1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله
تاریخ

بنیانگذار سازمان کتاب‌های درسی

۱۳۹۹ خرداد ۱۱, یکشنبه

۹۷ سال پیش در چنین روزی محمد امین ریاحی در خوی زاده شد. می‌گفت: "ملتی که با گذشته خود آشنا باشد فریب نمی‌خورد".

https://p.dw.com/p/3d3l5
Mohammad-Amin Riahi, iranischer Historiker
عکس: Tavana

پدر و مادر محمد امین ریاحی با تاریخ و ادبیات آشنا بودند.

دبستان و دبیرستان را در زادگاهش گذراند: "سوم شهریور ۱۳۲۰ سپاهیان روس و انگلیس ایران را اشغال کردند. مدارس در هم ریخت و من در آن سال مجبور به ترک تحصیل شدم".

۱۹ ساله بود که به تهران رفت و پس از پایان دبیرستان به دانشسرای مقدماتی و عالی رفت و ادبیات خواند.

۲۵ ساله بود که دبیر دبیرستانهای قم، قزوین، گرگان و سپس تهران شد.

۳۵ ساله بود که با نوشتن "تصحیح مرصادالعباد نجم‌الدین رازی" که از مطرح‌ترین متن‌های عرفانی و نخستین متن انتقاد به خیام و یادآور رباعیات اوست، زیر نظر بدیع‌الزمان فروزانفر دکترای ادبیات فارسی گرفت.

۳۶ ساله بود که نتیجه پژوهش‌های خود در یافتن مزار شمس تبریزی در خوی را در مقاله‌ای در مجله یغما به چاپ رساند.

۳۸ ساله بود که طرح یکسان‌سازی و ساماندهی کتاب‌های درسی در سراسر کشور را پیشنهاد کرد و "سازمان کتاب‌های درسی" را در وزارت آموزش و پرورش پدید آورد:

"این تصور حاکم بود که کودک اگر ابتدا متن‌های دشوار را بیاموزد طبعا فهم نوشته‌های ساده برای او آسان خواهد بود. من طی سال‌ها تدریس در دبیرستان‌ها از وضع کتاب‌های درسی خون دل خورده بودم و دلم می‌خواست کاری برای رفع آن فساد و ابتذال انجام دهم".

۴۸ ساله بود که سرپرستی کتابخانه‌های عمومی کشور را پذیرفت و طی چهار سال ۳۰۰ کتابخانه عمومی گشود و طرح پشتیبانی از نویسندگان و ناشران را با خریداری کتاب‌های تازه‌چاپ برای کتابخانه‌های عمومی کشور به ثبت رساند.

او در زمینه فردوسی‌شناسی گام‌های بلندی برداشت و بنیاد شاهنامه فردوسی را در سال ۱۳۵۰ با همکاری وزارت آموزش و پرورش پدید آورد.

در آخرین کابینه پیش از انقلاب، وزیر آموزش و پرورش بود: "یک ماه در خانه بودم که اعلام کردند وزرای اسبق خودشان را معرفی کنند. معرفی شدم و چند ماه در اوین بودم. بعد محاکمه‌ام کردند".

سپس با عفو عمومی که به وزیرانی خورد که "دستور قتل نداده و بیت‌المال را غارت نکرده باشند"، آزاد شد و به پژوهش‌هایش ادامه داد.

۷۳ ساله بود که پس از ۵۰ سال تلاش و پژوهش "تاریخ خوی" را منتشر کرد که در آن پیشینه سه هزار ساله زادگاهش را در زمینه‌های گوناگون جغرافیایی، فرهنگی و اقتصادی بررسیده است.

محمد امین ریاحی در ۸۶ سالگی در تهران درگذشت.