عموم مهاجران افغانستانی در ایران به کارگری مشغول هستند و تامین چنین هزینه‌ای برای آن‌ها می‌تواند امکان‌ناپذیر باشد. آن‌هایی هم که ناچارند به خاطر عدم در اختیار داشتن لوازم دیجیتال به کلاس درس بروند، مدام در تهدید ابتلا به بیماری کووید-۱۹ هستند.
«برای دریافت سیم‌کارت رایگان مراجعه کردم اما وقتی متوجه شدند افغانستانی هستم، به من سیم‌کارت ندادند و تذکر دادند که به افغانستانی‌ها سیم‌کارت نمی‌دهند و باید کد ملی ایران داشته باشیم. من در کارگاه کفش کرج کار می‌کنم و درآمدم را به خانواده‌ام می‌دهم. حالا مجبور شدم که حدود ۴۰ هزار تومان برای خریداری بسته‌های اینترنتی پرداخت کنم.»
این جمله‌ها، روایت «محمدرضا»، دانش‌آموز افغانستانی در ایران است که برای «ایران‌وایر» شرایط طاقت‌فرسای زندگی و تحصیل در دوران شیوع ویروس کرونا را شرح می‌دهد. او از ترس ابتلا به بیماری کووید-۱۹ به مدرسه نمی‌رود. می‌گوید از نرم‌افزار «شاد» استفاده می‌کند. شاد نرم‌افزاری است که دولت ایران برای یادگیری دروس مدارس برای دانش‌آموزان راه‌اندازی کرده است.
اما «محمدرضا» می‌گوید این نرم‌افزار مشکل دارد: «شاد خیلی وقت‌ها گیر می‌کند. این نرم‌افزار به درد بخوری نیست. مواقعی هست که معلم باید پاسخ دانش‌آموزان را بدهد اما معلم‌ها بیشتر مواقع آنلاین نیستند. در کل، درس خواندن به شکل آنلاین افتضاح است.
تبعیض تحصیلی علیه مهاجران افغانستانی در ایران سال‌ها است که باعث بازماندن بسیاری از آن‌ها از تحصیل می‌شود. حالا هم با شیوع ویروس کرونا و برنامه‌ریزی‌های دولت در تقویت وضعیت تحصیلی دانش‌آموزان در ایران، به ضرر دانش‌آموزان افغانستانی شده است. آن‌ها توان خرید گوشی‌های هوشمند یا بسته‌های اینترنتی را ندارند و خدمات رایگان را هم نمی‌توانند به همین دلیل دریافت کنند.
عموم مهاجران افغانستانی در ایران به کارگری مشغول هستند و تامین چنین هزینه‌ای برای آن‌ها می‌تواند امکان‌ناپذیر باشد. آن‌هایی هم که ناچارند به خاطر عدم در اختیار داشتن لوازم دیجیتال به کلاس درس بروند، مدام در تهدید ابتلا به بیماری کووید-۱۹ هستند.«برای دریافت سیم‌کارت رایگان مراجعه کردم اما وقتی متوجه شدند افغانستانی هستم، به من سیم‌کارت ندادند و تذکر دادند که به افغانستانی‌ها سیم‌کارت نمی‌دهند و باید کد ملی ایران داشته باشیم. من در کارگاه کفش کرج کار می‌کنم و درآمدم را به خانواده‌ام می‌دهم. حالا مجبور شدم که حدود ۴۰ هزار تومان برای خریداری بسته‌های اینترنتی پرداخت کنم.»
این جمله‌ها، روایت «محمدرضا»، دانش‌آموز افغانستانی در ایران است که برای «ایران‌وایر» شرایط طاقت‌فرسای زندگی و تحصیل در دوران شیوع ویروس کرونا را شرح می‌دهد.
او از ترس ابتلا به بیماری کووید-۱۹ به مدرسه نمی‌رود. می‌گوید از نرم‌افزار «شاد» استفاده می‌کند. شاد نرم‌افزاری است که دولت ایران برای یادگیری دروس مدارس برای دانش‌آموزان راه‌اندازی کرده است.
اما «محمدرضا» می‌گوید این نرم‌افزار مشکل دارد: «شاد خیلی وقت‌ها گیر می‌کند. این نرم‌افزار به درد بخوری نیست. مواقعی هست که معلم باید پاسخ دانش‌آموزان را بدهد اما معلم‌ها بیشتر مواقع آنلاین نیستند. در کل، درس خواندن به شکل آنلاین افتضاح است.»
هزینه برای دسترسی به ابزار دیجیتال و بسته‌های اینترنتی برای بسیاری از مهاجران افغانستانی هنگفت است و باعث می‌شود بسیاری از دانش‌آموزان افغانستانی از تحصیل محروم شوند. محمدرضا می‌گوید: «پنج تن از هم‌وطنان ما در کلاس توانایی خرید بسته‌های اینترنتی را ندارند. پدر یکی از بچه‌ها فوت کرده است و وضعیت مالی خرابی دارند. تامین مخارج خانه بر دوش مادر و خودش است. چون نمی‌تواند ابزار و بسته‌های اینترنتی را خریداری کند، گاهی به سختی و با ترس و هراس به کلاس درس می‌رود.»
«رضا» دانش‌آموز افغانستانی دیگری است که ۱۶سال دارد و توانایی در اختیار داشتن تلفن هوشمند ندارد. او هر از گاهی از طریق گوشی تلفن برادر بزرگ‌ترش از نرم‌افزار شاد استفاده می‌کند.
رضا برای «ایران‌وایر» شرایطش را چنین توضیح می‌دهد: «ساده‌ترین گوشی گلکسی هوشمند بیش از دو میلیون تومان قیمت دارد و من نمی‌توانم برای خودم گوشی داشته باشم و مدرسه نروم. وضعیت من مثل خیلی از افغانستانی‌های دیگر است که نه گوشی هوشمند دارند و نه حتی می‌توانند اینترنت تهیه کنند تا آنلاین درس بخوانند. من نمی‌فهمم که امسال چه گونه آزمون‌ها را می‌گذرانم. هیچ چیزی یاد نگرفتم.»
البته هزینه‌های تحصیلی در شرایط عادی هم به بسیاری از مهاجران افغانستانی فشار می‌آورد. به گفته رضا، سالانه برای سطح ابتدایی، ۵۰۰ هزار تومان، راهنمایی ۷۰۰ هزار تومان و دبیرستان تا ۹۰۰ هزار تومان هزینه لازم است. تهیه گوشی تلفن یا بهره‌مند شدن از بسته‌های اینترنتی، هزینه دیگری است که بر آن‌ها تحمیل شده است.
یکی از مهم‌ترین خواسته‌های دانش‌آموزان افغانستانی و خانواده‌هایشان را می‌توان بهره‌مندی از سیم‌کارت‌های رایگان ارزیابی کرد تا حداقل اگر توانستند گوشی هوشمندی تهیه کنند، بسته اینترنتی داشته باشند و حداقل هزینه سیم‌کارت نپردازند. این در حالی است که در حال حاضر شماری از کودکان افغانستانی به خاطر نداشتن مدارک قانونی، از فراگیری و آموزش محروم هستند.
ایران پس از پاکستان، میزبان بیشترین شمار از مهاجران افغانستانی است. روایت‌های بسیاری از تبعیض‌های حقوقی و اعمال خشونت با افغانستانی‌ها شنیده می‌شود. حالا به نظر می‌رسد که شیوع ویروس کرونا هم به عامل دیگری در تشدید محرومیت‌های افغانستانی‌ها در ایران تبدیل شده است.