بلکه بیشتر ناشی از این واقعیت است که با وجود حماقت بی‌پایان بشر، هنوز تعداد عقلا از احمق‌هایی که به دنبال سلاح هسته‌ای هستند بیشتر است.
بعد از جنگ سرد، جهان روز به روز از احتمال یک جنگ جهانی دیگر فاصله گرفته و قریب به اتفاق جنگ‌های معاصر ما، منطقه‌ای بوده‌اند. با این حال پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که حتی در یک جنگ منطقه‌ای هم امکان استفاده از سلاح اتمی وجود ندارد. هر بمب هسته‌ای توان نابودکردن یک شهر را دارد و در صورتی که جنگی بین دو کشور دارای بمب هسته ای رخ دهد، چه این دو کشور قدرت‌های بزرگی مثل روسیه و آمریکا یا چین و آمریکا باشند و چه قدرت‌های منطقه‌ای مثل هند و پاکستان، مساله صرفا نابودشدن شهرها، از بین رفتن محیط زیست و تداوم بیماری‌های ژنتیکی برای چند نسل آینده در محل درگیری‌های اتمی نخواهد بود. جنگ هسته‌ای این امکان را دارد که جهان را در دوره‌ای از «زمستان هسته‌ای» فرو ببرد، گازهای ناشی از چنین رویارویی تا چندین سال در جو زمین باقی خواهند ماند و تابستان‌ها را به زمستان و زمستان را به زمستان‌های بسیار سخت تبدیل خواهد کرد.
زمستان ناشی از آلودگی شدید هوا که دیرینه‌شناسان حدس می‌زنند قبلا بر اثر فوران آتش‌فشان‌ها یا برخورد سیارکی به زمین یک بار دیگر رخ داده است، یکی از سناریوهایی است که در مورد علت نابودی دایناسورها ذکر کرده‌اند. سردشدن زمین برای یک بازه زمانی طولانی‌مدت، زنجیره تولید غذا را متوقف می‌کند و در نتیجه همان اندک‌انسان‌هایی که از جنگ هسته‌ای جان به در برده‌اند نیز از گرسنگی تلف خواهند شد.
سلاح هسته‌ای تنها نوع سلاح کشتار جمعی است که علی‌رغم خطرات بسیار عظیم‌تر از سلاح‌های شیمیایی و بیولوژیکی هنوز برای همه کشورهای جهان ممنوع نشده است. دلیل آن هم روشن است. گفتمان راست افراطی از بازتولید ترس تغذیه می‌کند و برای بازتولید ترس باید همواره قدرتی مرگ‌آور در بیرون وجود داشته باشد تا سرمایه‌گذاری‌های غیرقابل توجیه در سلاح‌های غیرقابل‌استفاده را توجیه‌پذیر جلوه دهد و این جریان البته بازیچه‌های رسانه‌ای هم دارد که بر طبل «بازدارندگی» سلاح هسته‌ای می‌کوبند و داشتن سلاحی که غیرقانونی، غیراخلاقی و غیرقابل استفاده است را توجیه می‌کنند.
امروز دیگر بین فعالان صلح جهانی از مساله «صلح‌طلبان حامی جنگ سوریه» به عنوان یک شوخی یاد میشود. در جریان جنگ داخلی در سوریه گروه‌هایی از میان آنها که خودشان را «فعالان صلح» می‌نامیدند با راه‌اندازی کارزارهای مختلف از غرب می‌خواستند در سوریه دست به دخالت نظامی مستقیم بزند! پارادوکس جالبی است؛ نه؟ فعالان ضد جنگ چون از اسد دل خوشی نداشتند حالا حامی جنگ شده بودند و عجیب‌تر اینکه همین فعالان ضد جنگ، ۱۰ سال قبل از آن علیه دخالت نظامی خارجی در بر انداختن صدام شعار می‌دادند! حالا به نظر می‌رسد کارزار تبلیغاتی هل‌دادن ایران به سمت بمب اتمی هم شوخی تازه‌ای برای روشن‌کردن عیار بسیاری از مدعیان است. سوال پیچیده‌ای نیست؛ چطور می‌توان همزمان علیه امپریالیسم و سلطه و حامی حقوق بشر و ضد جنگ بود ولی از ایده اشاعه سلاح‌های هسته‌ای دفاع کرد حتی اگر این بار آن کشوری که قرار است به سمت اشاعه هل داده شود، از میان کشورهای مظلوم صفحه‌های تاریخ باشد؟ حقوق بشر و حفظ محیط زیست و بد بودن جنگ فقط خوب است برای همسایه؟
در حالی که حتی قدرت‌های هسته‌ای به سمت کاهش استفاده از فناوری مخرب شکافت هسته‌ای پیش می‌روند و راکتورهای جوش برای تامین انرژی و برنامه‌های کاهش تسلیحات اتمی مورد تاکید احزاب سیاسی جوان‌تر است، در ایران با تاخیر چند دهه‌ای، برخی فعالان سیاسی و مدعیان اطلاع از روابط قدرت از اینکه توانسته‌اند برای چند هفته با تاکید بر اینکه ایران به بمب اتمی نیاز دارد خوراک تبلیغاتی برای جریان تهدیدسازی از ایران را فراهم کنند، به خود می‌بالند. اما این گروه اندک که در میان همه جریان‌های سیاسی هم حاضرند نمی‌توانند همه مردم را نمایندگی کنند.
اشاعه و استفاده از سلاح اتمی علیه دیگران، غیر قانونی و غیراخلاقی است اما حتی اگر قانون و اخلاق را بازدارنده‌های قابل قبولی برای کنترل میل به تخریب ندانیم، باید متوجه باشیم که یک زمستان اتمی تنها شهروندان خاورمیانه یا غرب اروپا، آمریکا و اسرائیل را تهدید نمی‌کند. از ابرهای سمی که در نتیجه یک جنگ هسته‌ای کره زمین را در بر خواهند گرفت به قطب شمال و شاخ آفریقا و سواحل استرالیا نمی‌توان فرار کرد. همان طور که در اختیار داشتن سلاح هسته‌ای، اسرائیل را برای شهروندانش، جای امن‌تری نکرده است و از فشارهای بین‌المللی بر رژیم صهیونیستی در مورد رعایت حقوق بشر نکاسته است یا اختلاف بین هند و پاکستان را برطرف نکرده و باعث نشده این دو کشور نسبت به یکدیگر رواداری بیشتری نشان دهند، یا جایگاه روسیه را در جهان ارتقا نداده و همین طور آمریکا را هرگز به عنوان فاتح اخلاقی جنگ جهانی شناسایی نکرده است، برای ایران هم دستاوردی غیر از غلتیدن به دامی ازپیش‌طراحی‌شده برای انزوای بیشتر کشوری که باید چهارراه تمدن جهان باشد نخواهد داشت.