گفت‌وگوهای بین دولت افغانستان و رهبران طالبان که به مذاکرات بین الافغانی معروف است، روز شنبه ۱۲ سپتامبر (۲۲ شهریور) در شهر دوحه، پایتخت قطر آغاز شد تا به دو دهه نزاع و جنگ داخلی در افغانستان پایان دهد.
آگهیگفتوگوهای بین دولت افغانستان و رهبران طالبان که به مذاکرات بین الافغانی معروف است، روز شنبه ۱۲ سپتامبر (۲۲ شهریور) در شهر دوحه، پایتخت قطر آغاز شد تا به دو دهه نزاع و جنگ داخلی در افغانستان پایان دهد.
این گفت‌وگوها می‌تواند شرایط خروج نیروهای آمریکایی و ناتو از افغانستان را پس از نزدیک به ۱۹ سال فراهم کند.
مایک پمپئو در آغاز این نشست از مذاکره‌کنندگان افغان خواست تا از «فرصت استفاده کنند» و برای نسل‌های آینده صلح را ایجاد کنند.
طبق گزارش رویترز، مقام‌ها، دیپلمات‌ها و تحلیل‌گران می‌گویند گرچه آمدن دو طرف به میز مذاکره به خودی خود دستاورد بزرگی است اما بدان معنا نیست که مسیر صلح آسان خواهد بود.
آغاز این مذاکرات در دوحه جاییکه نیروهای طالبان در آنجا دفتر سیاسی دارند بیشتر جنبه تشریفاتی دارد و از آخرین فعالیت های دیپلماتیک دولت ترامپ پیش از انتخابات ریاست جمهوری ماه نوامبر محسوب می‌شود.
مذاکرات بین‌الافغانی با حضور مایک پمپئو، وزیر خارجه ایالات متحده پس از آنکه با میانجی‌گری آمریکا دو کشور امارات و بحرین روابط خود با اسرائیل را عادی کردند، انجام می‌شود.
وزیر خارجه آمریکا در مراسم افتتاحیه این نشست، پیش بینی کرد که مذاکرات پر از بحث و جدل باشد و گفت: «نتیجه کار کاملا بر عهده افغان‌هاست و نه ایالات متحده.»
وی خطاب به شرکت‌کنندگان در این مذاکرات گفت: «هر یک از شما مسئولیت بزرگی را بر عهده دارید. شما فرصت دارید که بر دسته‌بندی‌ها و اختلاف‌های خود غلبه کنید.»
آتش‌بس بشردوستانه پیشنهاد عبدالله عبدالله در دوحه
عبدالله عبدالله، مذاکره کننده ارشد دولت افغانستان با آغاز گفت‌وگوهای تاریخی صلح در دوحه خواستار آتش بس به دلایل بشر دوستانه شد و گفت: «باید به خشونت پایان دهیم و در اسرع وقت با آتش بس موافقت کنیم. ما آتش‌بس بشردوستانه می‌خواهیم.»
سفارت جمهوری اسلامی ایران در کابل با انتشار بیانیه‌ای از آغاز مذاکرات بین‌الافغانی در دوحه استقبال کرد و گفت: «امیدواریم این گفت‌وگوها بدون مداخله خارجی و در یک تفاهم جامع میان افغان‌ها، به نتایج مطلوب خود برای استقرار صلح و ثبات دائمی در افغانستان و امنیت در منطقه منجر شود.»
با این حال ایران در این بیانیه از دولت آمریکا انتقاد کرده و گفته است: «هر گونه فرصت طلبی سیاسی و سودجویی کاسبکارانه به ویژه استفاده دولت آمریکا برای بهره برداری های انتخاباتی از گفت‌وگوهای بین افغانی را به شدت محکوم کرده و آن را مخل این گفت‌وگوها می‌دانیم.»
ناتو در کنار افغانستان ایستاده است
از سوی دیگر ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو نیز در بیانیه‌ای آغاز این گفت‌وگوها را «یک فرصت تاریخی» توصیف کرد و گفت: «ناتو برای حفظ دستاوردهای خود و مطمئن شدن از این موضوع که افغانستان دیگر هرگز پناهگاه امن تروریست‌ها تبدیل نخواهد شد، در کنار این کشور ایستاده است.»
وی تاکید کرد که این مذاکرات «یک گام مهم برای ایجاد صلح و ثبات پایدار در افغانستان پس از دهه‌ها درگیری است.»
ناتو در سال ۲۰۰۱ در حمله آمریکا به افغانستان شرکت کرد و سپس با تایید سازمان ملل ۱۳۰ هزار برای ایجاد ثبات در این کشور به آنجا اعزام کرد.
مذاکرات نمایندگان دولت افغانستان با هیات ۲۱ نفره طالبان صورت می‌گیرد و پیش بینی می‌شود پس از افتتاحیه تشریفاتی، طرفین تلاش خواهند کرد تا مسائل مهم را برطرف کنند. این مسائل شامل آتش‌بس دائمی، حقوق زنان و اقلیت‌ها و خلع سلاح ده‌ها هزار جنگجوی طالبان است.
همچنین انتظار می‌رود طرفین درباره تغییرات قانون اساسی و تقسیم قدرت گفت‌وگو کنند.
طبق گزارش آسوشیتدپرس حتی مسائل ظاهرا پیش پا افتاده مانند پرچم و نیز نام کشور – جمهوری اسلامی افغانستان یا همانطور که طالبان عنوان می‌کند امارات اسلامی افغانستان- نیز احتمالا مطرح خواهد شد.
در میان مذاکره‌کنندگان منصوب دولت افغانستان، چهار زن حضور دارند که قول داده‌اند در هر معامله تقسیم قدرت با طالبان حقوق زنان را لحاظ کنند که شامل حق کار، حق تحصیل و مشارکت در زندگی سیاسی است.
آگهیزلمی خلیل‌زاد، نماینده ویژه آمریکا برای صلح افغانستان روز جمعه گفت که آغاز مذاکرات یک دستاورد مهم است اما «مشکلات و چالش‌های مهم در راه دستیابی به توافق وجود دارد.» وی تاکید کرد که این یک آزمون برای دو طرف است.
گروه طالبان پیش از این، در فوریه گذشته با آمریکا توافق‌نامه صلح را امضا کرد. در ابتدا انتظار می‌رفت مذاکرات صلح بین‌الافغانی پس از امضای توافق طالبان با آمریکا آغاز شود اما برخی موانع باعث به تاخیر افتادن این مذاکرات شد.
انجام مذاکرات بین الافغانی بخشی از توافق آمریکا با گروه طالبان است. واشنگتن امیدوار است تا مذاکرات بین دولت افغانستان و گروه طالبان بتواند راه را برای خروج نیروهای آمریکایی و دیگر نیروهای خارجی از افغانستان هموار کند. دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده پایان جنگ در افغانستان و خروج نیروهای آمریکایی از این کشور را یکی از اولویت های خود در عرصه سیاست خارجی اعلام کرده بود.
در توافق طالبان با آمریکا پیش بینی شده است که نیروهای آمریکایی تا بهار سال ۲۰۲۱ میلادی خاک افغانستان را ترک خواهند کرد. خروج نیروهای خارجی از افغانستان به همراه آزادی زندانیان از خواسته های اصلی گروه طالبان بود.
دبورا لیونس، مسئول هیئت نمایندگی سازمان ملل متحد در امور افغانستان، در ماه جاری به شورای امنیت سازمان ملل گفت: «این مذاکرات باید به طیف وسیعی از سوال‌های اساسی درباره نوع کشوری که افغانستان می‌خواهد پاسخ دهد.»
آگهی