مومنی: ناکامی کرملین در بازگشت به جی ۲۰/ رشد مخالفان داخلی، تهدید جدی برای پوتین/ افغانستان و انرژی، چالش ۲۰۲۰ مسکو

«میرقاسم مومنی» تحلیلگر مسائل روسیه در تشریح مهمترین تحولات روسیه در سال گذشته میلادی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: برای بررسی تحولات روسیه در سال ۲۰۱۹ باید دو حوزه سیاست داخلی و خارجی را مورد بررسی قرار دهیم؛ چراکه بخشی از مشکلات داخلی روسیه متاثر از تحولات خارجی این کشور در عرصه بین‌المللی است و از این جهت تحولات سیاست خارجی این کشور در سال ۲۰۱۹ از چند منظر حائز اهمیت خواهد بود. مساله اول بحران اوکراین و تحریم‌های اروپا و آمریکا علیه مسکو بود که به‌رغم تلاش‌های کرملین برای بازگشت به گروه ۲۰ هیچ اتفاق مثبتی رخ نداد و حتی اشخاص جدید از سوی واشنگتن در فهرست تحریم‌ها قرار گرفتند. محور بعدی، خروج آمریکا از معاهده منع استفاده از موشک‌های میان‌برد بود که باعث ایجاد تنش نسبی در روابط واشنگتن و مسکو شد. ایالات متحده با متهم کردن روسیه از پیمان منع استفاده از موشک‌های میان‌برد خارج شد و دقیقاً شاهد آن بودیم که رقابت‌های مشابه جنگ سرد مجدداً تشدید شد؛ تا جایی که گورباچف در سال گذشته میلادی چندین بار نسبت به پیامدهای خروج آمریکا و روسیه از پیمان مذکور واکنش نشان داد و تمامی این مولفه‌ها نشان می‌دهد که تنش در این محور میان دو قدرت غربی و شرقی می‌تواند تبعات مخرب بین‌المللی داشته باشد. 

وی ادامه داد: موضوع دیگری که از سال ۲۰۱۹ به یک چالش سه‌وجهی تبدیل شد، تلاش روسیه برای متمایل کردن ترکیه به سمت خود بود. در این میان فروش سامانه پدافندی اس ۴۰۰ شروع منازعه مذکور بود و دامنه آن تا درگیری لفظی و کاهش تعهدات آمریکا در قبال تعهدات نظامی و تسلیحاتی ترکیه پیش رفت و از سوی دیگر صف‌بندی مسکو و واشنگتن در محور منطقه‌ای نمایان شد. این مسائل جذب سرمایه‌گذاری روس‌ها در سال ۲۰۱۹ را با مشکل مواجه کرد؛ چراکه در عرصه اقتصاد بین‌الملل، رقابت‌های امنیتی و سیاسی، تشنج‌ها و نوسانات منفی بر پیکره اقتصادی کشورها می‌گذارند که روسیه هم از این امر مستثنی نیست و حتی دامنه تقابل با آمریکا و اروپا افزایش پیدا کرد که نهایتاً منجر به اتهام‌زنی علیه کرملین شد. 

این کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به فعال شدن مسکو در تحولات ونزوئلا، گفت: یکی دیگر از تحولاتی که روسیه در آ‌ن دخیل بود و اعتراض‌های زیادی نسبت به آن صورت گرفت، حضور نیروهای امنیتی و نظامی این کشور در ونزوئلا و حمایت از دولت نیکلاس مادورو در بحبوحه بحران‌های داخلی بود. همین موضوع مجدداً باعث شد تا نظریه برچسب‌زنی علیه روسیه قوت بگیرد و مسکو به همین دلیل زیر فشار قرار گرفته است. به موازات این وضعیت واکنش‌های تند روسیه نسبت به تحرک‌های ناتو در سال ۲۰۱۹ یکی دیگر از مسائل مهم سال گذشته میلادی به حساب می‌آید که البته اختلاف نظر میان اعضای پیمان سازمان آتلانتیک شمالی تا حدودی کمک حال روسیه بود و این کشور تا حدی توانست از این فضای تنش‌زا به نفع خود استفاده کند.

وی در پایان تصریح کرد: در حوزه داخلی، روسیه در سال ۲۰۱۹ با چالش‌های بسیار زیادی روبه‌رو بود. یکی از این مسائل که باعث به وجود آمدن اعتراض‌های گوناگون شد پایین آمدن قیمت نفت و تحریم‌های آ‌مریکا بود که موجب شد سرمایه‌گذاران خارجی از این کشور فرار کنند یا از سرمایه‌گذاری منصرف شوند. در این میان و با توجه به این وضعیت، گروه‌ها و احزاب مخالف پوتین رشد کردند و همین جریان‌ها کرملین را به عنوان عامل بی‌ثباتی مقصر دانستند؛ تا جایی که بر اساس نظرسنجی‌ها محبوبیت رئیس جمهور روسیه و تیم او به علاوه الیگارش‌‌های روس تا حد زیادی کاهش پیدا کرد و به نظر می‌رسد همین مسائل به عنوان چالش‌های ۲۰۲۰ روسیه ادامه خواهد داشت. در این میان یکی از پرونده‌های مهم سال ۲۰۲۰ که روسیه هم در آن نقش خواهد داشت تهدید مسکو توسط ایالات متحده در خاک افغانستان است. از سوی دیگر بحث به چالش کشیدن روسیه در حوزه رقابت‌های تسلیحاتی و انرژی، موضوعاتی است که مسکو را به چالش می‌کشد.