گفتگوهای دو جانبه تسلیحاتی آمریکا با تایوان به رغم تنش با چین

Flags of China (left) and the US. File photo

منبع تصویر، Getty Images/AFP

آمریکا از آغاز روند گفتگوهای اقتصادی دوجانبه تازه‌ای با تایوان خبر داده است و می‌گوید هدف آن افزایش توانایی نظامی و تسلیحاتی تایپه برای مقابله با فشارهای پکن است.

دولت دونالد ترامپ هم زمان چند سند سری را از حالت طبقه‌بندی خارج کرد که نشان می‌دهد در دوران ریاست‌جمهوری رونالد ریگان در دهه ۱۹۸۰ میلادی،‌ ایالات متحده به طور شفاهی "شش تضمین" به تایوان داده بود، از جمله این که کیفیت و کمیت سلاح‌هایی که به تایوان می‌فروشد "کاملا به نوع تهدیدات چین بستگی خواهد داشت".

در ظرف ماه‌های گذشته تنش بین آمریکا و چین به ویژه در خصوص شیوع ویروس کرونا و بحران هنگ کنگ - که آمریکا و متحدانش می‌گویند پکن تعهد خود برای احترام به خودمختاری آن را نقض کرده است - بالا گرفته است. آمریکا همچنین نگران آن است که چین پس از اجرای قانون امنیتی اخیر در مورد هنگ کنگ، قصد توسل به زور علیه تایوان را داشته باشد.

تایوان از سال ۱۹۵۰ میلادی مستقل بوده اما جمهوری خلق چین این جزیره را بخشی از سرزمین تحت حاکمیت خود می‌داند در حالی که تایوان نیز رسما مدعی حاکمیت بر سرزمین اصلی چین است. دولت چین همواره خواهان پیوستن مسالمت آمیز تایوان به این کشور در چارچوب ساختار "یک کشور و دو نظام" بوده است.

دیوید استیلول، بلندپایه‌ترین مقام وزارت امورخارجه آمریکا در حوزه شرق آسیا، روز دوشنبه (۳۱ اوت)‌ در یک گفتگوی مجازی با اندیشکده بنیاد هریتیج در واشنگتن گفت ابتکار عمل تازه به خاطر افزایش تحرکات دیپلماتیک و نظامی چین برای تحت فشار قرار دادن تایوان و "تهدید رو به افزایش پکن برای صلح و ثبات است".

آقای استیلول افزود:‌ "ما به تایپه برای مقاومت کردن در برابر کارزار حزب کمونیست چین برای فشار، ارعاب و انزوای تایوان ادامه خواهیم داد". این مقام آمریکایی گفت ابتکار عمل جدید "چرخش" در موضع چند دهه اخیر ایالات متحده نیست، بلکه یک رشته "تغییرات جدی" در سیاست موسوم به "چین واحد" است.

اخبار مرتبط

آمریکا در ژانویه سال ۱۹۷۹ میلادی در دوران ریاست‌جمهوری جیمی کارتر روابط دیپلماتیک خود با چین را به حالت عادی درآورد. در چارچوب آن سیاست که برای مهار اتحاد جماهیر شوروی سابق انجام شد - واشنگتن با در پیش گرفتن سیاست "چین واحد" روابط دیپلماتیک خود با تایوان را قطع کرد.

این در حالی‌ است که آمریکا بنا بر قانونی که در کنگره این کشور تصویب شده است به دفاع از تایوان در برابر حملات احتمالی متعهد است و بزرگ‌ترین تامین کننده تسلیحات تایوان به شمار می‌رود.

چین در چند سال اخیر ادعای حاکمیت بر تایوان را پررنگ‌تر از قبل مطرح می‌کند و بر کشورهای دیگر فشار آورده است تا روابط دیپلماتیک خود با تایوان را قطع کنند، در غیر این صورت نمی‌توانند با چین رابطه داشته باشند.

دونالد ترامپ کمی بعد از پیروزی‌اش در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۶ با زیر پا گذاشتن روال چند دهه اخیر با رئیس جمهور تایوان تلفنی صحبت کرد.

اسناد جدید

یکی از اسنادی که روز دوشنبه منتشر شد یادداشت لارنس ایگلبرگر، معاون وقت وزارت امور خارجه آمریکا، مورخ ۱۰ ژوئیه ۱۹۸۲ است که در آن آمده است کاهش فروش تسلیحات آمریکا به تایوان به ادامه تعهد چین به حل مسالمت‌آمیز مناقشه با تایوان بستگی دارد.

او در این سند تاکید می‌کند که اگر چین خصومت‌های خود نسبت به تایوان را افزایش بدهد آمریکا نیز فروش تسلیحات به تایوان را افزایش خواهد داد. او می‌افزاید‌ کیفیت و کمیت سلاح‌هایی یادشده کاملا به نوع تهدیدات چین بستگی خواهد داشت و این که:‌ "آخرین تضمین:‌ فروش تسلیحات آمریکا به تایوان ادامه خواهد یافت".

همچنین در یک سند دیگر، جورج شولتز وزیر امور خارجه وقت آمریکا مورخ ۱۷ اوت ۱۹۸۲ تضمین‌های شش‌گانه به تایوان را به این شرح تشریح می‌کند:

  • آمریکا برای توقف فروش سلاح به تایوان تاریخی تعیین نکرده است
  • آمریکا توافق نکرده که در مورد فروش سلاح به تایوان با چین مشورت کند
  • آمریکا بین تایپه و پکن به عنوان میانجی عمل نخواهد کرد
  • آمریکا توافق نکرده است که «قانون روابط تایوان» را اصلاح کند
  • آمریکا موضعش در خصوص حاکمیت تایوان را تغییر نداده است
  • آمریکا بر تایوان برای مذاکره با چین فشاری اعمال نخواهد کرد